Đào già - Vũ Thị Huyền Trang
Vài người ngỏ ý muốn mua lại gốc đào chở về phố để trồng nhưng mẹ không đồng ý. Mẹ nói “cây cũng như người vậy. Dễ gì mà rời bỏ mảnh đất đã gắn bó với mình. Bứt cây khỏi nơi này biết đâu cây sẽ chết”. Khách nghe nói vậy đành ngậm ngùi đi, không biết vì thương cây hay thương người mà không dám thêm một lời ngã giá. Mẹ không mua thêm bất cứ chậu quất, đào nào ngoài chợ. Bởi với mẹ nhà chỉ cần một cây đào là đủ. Ngay cả khi không có một bông hoa nào nở thì mùa xuân vẫn luôn hiện hữu. Mẹ ngồi trong nhà ngó ra cây đào thấy lấp lánh những cánh hoa ký ức. Thời các con còn quây quần đủ đầy, líu ríu va nhau trong căn bếp nhỏ. Cùng nhau cạo gừng, lột vỏ hành, làm nem tai, tỉa những bông hoa nhỏ xinh bằng cà rốt. Mưa xuân hắt vào những tàu lá dong xanh ngắt. Mưa không đủ dụi tắt nồi bánh chưng đỏ lửa giữa sân nhà. Mẹ lúi húi luộc măng khô, bó giò, thỉnh thoảng lại ngó qua mẻ mứt con gái đang ngào trên bếp. Cây đào chứng kiến những khoảnh khắc sum vầy đầm ấm trong những bữa cơm ngày tết. Trong thau nước lá mùi già gội đầu tất niên có vài cánh hoa đào rụng xuống, chòng chành. Trên tóc con gái, trên vai áo chồng thỉnh thoảng vướng những cánh đào phai mỏng manh còn ướt mềm sương sớm.
Tôi xa nhà níu theo từng mùa cây mà nhớ. Tết ở nhà chồng ngó xung quanh đủ loại hoa rực rỡ mà sao vẫn thấy nhớ đến từng nhánh đào già. Trong những lọ hoa lụa đắt tiền, hoa pha lê lấp lánh, hoa nhựa bày biện quanh nhà tôi tuyệt nhiên không thấy mùa xuân ở đó. Có những chiều nhớ đến quay quắt một cảnh tượng đời thường, mẹ ngồi dưới tán cây cọ lá dong xanh ngắt. Có đêm bỗng giật mình tỉnh giấc tưởng như vừa nghe thấy tiếng giọt sương nào đó rơi xuống gốc cây. Cũng có khi cứ ngồi lặng yên mường tượng ra những bông hoa nở bung từng cánh nhỏ.
Cây đào không ra hoa nhưng lại cõng nhiều mùa hoa khác. Mùa thu hoa mướp nở vàng, mùa xuân những bông hoa liễu vươn lên, mùa hạ cây bầu ra hoa. Những gốc chanh leo cũng vươn nhánh bám vào cành đào mà leo để ra hoa đậu trái. Nên mẹ nói cây đào đẹp không phải vì nở hoa. Ngay cả khi không có nổi một chồi non, lộc biếc thì cây vẫn đẹp. Bởi mẹ vẫn luôn nhìn thấy mùa xuân ẩn hiện trong sự già nua ấy. Không có hoa mà như thấy cả nghìn hoa nở. Ấy là hoa của thời gian và của lòng người...
V.T.H.T
