Nhà văn, nhà viết kịch Thanh Hương: Ngôi sao sáng của nền Sân khấu Cách mạng Việt Nam

Kịch nữ số 1 Việt Nam: Cuộc đời và sự nghiệp nghệ thuật Việt Nam

Tuy đã ở tuổi 80 nhưng nhà văn, nhà viết kịch Đặng Thị Thanh Hương - tác giả của hơn 30 kịch bản được diễn trên sân khấu kịch nói vẫn hoạt bát, nhanh nhẹn đến với mọi người tại tọa đàm cùng gặp gỡ và giao lưu với mọi người trong khán phòng của Hội Nhà văn Việt Nam.

Nhân dịp nữ tác giả tròn 80 tuổi, Hội Nhà văn Việt Nam đã phối hợp với Trung tâm Nghiên cứu Bảo tồn và Phát huy Văn hóa Dân tộc đã tổ chức Tọa đàm “Nhà văn, nhà viết kịch Thanh Hương - Cuộc đời và sự nghiệp”, vào sáng 19/8 tại Hội Nhà văn Việt Nam.

Nữ tác giả Thanh Hương sinh ra và lớn lên ở một làng quê tại huyện Diễn Châu – Nghệ An vào những năm cuối 1930. Lên 8 tuổi là khi cuộc cách mạng Tháng 8 thành công đã khơi dòng cảm xúc cho nữ tác giả đến với nghệ thuật Việt Nam.

Sau khi học hết trung học phổ thông, Thanh Hương ra Hà Nội học Khoa Văn của Trường Đại học Tổng hợp – một ngôi trường danh tiếng đã đưa nữ tác giả đến với nghiệp văn và trở thành nữ văn sĩ, nữ nhà văn chuyên viết kịch.

Nói đến kịch của Thanh Hương ai cũng phải say mê bởi kịch của bà được bao quát với phạm vi rất rộng, nhằm vào tất cả các đối tượng trong xã hội từ công nông, tầng lớp tri thức đến các nhà khoa học..., và hội tụ đầy đủ các tính cách của con người trong xã hội từ sang, hèn, cao thượng, đê tiện, đĩ điếm, nhân ái, tàn bạo,…

Từ đây cho thấy sự thấu hiểu và cảm thông của bà tới đời sống xã hội nên tất cả mọi mặt trong đời sống xã hội đều được bà mổ xẻ một cách tỉ mỉ. Mỗi vở kịch của bà đem lại nhiều bài học quý giá cho con người bởi tính hướng thiện cao, trừ ác, nhân quả nhãn tiền và góp phần giáo dục con người hướng tới cái chân thiện mĩ.

Bên cạnh đó, nói về những tác phẩm của nhà văn, nhà viết kịch Thanh Hương, Giáo sư Hồ Sĩ Vịnh nhận xét: “Phần lớn những trang văn của Thanh Hương đều rất hấp dẫn và dễ gây xúc động cho người đọc. Bởi người viết đã có ý thức vượt ra khỏi khuôn sáo lý luận, dễ lặp lại người đi trước và nhàm chán, mà thiên về lối kể chuyện, tâm tình. Vì cuộc đời của chị - một tác giả nữ đã vượt qua bao nhiêu đèo dốc của núi rừng Trường Sơn và “đèo dốc” của cuộc đời làm mẹ, làm vợ để đến với sân khấu và gửi lại ở đấy nhiều hoài niệm có cả niềm vui và nỗi buồn, ngọt ngào và cay đắng vì chị mất chồng khi mới chỉ 32 tuổi, chị đã phải gửi 2 người con thơ của mình cho một người bạn để vượt qua núi rừng Trường Sơn và đến với sân khấu kịch cho đến ngày hôm nay”.

Công lao sáng tạo nghệ thuật của nữ tác giả Thanh Hương đều được công chúng hân hoan và được xã hội ghi nhận, tôn vinh và tri ân bằng hành loạt giải thưởng danh giá: Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật, Giải thưởng Văn học Đài tiếng nói Việt Nam, Giải thưởng Kịch bản Văn học Bộ Văn hóa Thông tin và Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam, Giải thưởng Văn học Công nhân, Bằng Lao động sáng tạo năm 1985, Giải thưởng Văn học Hạ Long năm 1985, Giải thưởng Văn học Hồ Gươm năm 1986, Giải thưởng kịch bản Văn học Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam năm 1990, 2004, 2009 và Giải thưởng Văn học Nghệ thuật năm 2006 Ủy ban toàn quốc Liên hiệp Các hội Văn học nghệ thuật Việt Nam,… Chính từ những đóng góp to lớn ấy của bà cho nghệ thuật sân khấu Việt Nam nên bà được mệnh danh là kịch nữ số 1 của Việt Nam.

Chính khách hiếm hoi trong làng văn nữ Việt

Bên cạnh cuộc đời làm văn, viết kịch của bà để phản ánh đời sống hiện thực của con người trong xã hội thì Nhà văn, nhà viết kịch Đặng Thị Thanh Hương còn là một Đại biểu Quốc hội sáng giá của Việt Nam. Trong hai khóa liền bà được bầu làm Đại biểu Quốc hội khóa IX-X  vào các năm 1992-2002, đảm nhiệm chức Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội; Đảng ủy viên Khối Tư tưởng - Văn hóa Trung ương; Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam.

Nói về cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của nữ kịch Thanh Hương, Giáo sư Hoàng Chương (Tổng Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Bảo tồn & Phát huy Văn hóa Dân tộc) chia sẻ: “Tôi thấy chị là một nhà văn, một Đại biểu Quốc hội có trình độ, có bản lĩnh, có trách nhiệm trước nhân dân không ngần ngại phê phán, chỉ trích những khuyết điểm, những yếu kém tiêu cực của mọi người trong mọi tầng lớp của xã hội”.

“Nghệ sĩ Thanh Hương mang tính cách cương trực, thẳng thắn của người con xứ Nghệ, cái sắc sảo chặt chẽ của người làm công tác quản lý và sự hào hoa, tinh tế của một người nghệ sĩ, dường như tất cả những tố chất đó đã hòa quyện và giúp bà tỏa sáng đầy bản lĩnh, trí tuệ trên nghị trường Quốc hội” – bà Hoàng Thị Hoa,  Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội thay mặt phát biểu tại Tọa đàm về sự đóng góp tích cực của nghệ sĩ Thanh Hương.