Điều bình dị của phố - Nguyễn Thành Giang
Tôi có thói quen đạp xe trên phố, cùng hoàng hôn chạm vào lòng đêm. Thói quen ấy, tôi giữ cho riêng mình.
Mấy chiều nay, tôi nhận ra một mùi hương khá quen trong tâm tưởng nhưng lâu rồi chưa nghe lan đều trong lòng thành phố. Tôi cố nghĩ xem đó là mùi gì mà xốn xao đến vậy. Và rồi, cái tôi tìm cũng hiện ra trước mắt, không xa lắm. Một chị bán hàng trên một chiếc xe đẩy, đẩy chiều vào đêm bằng hơi khói bay lên từ nồi khoai đang nấu, và đẩy tôi về với một miền thơ đầy bình yên và thiêng liêng bằng mùi thơm của những củ khoai nướng. Nói một cách dễ hiểu hơn, chị đi bán khoai nướng và khoai luộc trên phố từ chiều muộn cho đến tận đêm sâu, khi hàng trên xe hết.
Chắc sẽ có nhiều người thắc mắc rằng tại sao mùi khoai nướng lại có một sức hút với tôi đến vậy. Ai không ở quê, không gắn một phần đời của mình với những tháng ngày cơ cực nhưng đầy niềm vui thì chắc sẽ không hiểu hết lòng tôi trỗi dậy điều gì từ cái chiều ngửi thấy mùi khoai nướng trên phố. Ngày nhỏ, tuy gia đình khó khăn, thiếu thốn nhưng không đến nỗi ăn khoai thế cơm cả ba bữa chính. Có điều, không hiểu sao, mỗi chiều mẹ nấu cơm xong, tôi lại lén lùi một củ khoai lang vào làn tro bếp. Và trước khi ăn cơm, thể nào tôi cũng có một món khoai nướng lót dạ dày trước. Thói quen ấy được duy trì trong suốt tuổi thơ tôi. Dần dần, mẹ cũng hiểu được thói quen đó. Cứ hễ nhà có khoai là sau khi nấu cơm chiều, không đợi tôi nhắc, mẹ cũng lùi vào tro than một củ vừa vừa. Đó có lẽ là một trong những niềm hạnh phúc tuy nhỏ nhoi nhưng tôi không thể nào quên được. Tôi vẫn còn nhớ như in cái nóng của củ khoai nướng thấm vào lòng bàn tay, truyền dần vào cơ thể tôi. Và, mùi thơm của khoai lang nướng thật là đặc biệt. Sẽ có nhiều người bảo khoai nướng thì khét chứ thơm gì. Tôi thì vẫn cảm nhận được mùi thơm thật kì diệu toát ra từ bên trong lớp vỏ cháy sém, đen thui. Mùi thơm ấy còn rõ ràng hơn khi bẻ từng miếng khoai nướng cho vào miệng. Lúc ấy, thính giác dần chuyển sang và hòa trong vị giác, mùi thơm ấy hòa nhuyễn trong cái vị ngọt nhẹ và dịu nóng ngay đầu lưỡi.
Tôi lớn lên, không biết mình bỏ thói quen ăn khoai nướng tự khi nào, bỏ những buổi chiều tối hồi hộp chờ mẹ nấu cơm xong tự khi nào. Bước vào những tháng ngày mới, tôi dần có những thói quen mới, những công việc mới như bất cứ một ai khác. Và, mùi khoai nướng cũng dần trôi vào tiềm thức. Đôi lúc rảnh rỗi cũng tự mình bỏ một củ khoai vào bếp nướng. Song, cái sự háo hức, cái hương thơm kì diệu của củ khoai nướng dường như không còn nguyên vẹn nữa. Thị thành nhộn nhịp, bạn bè vui chơi và cả...tình yêu cuốn tôi vào những vòng xoáy mãnh liệt, khó lòng dứt ra được. Nhiều lúc cũng muốn tìm về với những ngày ấu thơ đơn giản, với những mong ước, những thú vui bình dị mà không thể được.
Giữa thành phố trôi vào đêm bằng mùi bia rượu, tiếng cụng ly bôm bốp, tiếng cười, tiếng cãi nhau và chửi nhau loạn xạ, chị bán khoai nướng vẫn từ từ đẩy xe lẫn vào lòng phố. Không một tiếng rao, không một tiếng chào mời, níu gọi nhưng tôi thấy lúc nào quanh xe chị cũng có vài người dừng lại mua. Tôi thấy lòng vui vui dẫu không biết rằng trong số đó có ai mua khoai vì để tìm lại một thời thơ ấu, một thói quen đẹp như tôi không. Trong những tạp âm, những điều mà một phố đêm phải có, xe khoai nướng của chị như một “thanh âm trong trẻo” vút lên. Nó làm cho những ai thật sự có một tấm lòng với những gì thiêng liêng của quê xưa chợt thấy ấm áp đến lạ kỳ.
Những ngày này, đêm phố lạnh và nhè nhẹ mưa bay nhưng tôi vẫn thấy lòng lâng lâng theo mùi hương khoai lang nướng. Cả một ngày vất vả chạy theo những lo toan, những dự định, những công việc mà mình không thể bỏ được giữa chừng. Chỉ có màn đêm lạnh cùng mùi khoai nướng là có thể giúp tôi tìm về với chính mình, với những gì thân thuộc mà thiêng liêng nhất...
N.T.G
