Gieo những hạt mầm văn học, nghệ thuật
Nhà thơ Nguyễn Nho Khiêm, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học - Nghệ thuật thành phố Đà Nẵng, trao 02 giải A cho hai em Trương Thùy Anh và Phạm Tiểu Quỳnh.
Mỗi độ hè về, thành phố Đà Nẵng lại rộn rã trong nhịp sống trẻ trung, sôi động. Giữa muôn vàn hoạt động văn hóa - nghệ thuật dành cho thiếu nhi, Trại sáng tác Văn học và Mỹ thuật thiếu nhi đã trở thành một điểm hẹn đặc biệt, nơi gieo những hạt mầm đam mê, đánh thức năng khiếu tiềm ẩn và mở ra hành trình sáng tạo cho nhiều thế hệ học sinh yêu nghệ thuật.
Suốt 27 năm qua, Trại sáng tác đã kiên trì đồng hành cùng nhiều thế hệ học sinh, tạo dấu ấn sâu đậm trong hành trình vun đắp tâm hồn nghệ thuật của tuổi trẻ Đà Nẵng. Được tổ chức thường niên dưới sự phối hợp chặt chẽ giữa Liên hiệp các Hội Văn học - Nghệ thuật và Sở Giáo dục và Đào tạo thành phố, Trại sáng tác không chỉ là sân chơi sáng tạo mà còn là mảnh đất nuôi dưỡng cảm xúc, khơi dậy tình yêu thương gia đình, tình bạn trong sáng, tình thầy trò thân thiết và lòng tự hào về quê hương, đất nước. Những cảm xúc ấy được các em gửi gắm qua từng câu thơ, nét vẽ, trang văn… mộc mạc nhưng chan chứa rung cảm. Không ít em, từ những bước chập chững đầu tiên khi chạm ngõ văn chương, hội họa, đã tìm thấy ở đây những người bạn đồng điệu, những người thầy tận tâm và một không gian tràn ngập cảm hứng, đủ để mở ra hành trình sáng tạo độc đáo của riêng mình.
Năm nay, Trại sáng tác tiếp tục được tổ chức với quy mô mở rộng, có sự chuẩn bị chỉn chu và nội dung phong phú. Từ 134 hồ sơ dự tuyển đến từ 43 trường học, Ban Tổ chức đã tuyển chọn 82 học sinh tiêu biểu, trong đó 42 em có năng khiếu văn học và 40 em nổi bật ở lĩnh vực mỹ thuật.
Với chủ đề “Đà Nẵng yêu thương”, Trại sáng tác mang đến một sân chơi vừa thú vị vừa trong sáng, nhằm khơi dậy tình yêu quê hương sâu sắc trong tâm hồn các em học sinh. Ban Tổ chức đã triển khai nhiều hoạt động sôi nổi, ý nghĩa, trải dài trên nhiều địa phương thuộc thành phố Đà Nẵng mới. Bên cạnh các buổi giảng dạy và bồi dưỡng chuyên đề được thiết kế công phu, phù hợp với quá trình sáng tạo nghệ thuật và khả năng tiếp nhận của các em, do các nhà văn, nhà thơ, nhà nghiên cứu cùng các họa sĩ uy tín thuộc Hội Nhà văn và Hội Mỹ thuật thành phố trực tiếp hướng dẫn, Trại còn tổ chức các chuyến đi tham quan, thực tế bổ ích.
Tại làng gốm Thanh Hà (phường Hội An Tây), các em không chỉ được tận mắt chứng kiến quy trình làm gốm thủ công truyền thống, được nghe kể những câu chuyện lịch sử, được tìm hiểu về các vật dụng và trải nghiệm sinh hoạt của người Việt xưa, mà còn được thỏa sức sáng tạo ngay dưới những rặng tre xanh mát giữa không gian làng quê yên bình, trong lành. Còn tại Bảo tàng Đà Nẵng, công nghệ trình chiếu 3D chân thực đưa các em trở về với những thời khắc hào hùng của thành phố bên sông Hàn, thắp lên trong các em niềm tự hào và ý thức trách nhiệm sâu sắc đối với Tổ quốc. Những trải nghiệm này không chỉ thắp sáng ngọn lửa yêu nước, niềm tự hào và lòng biết ơn các thế hệ đi trước, mà còn trở thành nguồn cảm hứng quý giá, nuôi dưỡng hành trình sáng tạo nghệ thuật trong tâm hồn các em.
Tiếp nối hành trình đầy cảm hứng ấy, các em còn được tham quan và sáng tác tại Bảo tàng Mỹ thuật Đà Nẵng - một địa chỉ uy tín về mỹ thuật của thành phố và khu vực miền Trung. Dưới sự hướng dẫn tận tình của các họa sĩ thuộc Hội Mỹ thuật thành phố cùng cán bộ bảo tàng, các em không chỉ được chiêm ngưỡng nhiều tác phẩm nghệ thuật đặc sắc mà còn được tiếp cận những kiến thức về mỹ thuật cổ điển và đương đại. Đặc biệt, trong không gian nghệ thuật đậm chất thẩm mỹ này, các em có cơ hội trực tiếp thể hiện tài năng, phát huy khả năng sáng tạo dưới sự đồng hành của những họa sĩ nhiều kinh nghiệm.
Trong suốt quá trình diễn ra Trại, các em học sinh tham gia rất nghiêm túc và nhiệt tình, tương tác tích cực với giáo viên trong cả giờ học lý thuyết lẫn trải nghiệm thực tế. Nhiều em chủ động tìm hiểu tài liệu chuyên ngành trước khi đến lớp, góp phần tạo nên những tiết học vừa học vừa chơi sinh động, cuốn hút, đồng thời đảm bảo chất lượng chuyên môn cao.
Sau hơn một tháng mở Trại, Ban Tổ chức đã nhận được 160 tác phẩm của các trại viên; trong đó Mỹ thuật có 89 tác phẩm của 40 tác giả và văn học có 71 tác phẩm của 42 tác giả. Nội dung các tác phẩm phong phú, đa dạng, phản ánh nhiều góc nhìn sống động về cuộc sống hôm nay - từ nếp sinh hoạt mộc mạc nơi làng quê yên ả đến nhịp sống sôi động nơi phố thị; từ những câu chuyện chân thật gần gũi đến những trang viết viễn tưởng giàu trí tưởng tượng; từ những xúc cảm hồn nhiên tuổi học trò đến những suy tư, trăn trở mang hơi thở trưởng thành.
Với Văn học, tuy số lượng và thể loại tác phẩm năm nay có phần ít hơn so với những kỳ trại trước, nhưng hầu hết lại được đánh giá cao về mặt chất lượng. Điều đó cho thấy sự thay đổi tích cực trong tư duy sáng tác của các em. Qua quá trình được bồi dưỡng, hướng dẫn, nhiều em không còn viết lan man hay chú trọng số lượng, mà đã biết dành tâm sức trau chuốt cho một vài tác phẩm thực sự chỉn chu. Các em đã bắt đầu ý thức được tầm quan trọng của việc đọc lại, chỉnh sửa, hoàn thiện văn bản cả về mặt chính tả lẫn kết cấu, tạo nên những trang viết hài hòa, hợp lý hơn.
Các đề tài được lựa chọn vẫn gần gũi, trong trẻo, xoay quanh các chủ đề về tình cảm gia đình, thầy cô, bạn bè, những rung động đầu đời của tuổi mới lớn, hay cao hơn là tình yêu và trách nhiệm với quê hương Đà Nẵng tươi đẹp. Không ít tác phẩm còn thể hiện tình cảm thiêng liêng dành cho lịch sử của thành phố, của dân tộc, hoặc khai thác chất liệu đồng thoại, kể lại những mảnh ký ức tuổi thơ bằng giọng điệu trong sáng, đáng yêu. Dù viết về đề tài nào, hầu hết các tác phẩm đều chứa thông điệp rõ ràng với cuộc sống, được chuyển tải bằng ngôn ngữ mộc mạc, chân thành, nhưng cũng đầy bất ngờ trong cách thể hiện - như những mạch suối ngầm của cảm xúc đang khẽ khàng chảy dưới trang viết học trò.
Mảng văn xuôi xuất hiện nhiều cây bút lần đầu tham gia trại như: Trương Thùy Anh (lớp 7/1, Trường THCS Nguyễn Huệ), Lê Vũ Bảo Nguyên (lớp 10/18, Trường THPT Trần Phú), Trần Thị Anh Thư (lớp 11/8, Trường THPT Ông Ích Khiêm), Nguyễn Hương Giang (lớp 11/27 Trường THPT Phan Châu Trinh), Trần Ngọc Phương Di (lớp 9/1, Trường PT Hermann Gmeiner)... Tuy nhiên, đây đều là những em có năng khiếu thực sự, có niềm đam mê mãnh liệt nên nắm bắt khá nhanh hướng dẫn của thầy cô cũng như hoạt động của trại. Một số tác phẩm văn xuôi như: Những bức thư không người gửi, Tanh, Lão gác làng, Hoa tử đằng ngày ấy, Mây và người gác mái... cho thấy sự đầu tư công phu về cách viết với chất lượng nội dung khá cao. Thông điệp trong các tác phẩm được truyền tải nhẹ nhàng nhưng tinh tế, qua những hình ảnh giản dị, gần gũi của những con người lao động hàng ngày... Ẩn sâu trong đó là hình ảnh thầy cô giáo tại Trại sáng tác hay chính các em học sinh, qua cách thể hiện một nhà văn, một họa sĩ đang miệt mài lao động trên con đường sáng tạo nghệ thuật của riêng mình.
Đặc biệt, tác phẩm Những bức thư không người gửi của em Trương Thùy Anh (lớp 7/1, Trường THCS Nguyễn Huệ) cho thấy được khả năng quan sát và sự tinh tế trong cách hóa thân nhân vật để dẫn dắt một câu chuyện hết sức bình thường diễn ra trong mọi gia đình thành một truyện ngắn hay, chuyển tải một thông điệp rõ ràng của cuộc sống, đó là chúng ta hãy sống chậm lại, hãy mở lòng mình nói chuyện trực tiếp với nhau nhiều hơn, hãy quan tâm nhiều hơn đến cảm xúc của các thành viên trong gia đình, bởi mọi con người đều đáng được yêu thương...
Với thơ, tuy chưa có nhiều tác phẩm bứt phá về mặt chất lượng, song một số tác phẩm của các em như Lê Hồng Anh, Nguyễn Ngọc Bảo Thy, Nguyễn Thiên Phước, Nguyễn Thị Gia Hân, Phan Bá Thiên Trường... cho thấy triển vọng phát triển.
Với Mỹ thuật, 89 tác phẩm hội họa được thể hiện trên chất liệu giấy canson với đa dạng về chất liệu, từ sáp, màu nước, màu bột, acrylic cho đến chì màu… Mỗi tác phẩm không chỉ là sự kết hợp hài hòa giữa bố cục, đề tài và màu sắc mà còn phản ánh tinh thần nghiêm túc, đầu tư kỹ lưỡng của các em. Từng nét vẽ chứa đựng sự tự tin và khả năng sáng tạo đáng trân trọng. Hình ảnh thành phố Đà Nẵng mới qua tranh các em hiện lên vừa thân thương gần gũi, vừa lung linh giàu xúc cảm từ biển xanh cát trắng, những cây cầu bắc qua sông Hàn nổi tiếng, đến mái trường, góc phố tấp nập, phiên chợ sầm uất, làng nghề truyền thống và cả những nụ cười thân thiện, rạng rỡ của người dân nơi đây. Những tác phẩm ấy không chỉ là kết quả của quá trình học tập và sáng tạo, mà còn là thông điệp yêu thương, gắn bó sâu sắc với mảnh đất, con người Đà Nẵng - một nguồn cảm hứng bất tận cho các em tiếp tục hành trình khám phá và sáng tạo.
Theo đánh giá của Hội đồng thẩm định, các tác phẩm hội họa có chất lượng đồng đều, đề tài phong phú, thể hiện đa dạng, sinh động. Có tác phẩm khiến người xem mỉm cười bởi sự hồn nhiên, có bức tranh lại khiến lòng người lắng lại bởi chiều sâu cảm xúc và cách sử dụng màu sắc tinh tế. Nhiều em lần đầu tham gia nhưng đã thể hiện tư duy tạo hình độc đáo và năng lực hội họa đáng ghi nhận như: Nguyễn Văn Quốc Toàn (lớp 5/4 - Trường Tiểu học Ngô Mây); Phạm An Nhiên (lớp 5/1, Trường Tiểu học Ngô Mây); Nguyễn Thu Hà (lớp 7/10 - Trường THCS Ngô Thì Nhậm); Nguyễn Ngọc Thiên Bình (lớp 6/1, Trường THCS Chu Văn An)…
Những bức tranh đoạt giải cao không chỉ hoàn chỉnh về mặt kỹ thuật, mà còn chạm đến cảm xúc người xem bởi sự chân thành, mộc mạc và tình yêu tha thiết dành cho thành phố Đà Nẵng thân yêu. Trong số đó, tác phẩm Nắng qua ô cửa đất hóa hồn của em Phạm Tiểu Quỳnh (học sinh lớp 11/2, Trường THPT Nguyễn Văn Thoại) để lại ấn tượng thật đặc biệt. Tranh khắc họa hình ảnh một người phụ nữ đang nắn gốm bên bàn xoay, chung quanh là những sản phẩm đang phơi dưới nắng. Với cách xử lý ánh sáng tinh tế, màu sắc trầm ấm, bức tranh không chỉ mô tả sinh động một nghề truyền thống mà còn gợi lên vẻ đẹp bền bỉ, tảo tần của người lao động. Nét vẽ của Quỳnh còn mang chất học sinh nhưng đã thể hiện sự chắc tay, khả năng quan sát tốt và đặc biệt là có chiều sâu cảm xúc. Tác phẩm Làng nghề gốm truyền thống Thanh Hà của em Nguyễn Đức Thiện Bảo (lớp 7/11 - Trường THCS Ngô Thì Nhậm) vẽ các nhân vật được sắp xếp thành từng cụm hoạt động khác nhau, từ nặn gốm, vận chuyển, tô vẽ, trưng bày... tạo nên một nhịp điệu thị giác hài hòa, sinh động. Tác phẩm Chung bầu trời Tổ quốc của em Nguyễn Hoàng An (lớp 9/4 - Trường THCS Ngô Thị Nhậm) lại hướng đến ý thức bảo vệ chủ quyền biển đảo nhưng không khô khan hay cứng nhắc. Hình ảnh em bé và người lính cùng tung cánh chim hòa bình cho thấy tinh thần gắn kết, đồng hành giữa thế hệ hôm nay và mai sau, giữa hậu phương và tiền tuyến…
Kết thúc Trại, Ban Tổ chức đã trao 02 giải A, 04 giải B và 09 giải C cho những tác phẩm xuất sắc. Tuy nhiên, hơn cả những phần thưởng giá trị, điều đáng trân trọng nhất chính là hành trình khám phá, sáng tạo và trưởng thành mà các em đã trải qua trong suốt mùa hè đầy ý nghĩa này.
Qua Trại sáng tác, nhiều em học sinh đã có cơ hội bộc lộ năng khiếu đặc biệt trong lĩnh vực văn học và hội họa. Từng trang viết, từng bức tranh là những thế giới cảm xúc đa chiều, phản chiếu cái nhìn trong sáng nhưng đầy suy tư về cuộc sống, cùng tình yêu sâu đậm dành cho con người, quê hương và Tổ quốc. Những cảm xúc thuần khiết ấy sẽ trở thành nguồn động lực quý báu, giúp các em tiếp tục rèn luyện bản thân, vun đắp đức hạnh và nuôi dưỡng khát vọng sáng tạo trên con đường học tập và trưởng thành. Mỗi ý tưởng, mỗi bước tiến trong Trại sáng tác không chỉ là minh chứng cho tài năng mà còn là hành trình bồi đắp tâm hồn, thắp sáng ngọn lửa đam mê nghệ thuật. Những trải nghiệm quý giá tại đây sẽ là nền tảng vững chắc, giúp các em tự tin bước đi và phát triển phong cách sáng tạo riêng, đồng thời góp phần lan tỏa giá trị nhân văn sâu sắc đến cộng đồng và xã hội.
Trong những mùa hè tới, khi thành phố Đà Nẵng mở rộng quy mô và số lượng học sinh ngày một đông hơn, mô hình Trại sáng tác chắc chắn cũng sẽ được phát triển đa dạng về hình thức, phong phú về nội dung, hấp dẫn hơn trong cách tổ chức. Ngọn lửa đam mê văn học, nghệ thuật đã được thắp lên trong mùa trại trước sẽ tiếp tục cháy sáng trong trái tim các em, tiếp sức cho hành trình sáng tạo bằng những cảm xúc tinh tế, những rung động chân thành. Để rồi, một ngày không xa, chúng ta sẽ được đón nhận những tác giả trẻ trưởng thành từ Trại sáng tác Văn học và Mỹ thuật thiếu nhi, với những tác phẩm có chất lượng và chiều sâu nghệ thuật - như những bông hoa đẹp nở ra từ mảnh đất được vun trồng bằng tình yêu, cảm hứng và khát vọng.
T.T - N.Đ
