Nguyễn Thiện Tơ - Người cuối cùng trong thế hệ tân nhạc Việt Nam đầu tiên đã ra đi
Nhạc sĩ Nguyễn Thiện Tơ khi còn trẻ. Ảnh tư liệu.
Nhạc sĩ hàng đầu của tân nhạc Việt Nam thời khai mở - Nguyễn Thiện Tơ, người cha kính yêu của đồng đội tôi ở Đoàn Văn công Giải phóng Trung Trung bộ là NSƯT Nguyễn Thiện Tâm, vừa ra đi, thọ 102 tuổi (cụ sinh năm 1921).
Chàng trai tài hoa người Hà Nội con một gia đình công nhân này đã theo học ghi ta Hawaii với nhạc sư Trần Đình Khuê từ năm 12 tuổi. Và chỉ 3 tháng sau, Nguyễn Thiện Tơ đã biểu diễn cùng thầy trên Đài Phát thanh Pháp. Sau đó ông học ghi ta và biểu diễn 2 cây đàn ghi ta tại các phòng trà Hà Nội.
Năm 1938, khi 17 tuổi, Nguyễn Thiện Tơ đã sáng tác ca khúc nổi tiếng nhất của ông, Giáo đường im bóng. Bài hát viết về một thiếu nữ công giáo rất xinh đẹp, đoan trang ông gặp trong một chuyến hòa nhạc ở Nam Định mà thiếu nữ ấy là ca sĩ. Cô ca sĩ trẻ ấy là Vũ Hà Tiên từng được rất nhiều chàng trai giàu có hào hoa trồng cây si, trong đó có nhạc sĩ Lê Thương từng tặng nàng ca khúc Nàng Hà Tiên, nhưng trong lòng Hà Tiên chỉ có mỗi Thiện Tơ. Mối tình của ông và bà Vũ Hà Tiên kéo dài 6 năm, gặp trắc trở lớn là ngăn cách tôn giáo nhưng tình cảm chân thành và chung thủy của đôi trẻ đã được gia đình hai bên đồng ý và họ đã thành vợ chồng năm 1944. Đây được coi là cặp đôi tiên đồng ngọc nữ son sắt nhất trong làng âm nhạc Việt Nam. Họ đã chung sống hạnh phúc hơn 70 năm qua bao ghềnh thác, thăng trầm. Bà vừa đi trước ông cách đây vài năm thì nay ông đã vội theo bà.
Ngoài Giáo đường im bóng, Nguyễn Thiện Tơ còn sáng tác hàng chục ca khúc như: Chiều quê, Tiếng hát biên thùy, Cung đàn Xuân xưa, Ngày vui đã qua, Trên lửa hồng, Nhớ quê, Tiếng trúc bên sông, Xuân về, Trăng Việt Nam...
Ngoài hai loại ghi ta, ông còn chơi thành thục nhiều nhạc cụ phương tây khác, cả bộ dây và bộ hơi. Học trò ông có nhiều nhạc sĩ danh tiếng như Doãn Mẫn, Đoàn Chuẩn, Nguyễn Văn Quỳ. Nguyễn Thiện Tơ từng công tác ở Trường Âm nhạc Việt Nam, Dàn nhạc Đài Tiếng nói Việt Nam, Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam, Dàn nhạc Hãng Phim truyện Việt Nam. Năm 1982, ông nghỉ hưu và chuyên dạy nhạc tại nhà cho những học trò mà ông yêu quý.
Nguyễn Thiện Tơ xa các con và chúng ta nhưng lại được sum họp với người tình đầu tiên và cũng là cuối cùng của ông, bà vợ xinh đẹp từng chia ngọt sẻ bùi trọn đời cùng ông. Chúc ông bà mãi mãi hạnh phúc chốn vĩnh hằng.
N.T.K
