Mỗi người trong cuộc đời này đều phải chơi trò kéo co với những rủi may của số phận. Nghệ sĩ thì khác hơn, mỗi người tự kéo co theo cách của mình. Còn Nguyễn Kim Huy vẫn lặng thầm kéo "ngược phía mùa xuân" để tìm lại tuổi thơ, tìm thời gian đã mất. Nguyễn Kim Huy đang kéo co với thế giới thi ca bằng chính ký ức sâu nặng và cảm xúc hồn nhiên chân thực của đời mình qua "Kéo co với mùa xuân - NXB Đà Nẵng.
Ngày ấy, "bên mép vườn nhà/ bên mé hiên nhà", nơi hình ảnh người mẹ lặng lẽ với nỗi đau đơn chiếc, "nhà mình mẹ góa con côi/ khi cha qua đời mẹ vừa qua thời xuân trẻ/ quay mặt về phía nào cũng gió". Nguyễn Kim Huy thường nhắc nhiều về thời thơ trẻ như một tiếc nuối với nỗi ám ảnh thời gian đang trôi, dường như "không có phút giây nào kịp ngoảnh mặt lại để mà nuối tiếc/ để biết rằng đời mình trôi chưa kịp sống bao giờ", khi "những giấc mơ cũng trở thành hư ảo/ Tâm hồn nghèo hơn thuở thiếu áo đói cơm". Sức đâu mà kéo co với nỗi buồn, đâu dễ đi tìm mùa xuân đã mất?
Sự bộc lộ tâm can khá dày, hơn chục bài thơ dính dấp đến xuân trong tập thơ này, thế mà trong sâu thẳm, mùa xuân cứ dửng dưng với Nguyễn Kim Huy, anh cũng chẳng mong chờ hay đôi co gì với giấc mơ xa vời ấy, có khi nhà thơ cũng chẳng màng đến xuân để làm gì! Thế giới đầy hư ảo đó chỉ là cái cớ, là cách để Nguyễn Kim Huy kéo co cùng với thơ mà thôi. Bởi chỉ có thơ mới là nơi nương tựa cho những giá trị đời đời mà anh gửi gắm tất cả tình yêu mình ở đó:
"Thơ con viết, cứ mong chờ hạnh phúc tình yêu gõ cửa/ Thơ con viết, mọi nỗi niềm ngọt ngào cay đắng đâu đâu/ Những mộng mơ với hy vọng nát nhàu/ Những trời xanh với bờ mi tím ướt/ Những hoa hồng với chân trời quay ngược"...
Chỉ có thơ mới chất chứa hết những đau buồn, với những gì đã trải mà số phận đã bày ra cho mình. Cho dù chỉ "một câu cho mẹ đến bây giờ vẫn chưa thể nào thấu được/ mẹ đọc thơ con móm mém cũng đành" (Mẹ ngồi nhai trầu móm mém đọc thơ con).
Kéo co với thơ khó hơn nhiều với các thứ khác, nhưng trong tâm hồn giữa bụi mờ phố thị vẫn đậm đà hương đồng nội, Nguyễn Kim Huy đã biết chọn cách đi riêng cho mình, anh không bày biện mập mờ, làm dáng cách tân chữ nghĩa mà bằng giọng điệu hồn nhiên mộc mạc chân quê, biết mình phải làm gì để tứ thơ luôn tươi mới, đa chiều.
Thơ Nguyễn Kim Huy không có những cung bậc quá quằn quại đau đớn, cả cái nghèo khó quê mùa cũng hồn nhiên như "tâm hồn anh hoa dẻ hoa mua", dung dị như tiếng chim tu hú "kêu bâng quơ" mà đôi khi làm ai đó giật mình. Có phải vì thế mà trong nhiều bài thơ tình, bất chợt người đọc bắt gặp những câu thơ như lời thì thầm khơi gợi:
"Đêm qua bầu trời có khóc không/ Mà sáng dậy nước mắt ướt đẫm ngọn cỏ/ Và ban mai ơi, có điều gì muốn nói/ Mà lặng lẽ lau những giọt nước mắt đêm?" (Điều gì muốn nói)
Hãy lắng nghe những cảm xúc trào dâng hồn nhiên, chân chất từ trái tim thi sĩ:
"Em nghiêng về phía trái/ Nước mắt lăn dài áo gối/ Bóng hình anh bất chợt cũng nghiêng theo/ Nụ cười tươi mà nỗi nhớ xoay tròn".
Câu thơ như lời thì thầm, chẳng màu mè son phấn, cứ đầm đìa thương nhớ trào dâng:
"Em lại nghiêng, nỗi nhớ cũng nghiêng theo/ Áo gối hai bên chùng thổn thức" (Em nghiêng qua, nỗi nhớ cũng nghiêng theo).
Dĩ nhiên, sự hồn nhiên bình dị trong sáng không phải lúc nào cũng thành công trong thơ, bởi chỉ cần hời hợt, có một chút dễ dãi những bài thơ kiểu ấy sẽ trở nên vô hồn, thô ráp. Muốn đạt được sự tối giản, mộc mạc trong tác phẩm, nhà thơ cần tinh tế chắt lọc trong từng thi ảnh, đặc biệt cấu tứ mỗi bài thơ có thể làm cho người đọc giật mình. Có phải vì thế mà cho đến tập thơ này, Nguyễn Kim Huy vẫn còn giằng co ngay trong cách đi tìm lời giải thi pháp cho thơ, đôi khi anh như còn đang trì kéo, dùng dằng mọi phía trên con đường thơ của mình. Như tâm trạng của anh trong một bài thơ viết đã lâu:
"Điều gì muốn nói mà lấp lánh suốt đêm/ Ngôi sao trên kia cao quá/ Điều gì muốn nói mà rì rào suốt đêm/ Con sóng ngoài kia xa quá" (Điều gì muốn nói).
Ngay trong từng bước chân thi ca của mình, Nguyễn Kim Huy vẫn luôn kéo co với bao trắc trở trên con đường nghệ thuật mà anh đã chọn. Thời gian không còn nhiều, trời đã chiều, bóng xế:
"Giờ anh đếm bước chân anh/ Trên con đường cũ đã thành lối xưa/ Đếm từ sáng đến quá trưa/ Ngẩng lên bóng xế cũng vừa dưới chân" (Em về đếm bước chân anh).
Mơ ước của mỗi đời người là vô tận, giấc mơ luôn mong chờ, con đường thơ phía trước còn xa, hãy "cứ đi như lao cho đến bạc đầu", cho dù mùa xuân gió bấc không còn, cho dù ngày đã lên bóng xế, Nguyễn Kim Huy cũng "mím môi ghì mùa xuân về phía mình", kéo co với chính cuộc đời mình để tận hiến, trả cho đời món nợ tình yêu cuộc sống và con người mà anh đã trót vay.
