“Chú bé đeo ba lô màu đỏ” - thế giới sắc màu qua con mắt trẻ thơ

Sau thành công của tập truyện thiếu nhi Ba nàng lính ngự lâm và tập truyện ngắn dành cho tuổi mới lớn Thế gian màu gì?, nhà văn Nguyễn Đình Tú tiếp tục cho ra mắt truyện dài Chú bé đeo ba lô màu đỏ dành cho tuổi thiếu niên.

Nhân vật chính trong cuốn sách là cậu bé Hưng, một cậu bé tuổi lên mười ở một thị trấn nhỏ nằm khuất nẻo vùng trung du phía Bắc những năm 90 của thế kỷ trước. Từ nhỏ, Hưng sống với bố và chưa bao giờ được biết mặt mẹ. Nỗi tò mò về mẹ cứ lớn dần trong Hưng khi bị bạn bè tra hỏi ráo riết, thôi thúc Hưng bước vào hành trình tìm kiếm mẹ qua manh mối duy nhất mà cha cậu hé lộ.

Mang theo hành trang là chiếc ba lô màu đỏ trên lưng, với biệt danh “chú bé đeo ba lô màu đỏ” do người bạn gái thân thiết cùng lớp thường gọi, Hưng lên đường hằng mong tìm được người mẹ yêu dấu, tìm về gốc gác nguồn cội của mình mà không thể tưởng tượng được rằng, hành trình mà cậu sắp trải qua sẽ gặp bao sóng gió.

Trong hành trình ấy, Hưng đã đi qua nhiều vùng miền, gặp nhiều người khác nhau trong xã hội, cả người tốt lẫn kẻ xấu. Những biến cố, những sự kiện không may xảy ra liên tiếp giúp Hưng trưởng thành hơn, mạnh mẽ hơn, “không được sợ” - như lời cô Đào - một ân nhân đã cưu mang và yêu thương Hưng luôn nhắn nhủ với cậu.

Đọc cuốn sách, các bạn đọc tuổi thiếu niên sẽ thấy dáng dấp của mình trong đó, với tình bạn hồn nhiên, trong sáng, với những trò nghịch ngợm “nhất quỷ nhì ma”, với bản tính tò mò luôn muốn khám phá những điều mới mẻ. Cùng với những người bạn của mình, Hưng đã chinh phục đỉnh đồi Sơn Nhân “chứa đựng rất nhiều những điều từ xa xưa để lại, trong đó có cả những thứ rất bí mật, rất linh thiêng, rất kỳ lạ”, hay theo dấu chân Người Rừng khám phá một cuộc sống đầy bí ẩn. Có lúc, nhóm bạn còn liều lĩnh đột nhập vào “ngôi nhà có phép thần thông” để khám phá phép lạ của ông Tây.

Trên bước đường lưu lạc, Hưng cũng cùng chị em nhà Mây, Nước khám phá một hoang đảo cách xa bờ với nhiều loại chim muông, thú lạ, được thêu dệt bởi nhiều huyền thoại, truyền thuyết, nơi “trước đây quân của Nguyễn Ánh trên đường bỏ chạy vào Nam có ghé thuyền vào hòn Miếu lẩn trốn một thời gian”.

Đến vùng đất mới, Hưng được khám phá nhiều tập tục văn hóa đầy màu sắc của vùng đất đó như “hát bội”, “mở biển” của người dân làng chài. Một thế giới đầy màu sắc, đầy bí ẩn luôn vẫy gọi những “Tom Sawyer” bước vào hành trình khám phá.

Nhà văn Nguyễn Đình Tú khéo léo dẫn dắt độc giả bằng lối kể chuyện đầy cuốn hút. Tác giả không kể theo trình tự thời gian tuyến tính mà quá khứ hiện tại xen kẽ lồng ghép với nhau, khiến người đọc luôn phải đặt câu hỏi, phỏng đoán về gốc gác của sự việc, chăm chú dõi theo và bị cuốn vào câu chuyện một cách tự nhiên.

Tiến sĩ Ngữ văn Hà Thanh Vân đánh giá: “Thành công nhất về mặt nghệ thuật của Nguyễn Đình Tú trong tác phẩm này là anh đã chọn được cho mình một giọng kể phù hợp, điều phối khi nhanh, khi chậm, khi gay cấn, lúc êm đềm và có nhiều lúc đầy kịch tính, lên đến cao trào”.

Theo Tiến sĩ Ngữ văn Phan Tuấn Anh, “Cuốn tiểu thuyết này đủ sức kéo phăng một bạn đọc nhỏ tuổi vào trong thế giới chữ nghĩa của nó, bởi nhịp độ, tiết tấu kể nhanh, cốt truyện liên hoàn nhưng đa dạng và gắn với chất phiêu lưu (từ Bắc vào Nam của Hưng), pha một chút lãng mạn (các câu chuyện tình yêu) và cả kinh dị, hành động (vụ bắt con trăn khổng lồ, vụ bắn mũi tên vào con chó và tên chủ quán karaoke ôm có bộ râu quai nón)”.

Còn Tiến sĩ Giáo dục học Nguyễn Thụy Anh thì chia sẻ: “Chiếc ba lô màu đỏ là biểu tượng của cái thiện, cái trong sáng được lọc ra bằng những kỷ vật, ký ức, kỷ niệm - những gì đẹp nhất con người ta có thể có được, và cũng là thứ khiến cậu bé Hưng trở nên khác biệt, làm sự ấm áp vững chãi để cậu dựa lưng vào, vượt qua mọi thử thách trên chặng đường lưu lạc ấu thơ.”