Bềnh bồng câu hát Trương Chi
NHƯ HẠNH
Bạn gửi e-mail về cho tôi. Cứ hẹn hoài mà chẳng thấy một lần thăm quê. Thư nào bạn cũng than buồn, xứ người lạnh lẽo, xa xôi... Rồi lại kể lể về những kỷ niệm từ thời con nít. Cái thời hai đứa tồng ngồng lội qua sông moi trộm khoai lang, bắt cào cào, châu chấu. Bạn hỏi làng mình còn ra bãi trồng thuốc lá nữa không? Con đường làng vào mùa này chắc là lắm đom đóm. Ngõ nhà thằng Biện còn tối thui như dạo trước không? Riết rồi tôi như người mộng du. Ngày ở hiện tại, đêm chìm trong ký ức ngọt ngào thời thơ trẻ.
Còn nhớ, trước ngày bạn đi xa, hai đứa lội ra bãi đất bồi giữa dòng sông ngồi ngắm nhịp cầu gãy đôi chìm dần trong ráng chiều đỏ rực. Bạn nói: “Khi mô cầy cầu Cẩm Lệ hết gãy, tui về…”. Vậy mà đã hai mươi mấy năm rồi. Thời gian như nước chảy qua cầu. Chỉ có bạn dường như chẳng chịu rời xa dòng sông ký ức. Tôi cũng chẳng biết trả lời bạn như thế nào nữa. Làng xóm bây giờ điện đóm sáng choang, ngõ hẻm lát bê-tông láng coóng lấy đâu không gian dìu dịu, nồng nàn mùi đất ẩm cho bầy đom đóm ngày xưa lập lòe bay. Tìm đâu ra bóng tre nghiêng ngả ớn lạnh trong đêm đông, khiến tôi với bạn co giò chạy một hơi tưởng bị ma rượt. Cây cầu xưa bây giờ đã được xây mới đẹp lắm. Trông như một giải lụa mềm mại kiêu hãnh vắt qua bờ vai của cô gái đương thì.
Ngày 20-11 vừa rồi bọn mình rủ nhau về lại thăm thầy chủ nhiệm cũ. Bạn còn nhớ thầy Toàn chủ nhiệm lớp chín D của bọn mình không? Thầy có hỏi thăm bạn. Thầy bảo: “Trương Chi có hay mail cho mấy đứa không?”. Bọn mình buồn cười quá. Thầy vẫn không hề quên đứa nào, bạn nhỉ? Tôi thấy nhớ quá đi thôi những ngày đi học. Mỗi lần đi về qua nhịp cầu gãy, tim tôi như muốn nhảy ra khỏi lồng ngực rơi tõm xuống dòng sông. Tấm ri sắt bắc tạm qua cầu như muốn sụm dưới sức nặng của dòng người lam lũ. Bao giờ bạn cũng vác giùm chiếc xe đạp cà tàng của tôi đi trước. Tôi lò dò ôm cặp, cầm nón, xách dép đi sau. Có hôm trời nổi cơn giông gió. Mưa giăng tứ bề. Chiếc nón lá của tôi đứt quai bay vèo xuống dòng sông trôi xuôi về biển. Tôi đã khóc như mưa gió ngoài trời. Một phần vì tiếc chiếc nón bài thơ mới tinh, một phần khác sợ trận đòn sắp tới đang chờ khi trở về nhà. Hình như sau lần đó, bao giờ bạn cũng giành phần giữ chiếc nón cho tôi khi cùng nhau bước qua cầu.
Tôi chẳng thể nào quên những ngày cuối năm học lớp Chín, năm học cuối cùng của cấp hai. Đó cũng là năm cây cầu Cẩm Lệ rệu rã không biết đổ sụp lúc nào. Không một ai dám đi qua cây cầu xiêu vẹo, ngả nghiêng giữa giòng nước đục ngầu mùa nước lớn. Và những chuyến đò ngang xuất hiện làm con sông bỗng duyên dáng hơn ngày thường. Ngày nào tôi cũng phải đi thật sớm để chờ đò qua sông. Mẹ tôi bảo đi vòng đường Cầu Đỏ tuy xa nhưng đỡ lo sông nước bất trắc. Nhưng tôi vẫn lén mẹ đi đò qua sông Cẩm Lệ hằng ngày. Hồi đó học trò đi đò được ưu tiên không phải trả tiền. Cái cảm giác không mất tiền lại được rong ruổi cùng sóng nước thật là thú vị. Bao giờ bạn cũng xí chỗ cho tôi ngồi trước mũi đò. Vừa hóng gió mát vừa có thể ngắm từng đám lục bình trôi tím ngát đến tận cuối trời. Những hôm trời mưa giăng giăng, bến sông đìu hiu vắng ngắt. Chỉ có tôi và bạn, hai áo tơi, hai chiếc xe đạp, một con đò phiêu du qua dòng sông rộng đỏ ngầu con nước. Bạn nói: “Mai mốt có tiền, tui mua con đò chở ấy đi học…”. Tôi cười bảo: “Lúc nớ có cầu mới rồi, ai đi đò làm chi!”. Chưa bao giờ, tôi thấy mặt bạn thật khó coi như thế…!
Một lần, trời đổ mưa như bao lần mùa đông khác. Chiếc xe đạp đáng ra phải vào viện bảo tàng của tôi bỗng dưng trở chứng. Dây sên đứt xoạch giữa đường. Tôi dắt bộ hơn năm cây số đường làng lầy lội. Đến nơi, bến đò vắng tênh. Chỉ thấy những con sóng dập dềnh tấp vào bờ những xác lá mảnh mai tội nghiệp. Tôi ngồi thu lu một mình trên bờ sông, ngó sang bên kia nhắm mắt lại… Trong cơn mưa màu xám bạc, thấp thoáng bóng con đò như đang trôi trong cõi thiên thai. Tôi mừng đến phát khóc. Hai tay huơ huơ trên đầu như anh chàng Robinson trên hoang đảo. Lập cập định vác xe xuống đò, tôi bỗng nghe đôi tay mình nhẹ hẫng. Một nụ cười tím ngắt vì giá lạnh làm tim tôi tan chảy theo từng giọt mưa dưới chân. Bạn nói: “Tui đã nói là sẽ chèo đò chở ấy đi học mà…!”.
Từ bữa đó, cái tên Trương Chi được khai sinh một lần nữa. Chưa kịp thổi khúc sáo tương tư tặng Mỵ Nương, Trương Chi đã từ giã mái trường, lớp học và cả bạn bè để theo gia đình đi kinh tế mới. Thế là từ đó bặt tin nhau… Nhưng trái đất vốn dĩ hình tròn nên con tạo cứ xoay vần cho đời người bớt lao đao lận đận. Bất ngờ nhận e-mail của bạn từ nơi xứ người lạ lẫm gởi về. Ôi chao! Phải đi nửa vòng trái đất, sống gần nửa đời người bạn mới thấy thấm thía nỗi nhớ quê ư? Mẹ tôi từng nói rằng, thương nhớ làm người ta khổ đắng khổ cay. Bạn cũng đang làm khổ tôi bằng những nhớ thương không nguôi về một thời quá vãng…
Hôm qua, tôi lại về quê. Mỗi năm mấy cái đám giỗ, đám chạp như sợi dây neo buộc chặt tôi với quê nhà. Phố Cẩm mùa đông huyền hoặc trong sương sớm giăng ngang. Cây cầu dấu yêu ngày nào vẫn đi về những tà áo học trò tinh khôi, tựa hồ như bầy thiên nga vỗ cánh bay vào xứ cổ tích thần tiên. Tôi nghe thời gian đổ về quanh đây rồi tan ra thành trăm con sóng nhỏ dưới chân cầu. Tóc tôi bây giờ đã nhiều sợi bạc. Cây cầu ngày xưa giờ đã nối nhịp. Mà sao đôi bờ vẫn bềnh bồng câu hát Trương Chi…
N.H.
