Chuyến bay từ Dubai đến Nga về Việt Nam - cuộc chiến cùng Covid-19 - Ngô Quang Minh
Chương trình đi gặp khách hàng và tranh thủ thăm thú Trung Đông năm 2020 trước mùa hè sa mạc của tôi đã không thực hiện được, vì những thay đổi ngoài dự tính phát sinh do dịch bệnh Covid -19. Tôi không buồn và cũng chẳng tiếc, tràn ngập trong tôi là sự trân trọng biết ơn đến những đất nước và những con người có trái tim lớn mà tôi được gặp và được họ giúp đỡ trong những ngày qua dù chưa lần quen biết. Tôi viết ra như để trải lòng, khi về tới Việt Nam tôi sẽ soạn thư riêng gửi đến họ một cách nghiêm cẩn hơn.
VỘI VÃ RỜI DUBAI
Ngày 22 tháng 3 xuất hiện thông báo hãng hàng không Emirates, con chim đầu đàn của làng bay Trung Đông, sẽ tạm ngừng bay từ ngày 25/3, khi đó hãng chưa thông báo sẽ dừng bao lâu. Nhóm chúng tôi họp khẩn cấp với khách hàng để đánh giá tình hình. Lâu rồi sếp tôi mới mail cho tôi ngắn gọn một dòng và dứt khoát như thế: Book whatever tickets to go back to Vietnam. Now! (Đặt bất cứ vé nào để trở về Việt Nam. Gấp!)
Cùng trong ngày 22/3 tôi rà soát các đường bay còn có thể về được Việt Nam, hoặc bay thẳng hoặc nối chuyến ở các nước không cần visa. Emirates đã ngừng bán online hôm đó, khu vực Đông Nam Á không còn nhận transit (đơn cử sân bay Changi Singapore), còn Thailand yêu cầu phải có giấy khám Covid-19 âm tính trong vòng 3 ngày trước khi bay... Các cửa bay khép lại dần! Chỉ còn Hongkong và Russia! Tôi mua ngay vé Cathay Pacific ngày gần nhất còn chỗ 27/3 về Thành phố Hồ Chí Minh (transit qua Hongkong). Sau đó một lúc, các chuyến bay của Cathay cũng kín chỗ không book được thêm!
Tôi liên lạc với Đại sứ quán Việt Nam tại Abu Dhabi, UAE cập nhật tình trạng vì có tin là các công dân Việt Nam bay từ nước ngoài về phải trình báo và có giấy xác nhận Đại sứ quán cấp trước rồi mới bay. Rất may Đại sứ quán Việt Nam tại UAE xác nhận chính thức: Đại sứ quán đã có công hàm gửi các hãng hàng không tại UAE hỗ trợ tối đa công dân Việt Nam hồi hương mà không làm khó về thủ tục giấy tờ. Mọi thông tin có thể xem tại trang web chính thức Đại sứ quán Việt Nam@UAE: https://m.facebook.com/ DSQVietNamtaiUAE/ Tôi xin được cảm ơn Đại sứ quán với tư cách là một công dân Việt Nam vì việc làm kịp thời của Đại sứ quán khi giúp đỡ đồng bào xa xứ, ổn định tâm lý và cũng cập nhật nhanh chóng chính xác tin cậy cho người đọc qua facebook. Đồng thời tôi cũng cảm ơn anh Linh ở Đại sứ quán đã nhiệt tình trả lời email tôi gửi cho anh thông báo về kế hoạch bay về nước của tôi. Tôi có hứa khi về đến Việt Nam sẽ tiếp tục cập nhật đến anh, anh chúc tôi “thượng lộ bình an”.
Đến ngày 23/3 diễn biến thay đổi chóng mặt hơn ngày 22: UAE thông báo từ ngày 26/3 sẽ không cấp phép bất cứ chuyến bay thương mại nào cả vào lẫn ra Dubai trong ít nhất 2 tuần! Ngày “khóa thành phố” đã cận kề, vé bay 27/3 Cathay của tôi coi như vô dụng! Tôi lập tức mua vé online của Aeroflot chặng Dubai - transit Moscow 22 tiếng - thành phố Hồ Chí Minh. Khởi hành ngày 24/03 và nối chuyến bay từ Moscow về thành phố Hồ Chí Minh ngày 25/03. Cùng lúc đó đã xuất hiện văn bản chính thức của sân bay Tân Sơn Nhất sẽ không nhận khách từ sáng ngày 25/3 đến hết 31/3 - chuyến bay của tôi có nguy cơ bị hủy! Lúc này tôi liên lạc anh Triều - một lão làng du lịch mà tôi may mắn đồng hành từ nhiều năm qua. Anh Triều giới thiệu tôi với anh Minh - một người nói ngắn gọn là “thần đèn Aeroflot” ở Việt Nam - mà khi đó tôi mới chỉ nghe danh chứ chưa hạnh ngộ. Anh Minh là người sau này chỉ nói một câu tôi còn ghi ân mãi, “anh sẽ ngồi đợi em cho đến khi lên được máy bay”!
Đêm 23/3 tôi sắp xếp hành lý. Xác định đồ to cồng kềnh chưa thiết yếu sẽ đóng valy gửi lại khách sạn, chỉ xách theo máy móc thuốc men đồ cá nhân cần thiết để không ký gửi hành lý, giảm tối đa các tiếp xúc ở sân bay và sẵn sàng cho việc về cách ly tại Việt Nam. Đêm 23/3 thật dài và cũng thật ngắn, CNN vẫn phát đều bản tin dịch bệnh các quốc gia đang rất cấp bách, toàn cầu vật lộn cách này hay cách khác với Covid -19.
Ngày 24/3, gần trưa tôi rời khách sạn RadissonBlu, nhìn dáng vẻ vội vã của tôi, lễ tân hiểu ngay vấn đề! Họ vui vẻ giữ valy cho tôi, đưa tôi tấm ticket để sau này lấy lại và sợ như tôi làm lạc mất tấm ticket đó, bạn lễ tân nhẹ nhàng nói “We know enough about you, no worried, just come back and ask for this, we will give it to you. Now you go and fly home, good luck!” (Chúng tôi biết hoàn cảnh của bạn, đừng lo lắng. Khi bạn quay lại, chúng tôi sẽ trả valy cho bạn. Bây giờ bạn đi và bay về nhà, chúc may mắn). Tôi lùi ra cửa chỉ kịp cảm ơn và nói “I will be back here, with my son, and see you, take care!” (Tôi sẽ còn trở lại đây cùng con trai tôi, các anh bảo trọng!). Tôi cảm ơn RadissonBlue vì dịch vụ chuyên nghiệp, sự tận tâm và thấu hiểu. Tôi yêu thích bữa sáng buffet ở đây và ánh nắng vào phòng tôi tầng 18 những ngày qua.
Đón tôi ra sân bay là bạn tài xế người Pakistan. Tôi đặt Uber của Ameer lần đầu khi đi quanh Dubai, anh lái chiếc Lexus màu xám biển số 24657, Ameer sinh ra ở Lahore, tới Dubai được 3 tháng và làm nghề tài xế. Khi biết tôi mới đi Pakistan năm 2019, anh trò chuyện rất vui vẻ, khoe công việc của mình tại Dubai và nói rất thích thành phố này. Hôm 24/3 đưa tôi ra sân bay Ameer đeo khẩu trang, anh chia sẻ là Dubai sắp “đóng”, vé về Pakistan đã không còn bán, anh đã dặn vợ con ở nhà đợi anh về mùa hè! Lúc xuống xe anh nói sẽ đậu ngoài sảnh để nếu có vấn đề gì sẽ chở tôi tiếp. Tôi cảm ơn người tài xế có nụ cười thân thiện và giọng tiếng Anh lơ lớ với trái tim bộc trực, tôi đã có Whatsapp của anh và sẽ chat anh nhiều hơn, anh là người Pakistan thứ hai làm vậy với tôi - đậu xe đợi khách của mình chắc chắn bay được rồi mới về - lần đầu là tháng 7/2019 tại Islamabad.
Trưa 24/3 tôi có mặt tại Tầng 1 Dubai International airpot, nhà ga trống vắng vô cùng, 3/4 số chuyến bay trên bảng hiệu hiện Cancelled (đã hủy) còn chuyến bay SU521 chưa mở checkin và cũng chưa có tình trạng báo. Tôi ngồi đợi và chat với anh Tr. anh Triều, anh Minh, nghe 2 anh hướng dẫn về các tình huống có thể phát sinh và cách ứng phó.
WE TAKE YOU! - CHÚNG TÔI SẼ ĐƯA BẠN VỀ!
13h ngày 24/3 tôi xếp trong hàng dài những người khách checkin tại quầy của Aeroflot, cả cụm này chỉ còn lại 2 chuyến bay: SU521 đi Moscow và AF655 đi Paris. Tôi nhận ra mình là khách châu Á hiếm hoi và là khách Việt Nam duy nhất trong đoàn. Tôi thấy chỉ có một số khách đeo khẩu trang, tất cả đều bồn chồn đợi tới lượt! Trước đó, với thông tin sân bay Tân Sơn Nhất đã đóng, tiên lượng chặng nối chuyến về thành phố Hồ Chí Minh của tôi có khi “toang”. Tới lượt tôi, bộ phận mặt đất đọc thấy điểm đến Việt Nam đã lập tức thông báo: No Saigon! No Flying! (Không tới Saigon, Không bay được!). Anh trưởng nhóm mặt đất của Aeroflot nói với tôi: “Saigon is not able to land now, we cannot take you, you must
find another ticket from Moscow to elsewhere in Vietnam and be hurry, this plane is leaving in next 2 hours!” (Sài Gòn bây giờ không thể hạ cánh, chúng tôi không thể cho bạn bay, bạn phải tìm một vé khác từ Moscow đến nơi khác ở Việt Nam và nhanh lên, chuyến bay này sẽ khởi hành trong 2 giờ nữa!). Thất vọng nhưng không rối trí vì đã có thần đèn dự trù tình huống xấu nhất này nên tôi chat với anh Minh nhờ anh xuất giúp vé mới chặng SVO Moscow - Hanoi (vì điểm mua vé online đã khóa xám mọi lựa chọn cho các ngày tháng 3 về Việt Nam). Lúc này cũng chưa có công văn của cầu cảng hàng không Nội Bài về việc ngừng đón người Việt Nam hồi hương nên Hà Nội là điểm đến cuối cùng khả dĩ cho tôi.
Với khả năng lão luyện của người điều phối bay mạng Aeroflot nhiều năm nay, thần đèn giúp tôi được một tấm vé vàng hiếm hoi quý giá trong vòng vài phút ngay lúc chờ đợi: vé bay Moscow - Hanoi tối ngày 26/3 (tới nơi sáng 27/3). Có được chiếc phao cứu sinh phút chót đó, tôi đưa cho anh trưởng nhóm mặt đất thông tin vé chặng Hanoi. Tuy nhiên có 1 điểm nằm ngoài khả năng của chúng tôi: chuyến SU521 về Moscow hạ cánh lúc 21:15 (giờ địa phương) ngày 24/3 còn chuyến mới Moscow - Hanoi của tôi cất cánh lúc 20:10 (giờ địa phương) ngày 26/3... tôi sẽ phải ở khu vực transit gần 48 giờ đồng hồ mà quy định xuất nhập cảnh của nước Nga chỉ cho phép hành khách Việt Nam không visa được phép transit free không quá 24 tiếng! Tôi trình bày ngắn gọn và rõ ràng với anh trưởng nhóm: “Tôi mua vé online để hồi hương, chặng bay sẽ là rời Dubai 24/3, quá cảnh 22 tiếng tại Moscow rồi bay khỏi SVO về TP. Hồ Chí Minh tối 25/3, tuân thủ đúng quy tắc hàng không do hãng cung cấp. Tuy nhiên hiện tại hãng nói không bay về TP. Hồ Chí Minh nên tôi phải có vé khác để bay khỏi Nga, mà ngày 25/3 không có chuyến nên bạn tôi mua giúp chuyến sớm nhất có thể vào ngày 26/3 về Hà Nội. Tôi hoàn toàn hành động trong khả năng tốt nhất có thể ở thời điểm hiện tại và phối hợp với hãng tối đa. Việc quá cảnh lâu như vậy không phải cố ý, tôi cũng đã chủ động không gửi hành lý mà chỉ xách tay; tôi mong được Aeroflot xem xét trợ giúp”. Anh trưởng nhóm nghe xong và bắt đầu gọi điện. Anh trao đổi bằng tiếng Nga với ai tôi không được rõ rồi bảo tôi đợi 5 phút. Tôi im lặng đứng đợi, nhìn những nhóm người Nga khác bận rộn làm thủ tục, anh Triều và anh Minh cũng hồi hộp chờ ở đầu Hà Nội. Sau hơn 5 phút có điện thoại gọi lại, nghe xong anh trưởng nhóm từ tốn nói với tôi đúng 3 từ: WE TAKE YOU! (Chúng tôi sẽ đưa bạn về!). Tôi như vỡ oà nhưng kìm lại được để cảm ơn anh, anh chỉ kịp gật đầu nhẹ rồi xoay qua giúp đỡ các hành khách khác. Tôi nhận thấy cùng lúc anh nói ít nhất 4 thứ tiếng: Arabic, English, Russian và body language! Xin cảm ơn anh - người trưởng nhóm vận hành mặt đất Aeroflot chiều ngày 24/3 tại khu vực checkin số 5 sân bay quốc tế Dubai Terminal 1. Cảm ơn người đàn ông đeo khẩu trang tôi không nhìn rõ mặt trong lúc làm việc chưa phút ngừng nghỉ vẫn lắng nghe và giúp tôi nhiệt tâm. Tôi cầm thẻ lên máy bay bước đến quầy xuất cảnh, kịp báo cho anh Triều và anh Minh yên tâm, cảm ơn hai anh đã trực chiến và giúp đỡ tôi không nề hà thời gian. Lúc đó đã gần 7 giờ tối giờ Hà Nội mà anh Minh vẫn ngồi tại văn phòng “cứu net các binh nhì”, thay vì quây quần bên gia đình để kiên nhẫn hỗ trợ tôi thành công từ xa như một phép màu. Anh Minh vui mừng chia sẻ cùng tôi qua điện thoại: “Xé cuống vé xong là ổn, em lên được máy bay thì anh mới về”.
Tôi bước ra khỏi quầy xuất cảnh và chạy nhanh về cổng D6, chim sắt SU521 đang đợi! Từ tận đáy lòng tôi xin cảm ơn hãng Aeroflot vì hành xử chuyên nghiệp, tình người, nhanh chóng và hỗ trợ tôi tốt nhất trong những phút cuối trước ngày Dubai phong tỏa sân bay. Tôi biết sau đó sẽ không còn chặng bay nào nữa, mọi cửa đã đóng, nếu không phải là chuyến bay này thì ngày về của tôi ít nhất là nửa tháng nữa và thực tế thì hoàn toàn chưa dự liệu được! Về tới Việt Nam tôi chắc chắn sẽ viết thư gửi lên hãng để cảm ơn nghĩa cử đẹp hôm nay, tôi muốn nói với họ rằng niềm tin tôi đã đặt chưa bao giờ nhầm chỗ, trong những lần trước đây bay đi Cuba, rồi hai lần đi Nga năm 2019 và lần này, khi phải lựa chọn bay hợp lý sát giờ, tôi đã gửi trọn vẹn niềm tin vào cánh chim trời có bề dày lịch sử nhất của hàng không Quốc gia liên bang Xô Viết. Tôi cũng thầm cảm ơn nước Nga, cảm ơn Gấu mẹ vĩ đại đã giang tay tương trợ cho một công dân Việt Nam phút gian khó, bao bọc cho phép tôi được bay vào và cư trú trong vùng đệm quá cảnh với thời gian gần gấp đôi quy định cho phép (24 giờ) trước khi nối chuyến về quê hương. Thật sự nước lớn người ta cư xử khác lắm, rất khác! Tôi vẫn nhớ cuốn sách vàng mủn lâu đời nhất tôi từng có viết bằng tiếng Nga; và mùa đông lạnh nhất và cũng ấm áp nhất trong đời tôi là ở Nga; có lẽ thay vì viết thư cho ai, tôi sẽ sớm quay lại Nga mùa thu khi tình hình dịch bệnh được kiểm soát.
Trên chuyến bay SU521 tôi ngồi ghế 13C, cả máy bay gần như không còn ghế trống, ai cũng căng thẳng nhưng giữ trật tự tốt, một số đeo khẩu trang, một số đeo cả găng tay và đều có ý thức tự phòng tránh Covid-19 trong không gian kín. Chuyến bay Dubai - Moscow kéo dài 5 tiếng, tôi ngủ chập chờn và xem được 1 bộ phim. Tôi đeo khẩu trang suốt chuyến bay và không đi vệ sinh luôn! Khi đèn khoang khách bật sáng là lúc chỉ còn cách Moscow chục phút bay, cơ trưởng báo nhiệt độ ngoài trời tại điểm đến là 1 độ! Các tiếp viên đi phát cho hành khách tờ khai sức khỏe, riêng người Nga hồi hương được nhận thêm một tờ thông báo (tiếng Nga) về việc sẽ phải tự cách ly tại gia 15 ngày sau khi nhập cảnh. Phải chăng đây chính là thông điệp facebook hay đùa về Tổng thống Putin dành cho dân Nga: hoặc chọn 15 ngày ở nhà hoặc chọn 5 năm ở tù! Tôi không đọc được chữ nào, chỉ thấy các bạn Nga cẩn thận điền form tờ khai để lát còn nhập cảnh. Hóa ra Việt Nam ta cũng lợi hại ghê, ngoài điền tờ khai có thể khai trực tuyến trước khi bay về!
Nắng gió Trung Đông đã lùi rất xa sau lưng, chuyến bay SU521 dần nhẹ nhàng đáp xuống đường băng, người Nga vỗ tay rào rào, tôi đã biết thói quen này nên cũng vỗ tay tán thưởng đoàn bay như họ! Có 3 màn hạ cánh tôi rất thích trước nay: i. Vỗ tay của người Nga; ii. Bài Bonjour Vietnam của Vietjet; và iii. Câu tiếp viên trưởng AirAsia hay đọc cả chục năm qua: “Dear visitors, welcome to Malaysia. And dear Malaysian, welcome home!” (Chào mừng quý khách đến Malaysia. Và chào các bạn Malaysia về nhà!).
Vậy là tôi đã đặt chân đến nước Nga lần nữa, Sherementevo - sân bay được đặt theo tên của thi hào Pushkin - SVO nơi hiếm hoi của châu Âu và thế giới đến giờ phút này vẫn đang gồng mình cứu trợ hàng ngàn khách lữ hành hồi hương, nối lại nhịp cầu cho bao người xa xứ. Tôi chưa bao giờ nghĩ mình lại đến SVO trong hoàn cảnh thế này, trọn vẹn tin tưởng và tràn ngập biết ơn. Nước Nga giờ này đã gần nửa đêm, còn Việt Nam đều đã ngủ rồi - đêm 24/3 sắp khép, ngày dài đầu tiên của tôi sắp kết thúc! Các bác sĩ y tế của Nga lên khoang lái kiểm tra thân nhiệt từng hành khách rồi chúng tôi mới xuống, tôi đi nhanh và rẽ vào lối International Transit. Nước mẹ còn cách tôi hơn 40 tiếng transit và 10 tiếng bay. Lúc này tôi vẫn lâng lâng chưa biết rằng chặng đường tiếp theo còn chông gai hơn rất nhiều, thậm chí để được bay hồi hương trên chuyến bay thương mại cuối cùng của SU rời nước Nga 2 ngày sau đó thì cả một tập thể lớn của những người rất lớn từ cả 2 đầu quốc gia đã phối hợp nhịp nhàng không ngừng nghỉ và lao tâm không kể đêm ngày trong lúc dịch bệnh hoành hành mà giữ trọn nghĩa vẹn tình với đồng bào xa xứ.
GIÓ VẪN THỔI TÌNH YÊU TRÊN ĐẤT NƯỚC TÔI
Đêm 24/3 hạ cánh xuống Sherementevo giữa đêm và cầm trong tay 2 code vé: chặng SVO - TP. Hồ Chí Minh tối 25/3 và chặng SVO - Hà Nội tối 26/3. Tôi được các bạn nhân viên Aeroflot tại quầy transit giúp đỡ nhiệt tình. Anna dẫn tôi qua chốt an ninh và viết cho tôi một thẻ lên máy bay tạm đề phòng an ninh sân bay kiểm tra, sau đó dặn tôi đến tối 25/3 quay lại quầy transit thì hãng sẽ in vé chuẩn để tối 26/3 tôi đáp chuyến về Hà Nội. Hôm sau tôi không gặp lại cô gái mái tóc ngắn óng ả và cộng sự Annatasia nữa, có lẽ họ hết phiên trực cuối cùng đó rồi... Và tôi bắt đầu 40 tiếng nối chuyến tại sân bay SVO với sự cho phép của nước Nga như vậy! Moskva cuối tháng 3 trời vẫn mát lạnh, ngoài trời nhiệt độ sát về 0 nhưng bên trong sân bay thì ấm hơn. Cả khu transit vắng lặng, hàng quán đóng rất nhiều. Ít ai ngờ được sân bay bận rộn nhất của nước Nga lại yên ắng đến thế. Càng không ai ngờ chỉ 2 ngày hôm sau cơ quan Vận tải hàng không Nga áp dụng quy định cấm bay với mọi chuyến quốc tế thương mại! Nhưng việc đó đến khi gần bay tôi mới biết...
Ngoài tôi ra còn có 4 người nữa kẹt trong khu vực transit từ tối 24/3 vì: chuyến bay đầu của họ từ Berlin xuống Moscow của Aeroflot đáp muộn nên họ bị trễ không kịp nối chuyến về Hà Nội ngay trong đêm 24/3. Năm anh em tôi chia nhau 5 băng ghế cách nhau hàng mét để nằm chờ đợi. Mọi chuyện vẫn dường như yên ả, chúng tôi chia nhau đi ăn, nghe nhạc đọc sách, thậm chí bàn mua khẩu trang từ máy bán tự động trong sân bay để đem về dùng khi cách ly. Tôi ngắm những chuyến bay đáp xuống và bay đi trên đường băng SVO, thầm chúc những người trên khoang khỏe mạnh nhanh về tới nhà, hẳn họ cũng đã rất mong ngóng giờ cất cánh như chúng tôi lúc này. Đột ngột chiều tối 25/3 có văn bản chỉ đạo của Bộ Giao thông - Vận tải gửi cục Hàng Không về việc yêu cầu dừng vận chuyển hành khách Việt Nam từ nước ngoài về sân bay Nội Bài, thay vào đó phải đáp sân bay Vân Đồn. Lúc này mọi việc bắt đầu chuyển biến khó lường. Văn bản có hiệu lực chính thức từ 00:00 ngày 26/3, còn boarding pass hãng in cho tôi vừa cầm trên tay ghi giờ bay “20:10 ngày 26/3”... Không khí nặng nề hơn khi 3 đồng nghiệp nước ngoài của tôi chat thông báo: họ đã bị kẹt lại tại Dubai từ hôm trước bởi chuyến bay tới Thái Lan đã bay mà không có họ! Chính phủ Thailand yêu cầu hành khách phải có giấy khám Covid-19 (trong vòng 3 ngày trước khi bay) nên họ dù đã đến sân bay đúng giờ vẫn thất vọng vô cùng khi bị từ chối checkin. Trước khi về, tôi tặng họ cà phê Trung Nguyên còn họ tặng tôi mấy khẩu trang N95 vì tự tin sẽ mua được thêm ở Thailand. Giờ họ kẹt lại tại Dubai mà cạn khẩu trang, trong khi tôi cũng có nguy cơ kẹt lại tại Moskva!
Sáng 26/3 Moscow mới 6 giờ 30 sáng thì Hà Nội đã là 9 giờ 30 phút, thần đèn Minh gọi tôi rất gấp vì chuyến SU290 có khả năng sẽ đóng và không nhận khách Việt Nam từ Moscow nữa. Họ có thể bay tàu rỗng về Nội Bài. Kế hoạch bay của hãng đã được thống nhất từ trước, đồng thời họ sẽ đón các công dân Nga từ Nội Bài về nước. Do đó nếu Nội Bài từ chối cho khách Việt nam nhập cảnh, SU sẽ bay rỗng về. Khả năng bị từ chối lên tàu bay như ở Dubai sắp tái hiện, lần này nguy cấp hơn vì tôi đang ở trong khu vực transit, Moscow sắp phong tỏa sân bay và không có chuyến đi Nha Trang hay Đà Nẵng từ SVO quốc tế! Hoặc chúng tôi bay SU290 ngày 26/3 về Hà Nội hoặc sẽ kẹt lại. Để được bay chuyến cuối cùng 26/3 này, phải có nhiều yếu tố song song kết hợp:
1. Ban Chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch Covid-19, Bộ Giao thông - Vận tải, Cục hàng không Việt Nam cho phép cảng hàng không Nội Bài được nhận khách Việt Nam nhập cảnh;
2. Hãng hàng không Aeroflot chấp nhận chở khách quốc tịch Việt Nam về và đón khách Nga từ Hà Nội đi;
3. Tổng lãnh sự, Đại sứ quán Việt Nam tại Nga, phòng Lãnh sự phải nắm được thông tin có công dân Việt Nam đang trong khu vực transit.
Chúng tôi bình tĩnh và bắt đầu chia nhau ra gọi điện! Người không có điện thoại chuyển vùng thì nhờ người nhà từ Việt Nam gọi điện vào đường dây bảo hộ công dân +84.981.84.84.84; Người thì gọi vào đường dây nóng của Đại sứ quán Việt Nam tại Nga +7903.682.16.17 hay liên hệ với bạn bè để tìm phương hướng tháo gỡ. Qua đây tôi xin trân trọng kính cảm ơn tập thể Đại sứ quán Việt Nam tại Nga vì đã tiếp nhận thông tin rất sớm và tìm kiếm giải pháp ngoại giao với những đề xuất kịp thời tới các cánh cửa lớn có liên quan. Tôi cũng vô cùng may mắn và biết ơn thần đèn SU anh Minh, cùng “sếp” của thần đèn - bác Tuấn - nhiệt tâm tương trợ lớn lao cho chúng tôi; nếu anh Minh là người cứu tôi chuyến Dubai về Moscow thì thêm lần nữa bác Tuấn bố anh Minh đã cứu tôi chuyến Moscow về Hà Nội. Sự uyển chuyển kết hợp với kinh nghiệm thâm niên trong hàng chục năm làm Tổng đại diện hãng Aeroflot tại Việt Nam của các thần đèn có tâm và có tầm đã một lần nữa giúp chúng tôi nhóm lại hy vọng bay ngày 26/3. Và cuối cùng, tôi dành nhiều sự cảm phục yêu mến dành cho 2 người bạn: anh Victor Thành Vũ và cô bạn thời cấp 2 Thanh Chi ngồi cạnh tôi mười mấy năm trước - họ mới thực sự là những người bén tình yêu với nước Nga như quê hương thứ 2, cũng chính họ với sự nhạy bén, thông thạo và quan hệ cộng đồng Nga rất tốt đã giúp đỡ tôi để tìm kiếm thông tin, gõ giúp những cánh cửa nên gõ, làm giúp những điều nên làm bởi trong điều kiện transit với mạng wifi và điện thoại trên tay vài tiếng trước giờ bay, thú thực tôi có rất ít lựa chọn...
Đợi chờ và chờ đợi, ai cũng chỉ uống nước vì không còn tâm trạng ăn thêm gì. Trong lúc đó, lần lượt thêm một số chuyến bay hạ cánh và thêm vài người Việt xuất hiện trong khu transit, khỏi cần nói cũng biết là cùng nối chuyến SU290 về Hà Nội đêm nay! Chúng tôi kiên nhẫn đợi cập nhật tin tức từ các kênh của Đại sứ quán, đại diện hãng và đặc biệt là trong nước. Tôi được biết rất nhiều trao đổi khẩn giữa các bên ở cấp cao nhất, Bộ Ngoại giao, Bộ Giao thông - Vận tải, cảng Hàng không Nội Bài nhằm đạt được thỏa thuận song phương cho chuyến bay cuối cùng này, không chỉ về mặt thương mại mà còn ý nghĩa nhân đạo đôi bên - người Việt Nam muốn hồi hương và người Nga cũng muốn về lại Moskva.
16 giờ (giờ Moscow) ngày 26/3 - Bốn tiếng trước giờ bay, có chút hy vọng vì sân bay đang cho người Việt vào checkin chuyến SU290. Nhóm transit của chúng tôi bớt lo lắng nhưng vẫn hồi hộp vì phải đặt chân lên máy bay mới an tâm được. Và đúng như vậy, chỉ một tiếng sau, bảng điện tử bên ngoài sân bay hiển thị: chuyến bay SU290 bị hủy bỏ. Bạn bè tôi gửi link baonga.com cho chúng tôi đọc, 99% khả năng chuyến bay sẽ đi tàu rỗng về mà không chở khách Việt Nam nữa. Nhưng trước khi sự hoang mang kịp đến, mọi kênh đều lập tức phản hồi với tôi: “Đang cố hết sức, còn nước còn tát”, lúc này chỉ còn 1% hy vọng. Chúng tôi ngồi tại cửa 33, cổng đóng im lìm, không có tín hiệu nào cho thấy sẽ có vận hành bay.
18 giờ - giờ Moscow - ngày 26/3 tức 21 giờ tối tại Hà Nội - 2 tiếng trước giờ bay: Tổng số người Việt Nam trong transit đã lên đến hàng chục bởi thêm các chuyến từ xa đáp xuống. Nhưng ai cũng lặng im, chúng tôi hiểu có thể sẽ không được bay, Hà Nội vẫn chưa lên tiếng! Do đã thống nhất với nhau từ trước, dù kết quả ra sao, chúng tôi cũng không nhốn nháo mất bình tĩnh, trong tâm thế hồi hương mùa dịch, chúng tôi ý thức được việc lắng nghe Đất nước, nếu được bay chúng tôi hoàn toàn tuân theo chỉ định của Ban phòng chống dịch về việc cách ly tập trung nhằm phòng tránh lây nhiễm cho cộng đồng; nếu chưa được bay chúng tôi sẵn sàng ở lại đợi Nhà nước sắp xếp các chuyến giải cứu về sau; chúng tôi chỉ có một nguyện vọng là được thông tin tới Chính phủ về tình trạng công dân bên trong khu vực nối chuyến tại Moskva và đang đứng trước cơ hội được bay chuyến thương mại cuối cùng về nước trước khi không phận Nga đóng cửa vào hôm sau. Chúng tôi đặt trọn tin tưởng vào sự hỗ trợ của 2 nước sẽ không bỏ lại ai phía sau. May sao Đất nước tôi đã lắng nghe và hồi đáp! 40 phút sau, đèn check-in bật sáng xanh! SVO đổi biển bên ngoài sảnh, chuyến bay SU290 đã được nối lại! SU Headquarter tại Nga phối hợp với đại diện hãng tại Việt Nam sau khi có chấp thuận của chính phủ 2 nước đã tái khởi động chuyến bay đêm 26/3 cho phép chở công dân Việt Nam về Nội Bài và đón công dân Nga đi! Cú bắt tay cấp quốc gia phút chót đầy ngoạn mục trước giờ bay 90 phút đó mở cánh cửa cho hàng trăm đồng bào tôi được về với Tổ quốc, trong số họ có cả mẹ bầu và em nhỏ, chọn náu mình tại quê hương giữa lúc dịch bệnh hoành hành toàn thế giới. SU290 đêm đó chủ động bay trễ hơn 30 phút để tiếp nhận thêm người Việt bởi một số đã bỏ về khi thấy tin huỷ chuyến và kịp quay lại lúc đảo chiều mở chặng. Nhưng chúng tôi không ai nhảy cẫng lên vì sung sướng, chúng tôi chọn cách im lặng để không làm phiền thêm ai nữa, toàn bộ khu vực transit SVO đã vắng vì Moskva không còn nhận thêm chuyến xuống có chở khách quốc tế. Chúng tôi cúi đầu cảm ơn những nhân viên mặt đất cuối cùng của Aeroflot đứng tại G33 trước khi lên máy bay, mong sao họ cũng khỏe mạnh và may mắn như hàng trăm người Việt Nam đang hồi hương đêm 26/3 đó...
Ngồi vào ghế, tôi nhắn tin cho anh Triều, anh Minh, cho các bạn tôi và cho Đại sứ quán Việt Nam tại Nga thông báo số lượng khách và tình trạng chuyến bay. Mọi người vẫn đợi tôi ổn định trong máy bay mới yên tâm đi nghỉ. Hà Nội giờ này đã nửa đêm! Thậm chí đến khi đã bay rồi, tôi còn mua gói wifi on Air để cập nhật về thời gian bay và viết bài. Có lẽ tôi quá xúc động nên không muốn ngủ! SU Boeing777 vẫn đang sải cánh dũng mãnh băng đêm, đâu đó là lãnh thổ của Nga vùng Siberia hoặc có thể đã qua không phận Mông Cổ hoặc Trung Quốc. Các hành khách đã say ngủ, chỉ có các tiếp viên vẫn đi lại tiếp nước và dọn dẹp trong bóng tối.
Trong phút chót tại Dubai, tôi được nước Nga tương cứu; Trong phút chót tại Moscow, tôi được Tổ quốc giang tay. Tôi không dám đòi hỏi gì hơn, là công dân Việt Nam bao nhiêu năm đi đâu tôi cũng mang theo cuốn hộ chiếu bìa xanh, chưa một lần thấy xấu hổ về nguồn cội. Ở nơi đâu tôi đến dù xa xôi như Trung Mỹ, Châu Phi hay gần hơn như Đông Âu, châu Á, gặp ai tôi cũng tự giới thiệu mình đến từ Việt Nam với niềm tự hào không cần che giấu. Đêm nay chúng tôi thỉnh nguyện và Tổ quốc chúng tôi đã lắng nghe.
Niềm vui được lên chuyến bay thương mại và nhân đạo hy hữu này, hạnh phúc vì niềm tin đặt đúng chỗ, kỳ duyên có sự trợ giúp của gia đình bạn bè người quen và cả người mới quen. Qua bao trắc trở tưởng chừng phải bỏ cuộc vì hết hy vọng, cuối cùng tôi đã được bay về quê hương mình trong những ngày chống dịch Covid-19 đáng nhớ.
N.Q.M
