Để văn học, nghệ thuật Đà Nẵng vươn xa: Gìn giữ những giá trị truyền thống và tiếp nhận những xu hướng mới

Tiết mục Dấu chân trên cát do hội viên Hội Nghệ sĩ múa thành phố phục vụ nhân dân và du khách tại sân khấu bờ Đông cầu Rồng.

Nhân kỷ niệm 50 năm phát triển văn học, nghệ thuật thành phố Đà Nẵng, nhà báo Phong Lan (DanangTV) có cuộc phỏng vấn nhà thơ Nguyễn Nho Khiêm - Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học - Nghệ thuật thành phố Đà Nẵng, chúng tôi xin gửi đến bạn đọc bài phỏng vấn này. Tiêu đề bài phỏng vấn do BBT đặt.

Thưa nhà thơ Nguyễn Nho Khiêm, hiện nay Đà Nẵng đang sở hữu một kho tàng văn hóa nghệ thuật rất phong phú, từ những làn điệu dân ca, hò vè đến các không gian nghệ thuật đương đại như Art Hub, New Space Arts Foundation. Với vai trò Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học - Nghệ thuật thành phố, ông đánh giá như thế nào về sức sống của đội ngũ văn nghệ sĩ Đà Nẵng trong việc vừa gìn giữ những giá trị truyền thống, vừa tiếp nhận những xu hướng nghệ thuật mới của thời đại?

* Nhà thơ Nguyễn Nho Khiêm:

Đây là một câu hỏi quan trọng, bởi vì giữ được bản sắc riêng mà vẫn hội nhập với xu thế hiện đại không chỉ là thách thức của văn học nghệ thuật Đà Nẵng mà còn là vấn đề chung của nhiều nền văn hóa khác trong bối cảnh toàn cầu hóa và công nghệ phát triển mạnh mẽ. Theo tôi, muốn vừa gìn giữ những giá trị truyền thống, vừa tiếp nhận những xu hướng nghệ thuật mới của thời đại, trước mắt cần lưu ý các điểm sau:

1. Giữ gìn và phát huy bản sắc từ chính chất liệu văn hóa Đà Nẵng

Bản sắc của văn học nghệ thuật Đà Nẵng không chỉ nằm ở những hình ảnh đặc trưng của thành phố mà còn thể hiện qua cách cảm, cách nghĩ, qua giọng điệu, phong cách sáng tác của văn nghệ sĩ nơi đây. Đó là tinh thần miền Trung - chân thành, kiên cường, nhưng cũng rất tình nghĩa và giàu cảm xúc.

Văn nghệ sĩ cần khai thác sâu hơn những giá trị văn hóa bản địa, từ lịch sử, truyền thuyết đến phong tục tập quán, đời sống sinh hoạt của người dân Đà Nẵng. Khi những tác phẩm phản ánh được cái hồn của thành phố, của con người nơi đây, thì dù có hội nhập với dòng chảy chung của văn hóa thế giới, chúng vẫn giữ được bản sắc riêng.

2. Kết hợp nhuần nhuyễn giữa truyền thống và hiện đại trong sáng tác

Hội nhập không có nghĩa là chạy theo xu hướng mà đánh mất đi gốc rễ của mình. Điều quan trọng là làm sao để những giá trị truyền thống có thể thích nghi với hơi thở của thời đại mới.

Trong văn học, có thể thấy nhiều tác giả trẻ đang tìm cách làm mới những đề tài quen thuộc, viết về lịch sử, về ký ức đô thị nhưng bằng những hình thức hiện đại hơn, lối viết linh hoạt hơn. Trong hội họa, nhiếp ảnh hay âm nhạc, việc kết hợp giữa chất liệu truyền thống với phong cách sáng tạo mới cũng đang mở ra nhiều hướng đi đầy triển vọng.

3. Ứng dụng công nghệ để đưa văn học nghệ thuật Đà Nẵng ra thế giới

Công nghệ số không chỉ là một phương tiện hỗ trợ mà còn có thể trở thành một phần của sáng tạo. Việc số hóa các tác phẩm văn học nghệ thuật, tổ chức triển lãm trực tuyến, xuất bản sách điện tử, sử dụng các nền tảng mạng xã hội để quảng bá tác phẩm là điều mà giới sáng tác cần quan tâm.

Một số họa sĩ Đà Nẵng đã bắt đầu thử nghiệm tranh kỹ thuật số (digital art), một số nhà văn cũng khai thác hình thức sách nói, truyện kể tương tác. Đây là những hướng đi giúp văn học nghệ thuật Đà Nẵng tiếp cận gần hơn với công chúng trẻ và mở rộng tầm ảnh hưởng ra ngoài biên giới.

4. Tạo môi trường kết nối, giao lưu với các nền văn hóa khác

Hội nhập không có nghĩa là hòa tan, mà là quá trình học hỏi, tiếp thu những tinh hoa của văn hóa thế giới để làm giàu thêm bản sắc của mình. Đà Nẵng cần tổ chức nhiều hơn các sự kiện giao lưu văn hóa quốc tế, các chương trình trao đổi nghệ thuật với các thành phố kết nghĩa, mời gọi các nhà văn, nghệ sĩ quốc tế đến làm việc, sáng tác tại Đà Nẵng.

Bên cạnh đó, việc đưa tác phẩm của văn nghệ sĩ Đà Nẵng tham gia các liên hoan, triển lãm, hội nghị văn học nghệ thuật ở nước ngoài cũng là một cách để thành phố khẳng định vị thế của mình trên bản đồ văn hóa quốc tế.

5. Đào tạo và nuôi dưỡng thế hệ sáng tác trẻ

Lực lượng trẻ chính là những người sẽ quyết định diện mạo Văn học - Nghệ thuật Đà Nẵng trong tương lai. Thành phố cần có những chính sách khuyến khích sáng tác trẻ, hỗ trợ đào tạo, tổ chức các cuộc thi, trại sáng tác để tìm kiếm và bồi dưỡng tài năng mới.

Một nền văn học nghệ thuật chỉ có thể phát triển bền vững khi nó không ngừng đổi mới, và sự đổi mới đó cần xuất phát từ những thế hệ kế cận. Điều quan trọng là làm sao để những người trẻ có thể tiếp cận văn hóa hiện đại nhưng vẫn hiểu sâu sắc và trân trọng giá trị văn hóa truyền thống.

Tóm lại, để văn học nghệ thuật Đà Nẵng vừa giữ được bản sắc riêng vừa hội nhập với thế giới, chúng ta cần một chiến lược toàn diện: từ việc khai thác chất liệu văn hóa địa phương, kết hợp giữa truyền thống và hiện đại, ứng dụng công nghệ, mở rộng giao lưu quốc tế cho đến việc đầu tư vào đội ngũ sáng tác trẻ.

Thưa nhà thơ Nguyễn Nho Khiêm, là một người sáng tác và gắn bó nhiều năm với Văn học - Nghệ thuật Đà Nẵng, trong hành trình sáng tác của mình, ông đã cảm nhận và phản ánh những thay đổi nào của thành phố qua từng giai đoạn phát triển? Đặc biệt là những rung động, trăn trở của người nghệ sĩ trước sự chuyển mình mạnh mẽ của Đà Nẵng?

* Nhà thơ Nguyễn Nho Khiêm:

Qua những sáng tác thơ của mình, tôi nhận thấy đời sống văn hóa tinh thần của người dân Đà Nẵng đã có nhiều chuyển biến rõ nét theo thời gian, đặc biệt là từ sau khi thành phố trực thuộc Trung ương.

Trước đây, Đà Nẵng là một thành phố hiền hòa, lặng lẽ, với những con đường nhỏ, những phiên chợ quê và nhịp sống bình dị. Khi viết về Đà Nẵng của thời kỳ ấy, tôi hay nhắc đến những hình ảnh mộc mạc như tiếng sóng biển đêm, những ngọn đèn dầu trong hẻm nhỏ hay dáng mẹ tảo tần nơi bến cá. Đó là những gì làm nên vẻ đẹp trầm lặng nhưng đầy nội lực của người dân nơi đây.

Nhưng rồi, Đà Nẵng đổi thay từng ngày. Một thành phố trẻ, năng động, hiện đại mọc lên, với những cây cầu rực rỡ, những khu đô thị khang trang, những con đường mở rộng thẳng tắp. Trong thơ tôi, Đà Nẵng không còn là một miền hoài niệm, mà trở thành một không gian của khát vọng, của những con người dám mơ và dám hành động.

Tuy nhiên, bên cạnh sự phát triển ấy, tôi cũng nhìn thấy những trăn trở. Khi đô thị hóa diễn ra mạnh mẽ, người dân có cuộc sống vật chất đủ đầy hơn, nhưng đôi khi cũng đối diện với sự phai nhạt dần của một số giá trị văn hóa truyền thống. Những mái nhà cổ, những ngôi chợ xưa dần nhường chỗ cho các công trình hiện đại. Những làn điệu dân ca, những câu hò đối đáp ngày nào có lúc lặng đi giữa nhịp sống vội vã. Vì thế, trong thơ tôi, có niềm tự hào về một Đà Nẵng mới, nhưng cũng có những nỗi niềm gửi gắm: làm sao để thành phố này phát triển mà vẫn giữ được tâm hồn, giữ được cái chất người Đà Nẵng chân phương, nghĩa tình?

Đó là điều mà tôi tin không chỉ riêng tôi mà rất nhiều văn nghệ sĩ của thành phố này luôn trăn trở, luôn tìm cách ghi lại trong những sáng tác của mình.

 

Đứng từ vị trí lãnh đạo Liên hiệp Hội, ông thấy đâu là những thách thức lớn nhất đối với việc phát triển văn học nghệ thuật Đà Nẵng trong thời đại công nghệ số?

* Nhà thơ Nguyễn Nho Khiêm:

Thời đại công nghệ số mang lại nhiều cơ hội nhưng cũng đặt ra không ít thách thức đối với sự phát triển của văn học nghệ thuật Đà Nẵng nói riêng và cả nước nói chung. Đứng từ vị trí lãnh đạo Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Đà Nẵng, tôi nhận thấy có một số thách thức lớn mà đội ngũ văn nghệ sĩ và những người làm công tác văn hóa cần phải đối mặt.

1. Thay đổi phương thức sáng tạo và tiếp nhận nghệ thuật

Công nghệ số đã làm thay đổi cách sáng tác, phổ biến và thưởng thức nghệ thuật. Ngày nay, độc giả không còn tiếp cận văn học theo cách truyền thống mà chủ yếu thông qua nền tảng số, mạng xã hội, sách điện tử, audiobook. Nghệ thuật thị giác cũng mở rộng sang không gian số với tranh kỹ thuật số (digital art), âm nhạc chủ yếu truyền tải trên các nền tảng kỹ thuật số…Điều này đòi hỏi các văn nghệ sĩ phải thích nghi, cập nhật công nghệ trong sáng tạo và công bố tác phẩm, nếu không sẽ bị tụt hậu.

2. Sự cạnh tranh của nội dung số với nghệ thuật truyền thống

Làn sóng nội dung số phát triển mạnh mẽ, từ video ngắn, podcast đến AI tạo nội dung, khiến người xem dễ bị thu hút vào những sản phẩm mang tính giải trí nhanh. Trong bối cảnh đó, văn học nghệ thuật truyền thống phải đối mặt với nguy cơ bị lấn át, nhất là các tác phẩm có chiều sâu, đòi hỏi sự suy ngẫm. Câu hỏi đặt ra là làm thế nào để giữ được giá trị nghệ thuật chân chính trong một thế giới đầy cám dỗ của nội dung số nhanh, dễ tiếp cận nhưng đôi khi thiếu chiều sâu.

3. Bảo vệ bản quyền tác phẩm trong không gian mạng

Việc bảo vệ bản quyền trong thời đại số là một vấn đề nan giải. Tác phẩm nghệ thuật dễ bị sao chép, sử dụng mà không xin phép hoặc bị chỉnh sửa, biến tấu mà không có sự kiểm soát của tác giả. Hiện nay, vẫn chưa có một cơ chế thực sự hiệu quả để bảo vệ quyền lợi của văn nghệ sĩ trên không gian mạng.

4. Khó khăn trong xây dựng đội ngũ sáng tác trẻ

Thế hệ trẻ ngày nay có nhiều lựa chọn nghề nghiệp và giải trí khác nhau, trong khi sáng tác văn học nghệ thuật đòi hỏi sự kiên trì, đam mê và đôi khi không mang lại lợi ích kinh tế ngay lập tức. Vì thế, việc thu hút và nuôi dưỡng những tài năng trẻ trong lĩnh vực văn học nghệ thuật đang gặp nhiều thách thức. Nếu không có chiến lược dài hơi để phát hiện, bồi dưỡng, hỗ trợ, chúng ta có nguy cơ thiếu hụt lực lượng sáng tác kế cận.

Thưa nhà thơ Nguyễn Nho Khiêm, vừa qua UBND thành phố ban hành Đề án “Phát triển Văn học nghệ thuật thành phố Đà Nẵng đến năm 2030” như một bước đột phá mới. Với vai trò Chủ tịch Liên hiệp Hội, ông có thể chia sẻ những điểm mới, những cơ hội mà Đề án này mang lại cho đội ngũ văn nghệ sĩ thành phố trong việc sáng tạo và quảng bá tác phẩm của mình?

 * Nhà thơ Nguyễn Nho Khiêm:

Đề án “Phát triển Văn học Nghệ thuật thành phố Đà Nẵng đến năm 2030” là một định hướng quan trọng, thể hiện quyết tâm của thành phố trong việc nâng tầm văn học nghệ thuật, không chỉ để bảo tồn bản sắc mà còn để thúc đẩy sáng tạo, hội nhập mạnh mẽ với dòng chảy nghệ thuật đương đại. Tôi nhận thấy đây là một bước đột phá, mở ra nhiều cơ hội quan trọng cho đội ngũ văn nghệ sĩ trong việc sáng tạo và quảng bá tác phẩm của mình.

1. Đầu tư mạnh mẽ hơn vào hoạt động sáng tác và xuất bản

Một trong những điểm mới quan trọng của Đề án là tạo điều kiện thuận lợi hơn cho văn nghệ sĩ trong quá trình sáng tác, xuất bản, và phổ biến tác phẩm. Cụ thể, thành phố sẽ có những cơ chế khuyến khích nghệ sĩ chuyên tâm vào sáng tác, thông qua các chính sách tài trợ, đặt hàng những tác phẩm có giá trị cao về nội dung và nghệ thuật. Các tác phẩm văn học, hội họa, âm nhạc, nhiếp ảnh có chất lượng sẽ được hỗ trợ công bố, giới thiệu rộng rãi đến công chúng. Điều này giúp tác phẩm không còn bị giới hạn trong phạm vi sáng tác cá nhân mà có thể lan tỏa mạnh mẽ hơn. Đề án chú trọng phát triển đội ngũ trẻ bằng việc tổ chức các cuộc thi, trại sáng tác, chương trình đào tạo để phát hiện và bồi dưỡng tài năng mới.

2. Tăng cường quảng bá tác phẩm qua nền tảng số và công nghệ

Thời đại công nghệ số mở ra nhiều cách thức mới để đưa tác phẩm đến gần hơn với công chúng. Đề án sẽ giúp đội ngũ văn nghệ sĩ chuyển mình mạnh mẽ theo xu hướng này, thông qua việc xây dựng nền tảng số cho văn học nghệ thuật Đà Nẵng, tạo một không gian trực tuyến để công bố, giới thiệu tác phẩm văn học, mỹ thuật, âm nhạc, sân khấu đến đông đảo công chúng. Không chỉ dừng lại ở phạm vi địa phương hay quốc gia, Đề án sẽ hỗ trợ quảng bá các tác phẩm có giá trị cao ra quốc tế thông qua các kênh truyền thông hiện đại, mạng lưới dịch thuật, và hợp tác văn hóa.

3. Xây dựng các không gian nghệ thuật mới, kết nối văn nghệ sĩ với công chúng

Quan tâm phát triển các không gian sáng tạo và công bố tác phẩm tại Đà Nẵng. Thành phố sẽ đầu tư nhiều hơn vào những không gian trưng bày, triển lãm, biểu diễn nghệ thuật chuyên nghiệp. Đề án đề xuất tổ chức các liên hoan, sự kiện giao lưu định kỳ để nghệ sĩ có cơ hội giới thiệu tác phẩm, gặp gỡ công chúng và trao đổi kinh nghiệm với đồng nghiệp trong nước, quốc tế.

Văn học nghệ thuật không chỉ giới hạn trong giới chuyên môn mà phải trở thành một phần của đời sống. Thành phố sẽ hỗ trợ nhiều hơn cho các dự án nghệ thuật đường phố, festival văn hóa, triển lãm ngoài trời để nghệ thuật Đà Nẵng hòa vào nhịp sống của người dân.

Tôi tin rằng với Đề án này, Đà Nẵng sẽ không chỉ là một thành phố du lịch mà còn là một điểm sáng về văn học nghệ thuật, nơi nghệ sĩ có thể sáng tạo, cống hiến và phát triển lâu dài.

Theo ông, chúng ta cần làm gì để đưa văn học nghệ thuật đến gần hơn với đời sống người dân trong nhịp sống hiện đại của Đà Nẵng hôm nay?

 *Nhà thơ Nguyễn Nho Khiêm:

Đội ngũ văn nghệ sĩ của thành phố luôn trăn trở làm sao để đưa văn học nghệ thuật đến gần hơn với đời sống người dân, đặc biệt trong bối cảnh Đà Nẵng ngày càng phát triển, nhịp sống hiện đại và công nghệ số đang thay đổi cách con người tiếp cận nghệ thuật.

Chúng tôi đang triển khai một số dự định và kế hoạch quan trọng để đưa văn học nghệ thuật hòa vào đời sống, giúp công chúng không chỉ tiếp cận mà còn cảm nhận và tương tác với nghệ thuật một cách tự nhiên.

1. Đưa nghệ thuật ra khỏi không gian truyền thống, đến với cộng đồng

Thay vì chỉ gói gọn trong các phòng triển lãm, hội thảo hay sân khấu chuyên nghiệp, chúng tôi muốn đưa nghệ thuật ra những không gian công cộng, để người dân có thể gặp gỡ nghệ thuật trong chính nhịp sống thường nhật của mình. Một số kế hoạch đã và đang được triển khai gồm: Triển lãm và biểu diễn nghệ thuật ngoài trời tại các công viên, bờ sông Hàn, phố đi bộ, những địa điểm công cộng sôi động để thu hút người dân và du khách; Các dự án nghệ thuật đường phố, kết hợp tranh tường, sắp đặt nghệ thuật, biểu diễn thơ ca, âm nhạc để làm phong phú thêm cảnh quan đô thị; Đưa nghệ thuật vào trường học, giúp thế hệ trẻ tiếp cận với văn chương, hội họa, nhiếp ảnh, âm nhạc ngay từ ghế nhà trường.

2. Ứng dụng công nghệ để phổ biến văn học nghệ thuật

Công nghệ số mở ra nhiều cách thức mới để phổ biến tác phẩm và kết nối nghệ thuật với đời sống. Chúng tôi đang tập trung vào các kế hoạch sau: Xây dựng nền tảng trực tuyến dành cho văn học nghệ thuật Đà Nẵng, nơi công chúng có thể dễ dàng tiếp cận các tác phẩm văn học, hội họa, nhiếp ảnh, âm nhạc, sân khấu; Đưa tác phẩm lên các nền tảng mạng xã hội, podcast, YouTube để giới thiệu văn học nghệ thuật theo cách gần gũi hơn với giới trẻ.

3. Thúc đẩy các chương trình giao lưu, trải nghiệm nghệ thuật dành cho công chúng

Một trong những cách tốt nhất để đưa văn học nghệ thuật đến gần hơn với đời sống là tạo ra sự tương tác giữa nghệ sĩ và công chúng. Chúng tôi đang thực hiện Chuỗi chương trình “Văn nghệ sĩ và công chúng”, nơi các nhà văn, họa sĩ, nhạc sĩ trò chuyện trực tiếp với người yêu nghệ thuật; Những sự kiện mang tính trải nghiệm, chẳng hạn như “Ngày hội thơ Đà Nẵng”, “Không gian hội họa mở”, “Âm nhạc đường phố”… để công chúng không chỉ xem mà còn tham gia sáng tạo nghệ thuật; Đưa văn học nghệ thuật vào không gian cà phê, thư viện, nhà sách thông qua các buổi tọa đàm, ký tặng sách, triển lãm nhỏ.

4. Phát triển các tác phẩm có tính ứng dụng và gắn liền với đời sống

Nghệ thuật không chỉ là những tác phẩm để chiêm ngưỡng mà còn có thể trở thành một phần của cuộc sống hàng ngày. Chúng tôi đang khuyến khích: Sáng tác các tác phẩm văn học lấy cảm hứng từ đời sống đô thị, văn hóa, con người Đà Nẵng, giúp người dân thấy được chính mình trong nghệ thuật; Khuyến khích nghệ thuật ứng dụng, từ tranh tường, thiết kế công cộng, đến các sản phẩm nghệ thuật sáng tạo có thể đưa vào đời sống; Đẩy mạnh chuyển thể tác phẩm văn học sang sân khấu, điện ảnh, hoạt hình, giúp văn chương không chỉ dừng lại trên trang giấy mà có thể tiếp cận khán giả bằng nhiều hình thức sinh động hơn.

Chúng tôi tin rằng, khi văn học nghệ thuật trở thành một phần trong đời sống hàng ngày, thì giá trị của nó sẽ được lan tỏa mạnh mẽ hơn, và Đà Nẵng sẽ thực sự là một thành phố không chỉ đẹp về cảnh quan mà còn giàu bản sắc văn hóa nghệ thuật.

Từ góc độ một người sáng tác, ông cảm nhận như thế nào về không khí sáng tạo nghệ thuật của thành phố trong những năm gần đây? Những đổi thay này có tác động ra sao đến cảm hứng sáng tác của cá nhân ông?

 * Nhà thơ Nguyễn Nho Khiêm

Là một người sáng tác, tôi cảm nhận rất rõ sự sôi động và chuyển mình của không gian sáng tạo nghệ thuật tại Đà Nẵng trong những năm gần đây. Thành phố đang phát triển nhanh chóng, không chỉ về kiến trúc, hạ tầng mà còn trong đời sống văn hóa tinh thần. Những luồng gió mới từ nhịp sống hiện đại, từ công nghệ số, từ sự hội nhập quốc tế… tất cả đã tác động mạnh mẽ đến cách chúng ta sáng tạo và thưởng thức nghệ thuật.

Tôi thấy có ba sự đổi thay quan trọng:

- Thế hệ nghệ sĩ trẻ đang ngày càng khẳng định mình: Lớp trẻ bước vào sáng tác với tinh thần tự do, dấn thân, khai phá những phương thức biểu đạt mới. Họ không ngại thử nghiệm, kết hợp giữa truyền thống và hiện đại, đưa công nghệ vào nghệ thuật, tạo ra những tác phẩm vừa đậm dấu ấn cá nhân, vừa mang hơi thở của thời đại.

Văn học nghệ thuật đang dịch chuyển gần hơn với công chúng: Nghệ thuật không còn chỉ bó hẹp trong các không gian sáng tác cá nhân, mà đang lan tỏa mạnh mẽ ra cộng đồng. Các triển lãm, biểu diễn ngoài trời, thơ đường phố, nhạc thể nghiệm, nghệ thuật sắp đặt… đang giúp văn học nghệ thuật trở thành một phần của đời sống thường nhật.

Sự kết nối giữa nghệ sĩ với thành phố ngày càng sâu sắc hơn: Thành phố không chỉ là bối cảnh, mà trở thành đối tượng, nguồn cảm hứng chủ đạo trong nhiều tác phẩm. Đà Nẵng không chỉ hiện lên với vẻ đẹp sông Hàn, bán đảo Sơn Trà, những cây cầu, mà còn trong câu chuyện của con người – những số phận, ký ức, giấc mơ, trăn trở.

Những thay đổi này không chỉ tác động đến đồng nghiệp của tôi mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến chính cảm hứng sáng tác của tôi. Tôi thấy mình không thể đứng ngoài dòng chảy đó, mà cần hòa mình vào, tìm một cách viết mới, một giọng điệu mới để đối thoại với hiện tại. Thơ ca với tôi không chỉ là tái hiện, mà còn là đối thoại với sự đổi thay của thành phố.

Với kinh nghiệm sáng tác và quản lý, ông có lời khuyên gì cho các văn nghệ sĩ trẻ đang muốn theo đuổi con đường sáng tạo nghệ thuật tại Đà Nẵng?

 * Nhà thơ Nguyễn Nho Khiêm:

Đà Nẵng là một thành phố trẻ, năng động, và cũng là mảnh đất có nhiều tiềm năng để phát triển văn học nghệ thuật. Với tư cách là một người đã trải qua quá trình sáng tác và hiện đang quản lý công tác văn học nghệ thuật, tôi có một số lời khuyên dành cho các bạn trẻ đang muốn theo đuổi con đường sáng tạo nghệ thuật tại Đà Nẵng.

1. Giữ vững đam mê và kiên trì trên con đường sáng tạo

Nghệ thuật là con đường dài, không có thành công nào đến ngay lập tức. Những người đi trước đều đã trải qua giai đoạn khó khăn, thử thách, thậm chí có lúc hoài nghi chính mình. Vì vậy, điều quan trọng nhất là giữ vững niềm tin vào nghệ thuật, không ngừng sáng tạo và kiên trì theo đuổi con đường của mình.

Sẽ có những lúc bạn cảm thấy nản lòng vì tác phẩm chưa được đón nhận, chưa tìm được tiếng nói riêng, nhưng nếu bạn tiếp tục trau dồi, tìm tòi và không ngừng lao động nghệ thuật, chắc chắn bạn sẽ tìm thấy chỗ đứng của mình.

2. Học cách quan sát và lắng nghe cuộc sống

Nghệ thuật chân chính bắt nguồn từ đời sống. Để có tác phẩm có giá trị, người nghệ sĩ cần rèn luyện khả năng quan sát, cảm nhận sâu sắc về con người, thiên nhiên, xã hội xung quanh.

Với người viết văn, viết thơ: hãy đọc nhiều, đi nhiều, lắng nghe nhiều để có những trải nghiệm thực tế, từ đó sáng tác những tác phẩm giàu chất liệu đời sống. Với họa sĩ, nhiếp ảnh gia: không chỉ vẽ hay chụp những gì đẹp mà phải tìm ra được cái hồn, cái riêng của cảnh vật, con người. Với nhạc sĩ, nhà làm phim: hãy khai thác những câu chuyện gần gũi với tâm hồn người dân, bởi nghệ thuật chỉ thực sự chạm đến trái tim khi nó phản ánh được những điều chân thực.

3. Tìm kiếm và định hình phong cách riêng

Mỗi nghệ sĩ đều cần có dấu ấn riêng, không nên chạy theo xu hướng một cách dễ dãi. Hãy thử nghiệm nhiều phong cách, học hỏi từ những bậc thầy, nhưng cuối cùng, hãy tìm ra giọng điệu riêng của mình.

Hãy tự hỏi: Điều gì khiến tác phẩm của mình khác biệt? Tại sao người ta nên nhớ đến mình? Khi có một phong cách riêng, bạn không chỉ tạo được bản sắc trong sáng tác mà còn có vị trí vững chắc trong làng nghệ thuật.

4. Dũng cảm bước ra khỏi vùng an toàn

Sáng tạo nghệ thuật không thể gò bó trong những lối mòn. Văn nghệ sĩ trẻ cần dám thử nghiệm cái mới, không ngại đổi mới tư duy, không sợ bị đánh giá khi đi theo những hướng đi táo bạo.

Tuy nhiên, sáng tạo phải đi đôi với sự tỉnh táo. Dù đổi mới nhưng vẫn phải giữ được chiều sâu nội dung, tránh rơi vào lối làm nghệ thuật hời hợt, chạy theo trào lưu mà thiếu tính bền vững.

5. Kết nối với cộng đồng nghệ thuật

Không ai có thể sáng tạo một mình. Văn nghệ sĩ trẻ nên chủ động tham gia các diễn đàn, câu lạc bộ, triển lãm, tọa đàm nghệ thuật để học hỏi kinh nghiệm, mở rộng góc nhìn. Liên hiệp các Hội Văn học - Nghệ thuật Đà Nẵng luôn mở cửa chào đón những tài năng trẻ, và tôi khuyến khích các bạn mạnh dạn tham gia vào các hoạt động này.

Bên cạnh đó, cũng nên tận dụng công nghệ và mạng xã hội để kết nối với công chúng, bởi nghệ thuật ngày nay không còn giới hạn trong không gian truyền thống mà có thể lan tỏa rộng rãi qua các nền tảng số.

6. Hiểu rõ trách nhiệm của người nghệ sĩ

Nghệ thuật không chỉ là sáng tạo cá nhân mà còn mang sứ mệnh phản ánh, gìn giữ và phát triển những giá trị văn hóa của cộng đồng. Văn nghệ sĩ trẻ cần có trách nhiệm với sáng tác của mình, không chỉ làm nghệ thuật để thỏa mãn bản thân mà còn để đóng góp cho đời sống tinh thần của xã hội.

Hãy nghĩ về những điều bạn muốn truyền tải, những thông điệp mà bạn muốn để lại cho thế hệ sau. Một tác phẩm có giá trị là tác phẩm không chỉ đẹp về hình thức mà còn chứa đựng ý nghĩa sâu sắc.

Sáng tạo nghệ thuật là một hành trình đầy thử thách nhưng cũng rất vinh quang. Để thành công, các bạn trẻ cần có đam mê, kiên trì, không ngừng học hỏi và dám thử nghiệm. Đà Nẵng là một vùng đất giàu tiềm năng, một nơi vừa có bề dày văn hóa nhưng cũng rất cởi mở với những điều mới mẻ. Tôi tin rằng với sự nỗ lực và định hướng đúng đắn, thế hệ trẻ sẽ tiếp nối và làm rạng danh văn học nghệ thuật thành phố.

Chúc các bạn vững bước trên con đường sáng tạo!

PHONG LAN thực hiện