Giấc mơ nào cho Lem

Minh họa Hồ Đình Nam Kha

Trời ơi là trời! Nhà mình năm miệng ăn chưa đủ khổ sao ông còn tha con bé về đây!” tiếng mẹ rền rĩ khiến tôi choàng tỉnh. Ngoài hiên bố vừa đi về, quần ống thấp ống cao, sau xe lủng lẳng cái bọc to tướng, nhìn qua tôi đoán bọc quần áo. Một con bé chừng ba tuổi đứng nép bên bố, giương đôi mắt đen láy sợ sệt nhìn mẹ. Bố giơ tay ra hiệu mẹ nói khẽ thôi nhưng mặc kệ, mẹ hết rền rĩ lại vùng vằng đứng lên bỏ vào nhà: “Con cái nheo nhóc chứ sung sướng gì cho cam, đến cái áo đi học của chúng nó sờn cả vai tôi còn chưa dám mua, giờ lại lo cho cả người dưng!”.

“Bà có im đi không?” chừng không nén được, bố quát: “Sao lại người dưng, tính ra nó có họ hàng xa với nhà mình đấy! Bỏ rơi nó lúc này là ác, bà hiểu chưa?”.

“Vầng, tôi ác! Ác đến nỗi con cái nhà này thiếu ăn thiếu mặc, đến nỗi cả đời quần quật cất cái nhà tạm bợ thế này đây!” mẹ bù lu bù loa lao vào bếp rấm rứt khóc. Bố ngồi phịch xuống hiên thẫn thờ, lát sau rón rén vào bếp dỗ dành mẹ: “Tội nghiệp con bé, cha mẹ nó vừa mất vì tai nạn, trong lúc đợi cậu mợ nó ở xa về đón, tôi đưa về nhà mình tạm vài hôm”. Nghe bố nói, mẹ ra chiều nguôi ngoai nhưng vẫn không thôi sụt sịt.

Tôi ra hiên. Con bé thấy tôi vội lùi lại nép sát vào bố, tay nắm chặt chiếc túi cói cũ mèm bên trong lỏng chỏng ít đồ chơi bằng nhựa, đầu một con búp bê thòi ra. “Đừng sợ! Lại đây với chị!” tôi dỗ dành. Con bé vẫn đứng yên nhìn tôi dò xét. Bố thấy vậy cúi xuống thầm thì: “Con chào chị Mơ đi!”. Con bé ngoan ngoãn khoanh tay lí nhí chào tôi. “Em tên gì?” tôi hỏi. ‘Dạ, Lem” con bé trả lời gọn lỏn. “Đi, theo chị ra vườn chơi đi!” tôi vội vàng kéo nó, tránh tiếng mẹ dằn dỗi từ bếp vọng ra.

Dắt con bé ra vườn tôi chỉ cho nó hang dế, hang cun cút, rủ nó hái hạt mồng tơi làm chè đậu đỏ, tước lá dừa làm đồng hồ, nhẫn đeo tay... Con bé tỏ ra say sưa với những trò chơi mới lạ trên thành phố nó chưa chơi bao giờ. Tôi ngồi bên nó quên cả trời chiều chạng vạng, cho đến lúc tiếng con bé Lý em kế tôi lanh lảnh.

“Chị Hai, mẹ kêu về ăn cơm!”.

Tôi nắm tay con bé chạy một hơi về nhà. Lúc này, trên tấm chiếu trải bên hiên mẹ lặng lẽ xới cơm ra bát, hai con mắt đỏ hoe chớp chớp thỉnh thoảng ngước lên nhìn bố. Bố ngồi sát vào mẹ, nhẹ nhàng đón lấy bát cơm, gắp thức ăn cho mẹ, mẹ vùng vằng bỏ ra nhưng tôi biết, lòng mẹ đã dịu đi nhiều.

“Nãy giờ làm gì ngoài đó, đưa em vào ăn cơm chứ nó đói thì sao?” mẹ gắt, nhưng trong câu gắt gỏng đã đong đầy sự dịu hiền vốn có của mẹ.

Bé Lem khép nép ngồi bên tôi, mới một buổi chiều chơi cùng nhau nó đã bám tôi như đỉa. Trong mâm chỉ có một ít tôm đồng rang, canh rau tập tàng mẹ hái trong vườn. Mẹ sẻ một ít tôm vào bát cho Lem rồi đẩy về phía nó, dịu giọng: “Ăn đi! Ở với bác chỉ có vậy thôi, nhưng bác chẳng để mày đói đâu!”. Bố đưa bát cơm lên miệng thì dừng lại, ánh mắt nhìn mẹ chan chứa yêu thương.

Đêm đó Lem ngủ cùng tôi, bé Lý sang giường ngủ với mẹ, nó nhường chỗ cho Lem. Thằng Nhái nghịch ngợm là vậy cũng biết ra vườn tìm cho Lem vài quả ổi chín. Mẹ ra chợ về lần nào cũng có quà cho Lem, hôm bịch chè đậu ván, lúc lại túi bắp rang bơ.

Lem ở cùng gia đình tôi chừng một tháng.

Buổi chiều đi học về không thấy Lem ra ngõ đợi tôi như mọi ngày. Tôi ra vườn, chạy quanh xóm tìm cũng chẳng thấy Lem đâu. Bố thấy vậy trầm ngâm bảo: “Cậu mợ Lem về đón nó đi rồi, trông họ khá giả lắm, vậy em nó cũng được nhờ con à!”. Tôi buồn, nhưng nghe vậy lòng thầm mừng cho Lem, từ nay em sẽ có cuộc sống đầy đủ hơn.

* * *

“Chị ơi, chị biết tin gì chưa?” Lý từ ngoài cửa lao vào gọi giật.

“Tin gì?” tôi tỏ ra lãnh đạm vì quá quen với những câu chuyện giật gân của nó.

“Chiều nay lớp em đến thăm cô chủ nhiệm ốm, lúc về ngang qua trại trẻ mồ côi tụi em ghé vào chơi. Em đứng ngoài cửa sổ nhìn thấy hơn mười đứa, đứa nhỏ nhất lẫm chẫm biết đi, đứa lớn chừng bốn, năm tuổi, mỗi đứa mỗi góc nhìn thương lắm!”.

“Rồi sao? Có gì đâu?” tôi bực bội vì cái tin chẳng đâu vào đâu của Lý.

“Nhưng…” Lý hạ giọng: “Em nhìn một lúc thì thấy có đứa con gái rất giống Lem, em nép sang một bên sợ nó nhìn thấy, lát sau em lén nhìn kỹ hơn, đúng là Lem thật chị ạ!”.

“Em có nhầm không? Lem về với cậu mợ nó trên thành phố, gia đình họ khá giả lắm!”. 

“Không, đó chính là Lem, em nhầm sao được!” Lý quả quyết: “Chị không tin đến trại mồ côi bên xóm Miếu mà xem!”.

Tôi bần thần. Lẽ nào…

Trại trẻ mồ côi nằm cuối con đường vào xóm Miếu, bên cạnh một con kênh nước đen ngòm. Đó là một căn nhà được xây tạm bợ, phía trước khoảng sân chật hẹp có hai người phụ nữ ngồi nhặt rau. Tôi lại gần thưa chuyện: “Cô ơi cháu muốn gặp đứa bé tên Lem đang ở đây ạ!”. Một người ngẩng lên nhìn tôi dò xét: “Nó ngủ rồi, mà cô là gì với nó?”. “Cháu và Lem có họ hàng xa. Nhưng Lem được gửi vào đây lâu chưa hả cô?”. “Gần một năm rồi”. “Vâng, cháu xin phép ngồi chờ Lem dậy ạ!”. “Ngoài này nắng, cô cứ vào trong ngồi chờ cho mát!” nói rồi người phụ nữ lại cúi xuống nhặt rau, rì rầm chuyện trò.

Giữa đám trẻ con nằm ngồi lổm ngổm, một bé gái nằm cuộn tròn trong góc, tấm chiếu hoa trải dưới lưng xộc xệch, mốc thếch. Tôi dễ dàng nhận ra Lem nhờ gương mặt bầu bĩnh và đôi môi hồng với đường viền rất rõ. Lem nghiêng đầu trên tấm chiếu ngủ say, tay vẫn nắm chặt con búp bê nhựa tóc xù mà ngày về nhà tôi Lem đã mang theo. Tôi ngồi xuống bên Lem, nghe tim nhói đau. Gần một năm trời không gặp, Lem có lớn lên một chút nhưng gương mặt vẫn vậy, trong giấc ngủ vẫn thoảng chút ngơ ngác, u hoài. Dáng ngủ nằm co như cuộn cả nỗi buồn vào lòng. Dáng ngủ không lẫn của một đứa trẻ mồ côi. Không dằn lòng được, tôi cúi xuống ôm Lem mà nước mắt giàn giụa. Lem giật mình choàng tỉnh, nhận ra tôi nó bật dậy ngỡ ngàng dụi mắt như không tin vào giấc mơ có thực. “Chị… chị Mơ!” Lem run run gọi tên tôi. “Ừ, chị đây!” tôi ôm chặt Lem vào lòng, òa khóc.

Lem ngơ ngác không hiểu sao tôi lại khóc, đôi mắt em đen khẽ chớp vì nỗi vui quá đột ngột. Mấy đứa trẻ trong nhà cũng lục đục thức dậy, chúng giương mắt nhìn tôi nửa như tò mò, nửa như dò hỏi. Có đứa dạn dĩ lại gần sờ vào túi xách của tôi, đứa khác sờ vào chiếc kẹp trên đầu, những đứa còn lại bật cười hinh hích rồi kéo nhau ra hiên bày trò chơi. Tôi ngồi với Lem gần hết buổi chiều mới đứng lên ra về. “Chị sẽ quay lại thăm em!” tôi thầm thì. Lem bịn rịn ra cửa nhìn theo tôi cho đến khi khuất hẳn.

Tôi về, lòng ray rứt không yên. Đêm đến tôi định thưa với bố mẹ chuyện chiều nay đã gặp Lem tại trại trẻ mồ côi, nhưng nhìn cảnh bố mẹ đăm chiêu vì công việc làm ăn ngày càng thất bát, nợ nần, tôi im lặng ngồi vào bàn học. Bố phờ phạc sau mỗi chiều trở về, mẹ giật thót khi đến ngày đóng tiền học của hai đứa em. Mẹ tính toán, giật gấu vá vai các kiểu vẫn thiếu trước hụt sau. Tôi lao vào làm thêm, bán hàng online, làm gia sư… việc gì tôi cũng làm miễn có tiền phụ giúp gia đình và lo cho Lem được phần nào. Đêm về tôi thức khuya hơn, có hôm làm việc đến hai giờ sáng mới đặt lưng xuống thiếp đi.

Ngày cuối tuần tôi ghé thăm Lem. Trong túi xách có một chiếc váy hoa cho Lem, một túi bắp rang bơ, mấy cây kẹo mút. Nhìn thấy quà, mắt Lem ngời lên niềm vui trẻ thơ. Lem tỉ mẩn mở bịch bắp bơ chia cho các bạn đang đứng vây quanh, nó chỉ giữ lại vài hạt và một cây kẹo mút, cất khư khư trong túi áo. Nhìn Lem nhỏ nhẻ ăn từng hạt bắp như sợ hết, tôi thấy mũi mình cay cay. So với những đứa trẻ đồng trang lứa ở đây, Lem tỏ ra chững chạc hơn, trên gương mặt non nớt kia nỗi u hoài luôn phảng phất, đôi khi tôi bắt gặp trong đôi mắt đó một giọt nước long lanh. Có vẻ như Lem nén lại, không để nó chảy ra trước tôi.

Đều đặn, mỗi tuần tôi đến thăm Lem vào chiều Chủ nhật. Như đã quen, Lem luôn đứng bên cửa sổ, tay bám vào chấn song nhìn về con đường tôi thường xuất hiện. Thấy tôi, gương mặt Lem bừng sáng. Lần nào tôi cũng ngồi chơi với Lem đến hết buổi chiều. Tôi mua giấy màu dạy cho Lem xếp hạc, xếp sao. Mới bốn tuổi nhưng Lem tỏ ra rất thông minh, nhìn thấy tôi gấp một lần, em làm được ngay, đôi tay bé xíu tỉ mẩn cho ra những cánh hạc đủ màu và những ngôi sao xinh xẻo. Có những buổi chiều Lem đợi tôi đến chỉ để bi bô đủ thứ chuyện trên đời. Chuyện con mèo nhà ai đi lạc qua đây được mẹ Tuyến gọi vào cho ăn, chuyện đêm đến Lem mơ thấy tôi dắt em chơi ở công viên, chuyện bụi cỏ phía sau nhà có một con rắn xanh lè. Có lần Lem rơm rớm kể: “Cây kẹo mút chị Mơ cho Lem để dành trong túi, đợi lúc Lem ngủ, thằng Bin thò vào lấy mất”. Lem tỏ ra ngày càng quyến luyến tôi. Có lẽ trong trí óc non nớt của nó, tôi là người thân duy nhất còn lại trên đời. Lần nào thấy tôi chuẩn bị ra về, mắt Lem cũng ngân ngấn nước, Lem theo tôi ra cổng nhưng chỉ đến đó thôi, rồi vội vã quay vào. Có lẽ Lem đã được rèn dạy những quy định trong trại trẻ mồ côi.

“Lọ Lem ơi!” tôi hay gọi em như thế mỗi khi đến thăm. Vẫn cái dáng vẻ bơ vơ và tủi thân vô vàn ấy, Lem từ trong nhà lao ra ập vào lòng tôi với đôi mắt ầng ậng nước, nét mặt đợi chờ trở nên tủi hờn: “Chủ nhật trước, chị Mơ không tới với Lem!”. “À, chị bận thi, sắp tới đây chị không còn bận nữa, sẽ đến thăm Lem nhiều hơn” tôi dỗ dành.

Hơn một năm trời, đều đặn mỗi tuần tôi ghé thăm Lem. Đến một ngày bố mẹ tình cờ phát hiện, tôi bị mắng cho một trận vì cái tội dám giấu một chuyện lớn như thế. Bố mẹ tôi đến trại trẻ xin đón Lem về nhà dù lúc này kinh tế gia đình vẫn lao đao. Mẹ nhận thêm bao bì về dán, các em tôi và Lem cũng lao vào phụ mẹ, bố đêm đến xin được một chân bảo vệ cho nhà máy. Chừng đó cũng đủ cho gia đình tôi đắp đổi qua ngày khi thêm một miệng ăn và sách vở học hành cho Lem.

Ngày về nhà tôi, Lem bắt đầu vào lớp Một. Thoáng chốc Lem đã vào đại học, đi làm xa nhưng mỗi cuối tuần vẫn đều đặn về thăm nhà. Lý và Nhái cũng đã có việc làm ổn định. Bố mẹ tôi giờ đây tóc đã điểm sương và gương mặt chằng chịt những vết cắt thời gian. Tôi theo chồng vào Nam lập nghiệp, tất bật với công việc và hai con nhỏ, mỗi cuối năm tôi mới về thăm nhà một lần.

Có lúc tôi lại mơ mình trở về trên con đường dốc sỏi, Lem ngồi phía sau đong đưa trên chiếc xe đạp gầy, chiếc xe đã cùng chúng tôi đi qua một đoạn đường tuổi thơ cơ cực nhưng cũng đầy những ngọt ngào. Mỗi đoạn đường đi qua đã để lại trong tôi những dấu ấn khó phai. Nhưng quãng thời gian Lem có mặt trong cuộc đời tôi luôn khiến tôi nhớ thương thổn thức, mong được quay về cùng Lem trên chiếc xe ghi đông vẹo sang bên, bàn đạp, xích líp lung lay như muốn rơi rụng khi lao dốc. Có đôi khi tôi thấy mình đứng bên bờ vực chông chênh, tôi lại nhớ đến Lem, nhớ gương mặt trong veo luôn phảng phất nét u hoài.

Lem lấy chồng. Tôi được tin từ bố mẹ. Cuối năm công việc bộn bề nhưng tôi gác lại, vội vàng mua vé tàu về quê dự đám cưới Lem. Chồng Lem, một chàng trai nom hiền lành và chỉn chu, là đồng nghiệp của Lem. Nhìn Lem rạng rỡ trong chiếc váy trắng cô dâu, tôi rưng rưng nhớ lại ngày đầu Lem về nhà, khép nép bên bố, nhớ quãng thời gian mỗi cuối tuần tôi đến trại trẻ thăm em. Lem đi bên chồng, chốc chốc ngoái lại nhìn tôi, nhoẻn miệng cười. Tôi biết, trong lòng em tôi gần như là tất cả. Hôm nay, trong đôi mắt lấp lánh hạnh phúc kia, tôi vẫn nhìn thấy đâu đó nỗi tủi thân vô vàn, mà chỉ tôi mới hiểu…

V.N.G