Ý TƯỞNG CHÁY BỎNG LÒNG TRI ÂN - Huỳnh Phiến

Vừa qua, được anh em bạn bè giới thiệu bài viết “Vườn Mẹ“ của kỹ sư Phan Đức Nhạn đăng trên báo Nhân Dân nhân ngày Thương Binh - Liệt Sỹ 27.7, tôi rất xúc động, đọc đi đọc lại nhiều lần, cảm giác lâng lâng khó tả. Bởi đó là phác thảo về một công trình xây dựng mang ý tưởng tri ân, tái hiện những câu chuyện bi tráng mà gần gũi thân thiết đối với mỗi chúng ta, đặc biệt với những ai đã từng sống và chiến đấu ở nông thôn Quảng Nam trong thời chiến tranh khốc liệt.

Quảng Nam Trung dũng Kiên cường được cả nước biết đến là một địa phương nhiều Mẹ Việt Nam Anh hùng nhất nước, có rất nhiều thương binh liệt sỹ, và trong đó,  xã Bình Dương 3 lần anh hùng thì thật ấn tượng. Nơi ấy là hậu phương của lực lượng cách mạng ngay trên tuyến đầu chống giặc, một Bình Dương bị chiến tranh tàn phá tới mức người ta ví là vùng đất lửa, cát bỏng, cát cháy; người Bình Dương như mạch ngầm khí phách của lòng yêu nước ẩn trong lòng đất, ngạo nghễ xù gai như xương rồng lưỡi long, thoát ẩn thoắt hiện can trường, gan góc trong đánh giặc, năng động giỏi dang trong lao động sản xuất.

Bài viết “Vườn Mẹ” của Phan Đức Nhạn nhắc nhớ trong tôi bao nhiêu sự kiện của một thời chiến tranh khói lửa, với những ký ức ngập tràn đau thương, cảm động. Từ hình ảnh bé Nga chịu chết trước lưỡi lê, họng súng của quân thù, không chỉ hầm bí mật để cứu sống hàng chục cán bộ, du kích. Từ Mẹ Dục hy sinh trước miệng hầm để bảo tồn sự sống cho hai anh bộ đội. Những người Mẹ, người Cha đêm đêm đào hầm bí mật để nuôi giấu cán bộ… Những người chị gian khổ mò cua, bắt ốc tiếp tế cho cán bộ thương binh, rồi ba lần tiễn con đi, hai lần khóc thầm lặng lẽ... ở xã Bình Định quê tôi. 

 Nhớ lại năm 1975, sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, tôi cùng Phan Đức Nhạn vượt qua hơn 40 cây số từ Kỳ Hoà ra Tam Kỳ về Bình Dương mang theo 10 cây dừa con về trồng trên mảnh đất quê hương đang từng bước vươn dậy hồi sinh. Hồi đó, đường sá còn rất nham nhở, chúng tôi đi trên chiếc xe đạp cọc cạch phải vượt qua nhiều vùng đất xơ xác, thưa thớt bóng cây. Con đường mòn quanh co, có lúc phải dắt bộ, hì hục đẩy xe qua vùng cát nóng bỏng với quyết tâm mang cho được dừa về quê mình trồng, mong góp phần đem lại màu xanh cho quê hương . Mười cây dừa mới nhú chồi, quá ít ỏi như hạt cát trong bãi cát rộng mênh mông của Bình Dương, nhưng đó là tấm lòng của những người con xa xứ, nỗi khát khao góp sức xây dựng lại quê nhà.

Chiến tranh rồi cũng lui về quá khứ. Chúng tôi cũng đã trải qua không ít thăng trầm của cuộc sống, để học tập và công tác cố gắng để xứng đáng với truyền thống của quê hương Bình Dương. Từ những suy nghĩ đó, tôi cảm nhận không gian “Vườn Mẹ” đã ấp ủ từ lâu trong trái tim Phan Đức Nhạn, một ý tưởng đậm chất nhân văn, thể hiện tư duy chiến lược. Điều này góp phần tri ân những hy sinh to lớn của lớp người đi trước, vừa giáo dục cho thế hệ tương lai và  cũng là cách giữ gìn tôn vinh giá trị truyền thống cách mạng.

  Phan Đức Nhạn đã thể hiện một “Vườn Mẹ” thật gần gũi, thân thiết, có nơi yên nghỉ cho các Mẹ Việt Nam Anh hùng, có nơi đặt bia vinh danh các liệt sỹ, có nơi tái hiện hình ảnh cuộc chiến đấu thời chiến tranh chống Mỹ, có không gian sống cho người dân để phát triển trong thời bình, có tập hợp lưu giữ những loài xương rồng, cỏ cụm lông chông, có làng nghề truyền thống gắn với sông nước, cây đa, giếng nước, đình làng như bao vườn mẹ hiện hữu. Mong được chia sẻ của mọi người với ý tưởng tâm huyết, đầy ý nghĩa nhân văn của Phan Đức Nhạn, một người con của quê hương Bình Dương thân yêu, giàu tình cảm, yêu quê hương tha thiết ...       

 Đà Nẵng, tháng 7.2021

Huỳnh Phiến

 (Thầy thuốc ưu tú - Bác sĩ chuyên khoa ll Bệnh viện Đa khoa Đà Nẵng)