Hương cau ngọt lành - Nguyễn Thị Anh Đào
Đã lâu lắm rồi tôi mới có một buổi sáng mát trong như thế khi ngồi lặng dưới hàng cau nhà mình. Khi bình minh vừa mang khúc ca chào buổi sáng với những tia nắng ấm áp soi lên mặt đất. Những bông hoa cau trắng ngần, bé xinh, kết nối với hàng vạn bông hoa cau như thế, úp lên thân cau xanh và tỏa ngát mùi hương dịu nhẹ. Lắng thật sâu, lắng thật nhẹ, mới chạm được mùi hương mang ký ức tuổi thơ đó. Ký ức đã ăn sâu vào máu thịt, đã thấm vào từng nghĩ suy và nuôi lớn ước mơ thời thơ bé trong tôi. Là những làn gió mát trong từ chiếc quạt mo cau bà nội tôi, mẹ tôi, đã từng quạt cho tôi mát rượi những trưa hè oi bức trong miền quê gió lào cát trắng. Là ký ức làm công chúa với nhóm bạn chân trần trong xóm nhỏ, sau những giờ học bài, những buổi thả trâu, thả bò trên gò cao rồi cùng ngồi lại. Tỉ mẩn lấy mo cau khô cắt thành những chiếc thuyền bé con rồi thả xuống mặt sông cạn. Một thời tuổi thơ tôi đã gửi vào đó bao nhiêu ước mơ thơ trẻ, những ước mơ trong veo ký ức và ngọt lành như những dòng sông nhỏ mang trong mình làn nước ngọt.
Mát lành và rất trong. Hoa cau đẹp và hương cau kiêu hãnh khoe sắc tỏa hương trong vườn nhà. Trong làn gió dịu nhẹ, tôi nhận ra những búp hoa cau khẽ lay, có cả nắng vàng ươm buổi sáng. Cảm giác bình yên đó, khó để gặp lại trong mỗi cuộc đời, khi thời gian trôi đi, người già đi và ký ức thắp thêm từng khoảng lặng để ta nhớ về diệu vợi. Miền trong veo xa thẳm mà lại gần đến độ chơi vơi khi chạm trái tim mình.
Cau vườn nhà gắn với hình ảnh bà nội tôi mỗi chiều thường đứng dưới hàng cau. Bà dõi theo những đổi thay trên từng buồng cau, đếm và đợi đến ngày hái xuống mang ra chợ. Quà chị em tôi nhận được từ bà, là những đôi dép nhựa trong có quai hậu phía sau và dăm gói kẹo chanh thơm mùi ký ức. Quà bà mua từ tiền bán cau. Những món quà không thể thay thế được trong tôi cho đến tận bây giờ. Có những mùa cau, nhiều người trong làng đi gom hàng ngay tại vườn nhà, bà nội lại dùng cây sào tre có gắn chiếc liềm lưỡi hái để cha tôi bắc thang tre trèo lên thu hoạch. Những buồng cau trái tròn đều và vừa ăn. Bà thường chọn những chùm cau đẹp nhất để thờ cúng ông bà. Nhà tôi thường không phải mua cau, trầu vì nhà nội trồng được rất nhiều. Tôi nhớ bà nội thường nói rằng, cây nhà lá vườn, được cái gì đỡ cái đó, để tiền mà lo việc lớn hơn. Với lại, cái mình trồng được là những sản vật quý nhất, ngon nhất, đẹp nhất để dành thờ cúng ông bà rồi cầu mong cho gia đình bình an, hạnh phúc và ăn nên làm ra. Bây giờ hàng cau nhà tôi, là hình dáng mẹ tôi những tháng ngày quẩn quanh chăm sóc vườn cây hoa trái trong vườn. Đôi lúc trộm nhìn mẹ, tôi lại rưng rưng nước mắt. Vì thương mẹ và thương những chùm ký ức ngọt. Bằng hai tiếng ngày xưa dẫn tôi về với những lối cũ trong veo. Ngày hôm qua cũng chính là ngọn nến ấm áp đưa tôi về nằm trọn trong vòng tay của mẹ. Lại muốn có lại cảm giác mát dịu từ bàn tay mẹ quạt. Lại khát khao mình bé lại như ngày xưa để cùng bạn bè ngồi cắt thuyền nan từ bẹ cau khô...
Nội đã đi xa. Nụ cười vẫn còn nguyên đâu đó trong góc vườn, trên sân, sau hiên nhà. Tôi đứng lặng. Ai cũng có tuổi thơ đi qua những tháng năm cuộc đời dẫu ngọt ngào hay cay đắng. Đôi khi tôi sống bằng lòng biết ơn những năm tháng tuổi thơ để nhận ra cuộc đời này, nụ hoa này, giọt nắng này, là những món quà vô giá mà cuộc sống trao tặng.
Hứng đôi tay đón những bông hoa cau vừa rơi xuống, lòng bình an đến lạ. Hoa cau đẹp và trắng tinh như những ước mơ được kết thành hạt ngọc, vô tình điểm lên mái tóc mẹ tôi. Trên đôi tay thời gian, mọi thứ chừng như ngưng lại và ký ức cứ thế đánh thức tôi quay về. Ai đó nói rằng đừng sống vì ký ức nhưng với tôi, ký ức luôn là một mảng màu sáng lấp lánh và tròn đầy ý nghĩa. Như hương cau vườn nhà tôi sớm nay về đang tỏa hương dịu nhẹ. Mùi hương mang cả tuổi thơ tôi đi suốt bao năm tháng qua, như thực, như mơ mà không thể nguôi quên bởi quá trong lành và dịu ngọt.
Có một nỗi khát khao sâu thẳm lại quay về!
N.T.A.Đ
