Tiền lì xì của các vì sao - Truyện ngắn của Mạc Can

13.02.2015

Ba ngày Tết là ba ngày bất thường, vì những ngày tháng chưa Tết đều bình thường, không có gì đáng nói, đáng viết. Chí ít trong suy nghĩ không bình thường của bé Can. Còn một chuyện bất thường khác là người ta lì xì cho con nít, chỉ Tết mới có? Và con nít được mặc áo mới. Ngày thường nào có ai lì xì cho bọn nó cũng như hầu như không mặc áo quần giày dép mới. Hoặc ít khi được như vậy. Điều bất bình thường khác là thằng nhỏ nầy chưa bao giờ được ai lì xì, dù nó ngồi chung với các nhóc bằng tuổi nó. 

Tiền lì xì của các vì sao - Truyện ngắn của Mạc Can

 Tết năm xưa đó khi bé Can chỉ mới mười ba tuổi. Người lớn nhìn bé xa lạ hờ hững, mà nó cũng sợ người lớn, trông bé Can không phải con nít chăng, quả là vậy dù khuôn mặt nó hốc hác, trẻ con, vóc dáng cũng vậy, nhưng nó có vẻ suy tư, già trước tuổi. “Một ông già trong lốt đứa bé khá khờ khạo”. Càng trái khoáy hơn, càng Tết thì nó càng ngu càng khờ hơn, với lại thằng bé kỳ dị nầy Tết lại không vui không mừng Tết như các trẻ khác?

Nhà của cha mẹ Can ở ngã tư Trần Bình Trọng, quẹo trái ra ngã tư Trần Hưng Đạo, cứ  lững thững ra ngã trái đi thẳng thì tới bùng binh trước chợ Bến thành, rẽ phải đi ngược lại thì đường Đồng Khách, đi thẳng tới Chợ Lớn. Con đường nầy thường thì có chiếc xe lửa điện chậm chạp chạy đi chạy lại. Khu Trần Bình Trọng vừa là Sài Gòn vừa là Chợ Lớn. Điểm xác định hai khu nầy là nhà hàng Đồng Khánh (Chợ Lớn) qua ngã tư Nancy tớái rạp chiếu bóng Văn Cầm (Sài Gòn).

Nhớ Tết năm đó là lạ, mà bé Can nầy cũng lạ, nó là đứa con nít thích tản bộ, lầm lũi nhìn dưới chân, đi chậm và đi một mình. Cái bóng thui thủi ngả dài trước mặt sau lưng cứ sáng rồi chiều, buổi trưa bóng của nó lùn xuống ngay trước mắt, khi đó nó đứng lại nhìn bóng mình, nhìn chung quanh, trong đầu nó cứ thắc mắc: tại sao nó không được tiền lì xì. Thằng Can chưa bao giờ có ai cho tiền lì xì. Chính nó cũng không hiểu vì sao mình không được lì xì. Cho tới tuổi trưởng thành, trong túi nó, nếu có túi, vẫn không có một xu. Cái quần ai cho không nhớ, rộng thùng thình như quần của Sạc Lô, nó mỉm cười khi nó coi phim về ông hề lớn nầy, nó cứ cười chính mình vì mình bước đi trên đôi giày bata vẹt gót không khác ông ta, vậy là bé cứ xuôi ngược Sài Gòn - Chợ Lớn rồi hay đứng nhìn bảng quảng cáo phim say mê, đôi lúc bé xin người gác cửa rạp chiếu bóng khắp chốn cho mình vô coi phim. Lạ là người ta lại cho mới kỳ, người ta hờ hững cho nó vì thường lệ đã như vậy, bé là khách quen ít mua vé, với các vị nầy việc bé tội nghiệp xin vào xem phim đã thành thói quen, người ta cũng nghĩ thằng nầy làm gì có tiền. Có khi suốt ngày nó ngồi trong rạp chiếu bóng, ngày trôi qua ngoài kia mà nó không hay. Với con khủng long, với chiếc xe lửa to lớn chạy thẳng húc vào người nó có cái chữ Pathé. Nó biết phát xít Đức, thế chiến thứ hai vân vân qua phim ảnh. Ngoài ra thằng bé sống suốt trong bóng tối mờ mờ ở rạp chiếu bóng với những hình ảnh giả tạo của đủ thứ phim truyện. Cũng có khi đèn bật sáng để sang suất chiếu thường trực khác, nó nhìn quanh chỉ thấy hàng trăm chiếc ghế trống buồn hiu, chỉ mỗi một người là nó một mình với… mình. Bụng đói meo, trong túi, nếu có túi, vẫn cứ không tiền. Cũng như không hề có bạn gái nào từ nhỏ tới lớn biết thương nó. Nó hay ngủ vùi trong rạp chiếu bóng khi ra khỏi rạp thường là chiều tối đường phố vắng tanh. Bé Can lủi thủi về nhà. Cha không la rầy hay lo lắng gì về nó, mẹ thì nhìn nó như không có, cũng chẳng nói gì. Ngôi nhà im lặng với Can suốt nhiều năm, nó chỉ làm bạn với lu cá lia thia nhiều màu. Nhà bên có con nhỏ trạc tuổi bé Can. Khi đã già Can thủng thỉnh đi vào ngõ hẻm xưa, không hẳn là tìm cô bé, mà chỉ là nhìn khung cảnh cũ thôi. Nhưng nó đã có chủ khác, mọi việc đã sang trang, không còn gì để nhớ. Thậm chí là kỷ niệm thời thơ ấu xa vắng ngậm ngùi không khác bộ phim nào đó tới hồi kết thúc.

Mỗi khi sang suất khác, hình ông “chí sĩ” quốc trưởng hiện lên trên khung vải trắng toát, lá cờ bay bay sau lưng ông ta, tiếng hát ca tụng ông ta. Nó vẫn ngồi không màng đứng lên chào ông như quy ước thời đó.

Hôm nay là ngày mồng một Tết. Phố vắng tanh, người ta cữ không ra đường, không tới thăm ai. Một hàng dài các chiếc xe taxi con cóc xanh trắng đậu dài bên đường, ông già đạp xích lô nằm ghếch chân trên cái cản xe, ngủ khò. Đằng sau đằng trước bé Can không người, Sài Gòn - Chợ Lớn như bị ma nhập văng vẳng có tiếng trống múa lân lại không thấy con lân hay các võ sĩ ở đâu. Đội lân đang múa trong cái hẻm nào đó chăng. Tết thường hay có những khoảng không gian im lặng tới nỗi “nghe” tiếng bong bong trong tai. Bé Can tội nghiệp cứ mải lang thang cho tới khi qua khỏi rạp chiếu bóng Văn Cầm, trước rạp có tấm panô quảng cáo phim Zoro hay phim Tazan, nhưng sáng nay người ta không chiếu mà cũng không có người coi. Mọi nơi mọi chỗ không một bóng người. Duy chỉ có chiếc xe lửa điện vẫn bò trên thanh ray sắt cũ mòn bóng loáng, trên xe không có hành khách. Không có cả tài xế. Các quán hàng hai bên phố không có người ngồi ăn. Trí tưởng tượng phong phú của thằng nhỏ lại ước ao phải chi nó được ai đó cho một gói đo dỏ trong đó có vài xu tiền lì xì.

Nó dừng lại bên kia đường nhìn chiếc xe lửa điện cặm cụi bò đi. Sau đó… có một phong bao lì xì của ai làm rơi, nằm giữa đường ray nóng bỏng. Bé Can lo lắng ngồi xổm dưới lề đường nhìn chiếc bao đo đỏ, ở chung quanh không có ai ngoài nó, dù Chợ Lớn hay Sài Gòn. Nó cứ ngồi đó lưỡng lự, tần ngần nhìn cái bao lì xì, thỉnh thoảng có chút gió lay nhẹ cái bao đỏ, gần chiều thì gió mạnh hơn, cuốn chiếc bao bay đi. Thằng nhỏ hốt hoảng chạy ra giữa đường, chạy theo chiếc bao bị gió cuốn mạnh hơn. Chiếc bao lì xì vẫn bay giữa hai thanh ray sắt. Bé Can mải miết chạy theo qua rạp chiếu bóng Đại Nam, bên trái là khu nhà của lính chữa lửa, rồi nó cắm cúi chạy theo cái bao lì xì cho tới đằng kia là nhà hàng Văn Cảnh, đường vô khu dân sinh, trước mắt là nhà ga xe lửa lớn, và phòng trà Hòa Bình, dưới phòng trà người ta gởi đầy xe đạp, chỉ xe đạp không có người nào. Bên kia đường có quán ăn tây hiệu Thanh Bạch trước quán là bến xe buýt, từ đó nhìn qua là bùng binh chợ Bến Thành vẫn vắng hoe. Cái bót cảnh sát Lê Văn Ken cũng nằm ở cạnh nhà thương Sài Gòn, cạnh rạp chiếu bóng Vĩnh Lợi buồn buồn. Chiếc cầu vượt từ bùng binh bắt qua chợ Bến Thành bỗng có một người chạy qua, có tiếng súng lục bắn trúng anh ta ngã xuống giữa cầu. Chỉ mỗi anh ta không ai khác.

Ngày mồng một qua thật mau, mới sáng đó, trưa đó, chiều đó. Mà bây giờ cái bóng bé Can nhạt nhòa giữa khuya, có tiếng còi báo động, một vệt sáng của đèn pha cực mạnh soi thẳng lên bầu trời đen thẫm các vì sao lấp lánh. Bé Can quỳ xuống như làm lễ, nó còn chống tay xuống giữa hai thanh ray sắt, cúi sát mặt nhìn cái bao lì xì mới toanh, một làn gió khá mạnh từ hướng nhà hát lớn tít đằng xa thổi tới, bé Can ngẩng đầu lên, ngọn gió thổi cái bao lì xì bay lên lơ lửng. Can đưa ngửa hai bàn tay như ăn mày, gió bỗng lặng thinh, bỏ cái phong bao lì xì rơi xuống hai bàn tay khẳng kheo của đứa bé già nua.

Bé tội nghiệp từ tốn đứng lên, hai bàn tay vẫn lật ngửa. Trên đó là bao lì xì đầu tiên của nó, trong đó hẳn là tiền, số tiền đầu tiên nó có. Người lớn vẫn hay lì xì cho con nít mà. Cao thật là cao trên kia vệt sáng của đèn pha tìm máy bay, và các vì sao vẫn lấp lánh, bé Can nói thầm:

- Cám ơn sao.

 Nó cứ nghĩ trong cái đầu của nó hình như cái bao lì xì từ trên trời rơi xuống. Can vẫn ngửa tay, trên tay có bao lì xì, đi chầm chậm qua nhà thuốc Nguyễn Văn Cao, đi dọc theo đường Lê Lợi giữa khuya cho tới thềm Nhà Hát Lớn. Nó ngồi trên các bậc thềm cũ nhà hát, cúi nhìn chiếc bao lì xì.

Qua mười hai giờ, ngày mồng hai Tết đã tới. Cái Tết nầy lạ, với thằng nhỏ Sạc Lô nó không chỉ là Tết năm đó, mà kéo dài cho tới khi bé Can thành người, mỗi năm mỗi Tết như nhắc lại cái Tết năm nào, nhịp thời gian trôi khi bé Sạc Lô khá lớn, lúc 18 tuổi, 21 tuổi, 28 tuổi cho tới bây giờ Can đã 70 tuổi rồi. Thì Tết lại đến mà hôm nay là ngày mồng một năm 2015.

Ông Sạc Lô ngồi bên công viên nhìn qua Nhà Hát Lớn. Nơi nầy người ta đã sửa sang lại cũng như các khách sạn, nhà hàng chung quanh. Ông ngồi tới chiều gần tối, mọi người tấp nập vui Tết. Ông chăm chú nhìn các bậc thềm nhà hát. Ông thấy thằng bé năm đó ngồi bần thần nhìn cái bao lì xì. Bất chợt bé ngửa mặt nhìn lên cao nơi có những vì sao sáng lấp lánh. Chỉ có sao không có vệt sáng của đèn pha truy tìm máy bay, thay cho các vệt sáng u tối ngày đó. Bây giờ là những chòm pháo bông nhiều màu sắc chói lòa trên bầu trời ngày Tết vui tươi.

Bé cúi xuống nhìn cái bao lì xì đỏ thắm trên tay. Nó ngần ngừ lấy ra một tờ giấy bạc khổ lớn đã khá cũ. Bé thận trọng xé đôi tờ giấy bạc, vì nghe người lớn nói: Thời nầy không có nhiều bạc lẻ, xé đôi tờ bạc lớn cũng xài được phân nửa, hay dùng làm tiền lẻ để thối.

Bé Sạc Lô giữ cho mình nửa tờ, còn nửa tờ bỏ lại trong cái bao lì xì, đặt lên bậc thềm nhà hát thành phố.

M.C 

(http://daibieunhandan.vn)