Chùm thơ của Rabindranath Tagore

XVII

Tôi cầm chiếc đèn đất nung từ trong nhà đi ra và gọi to, "Đến đây, bé thơ ơi, tôi sẽ soi sáng lối đi cho các em!"

Đêm khuya tĩnh mịch khi tôi trở về, bỏ lại con đường  trong im lặng. Con đường kêu la, "Thắp sáng cho tôi, Ôi Lửa! vì đâu mà chiếc đèn đất nung của tôi bị vỡ vụn, nằm trong bụi đất thế này!"

XXII

Buổi sáng mùa thu mệt mỏi với lượng ánh sáng dư thừa, và nếu tiếng hát của bạn trở nên thất thường, uể oải, thì cho tôi thổi ống sáo của bạn một lúc.   

Tôi sẽ thổi nó như ý thích của mình - khi thì tôi giữ nó trên vạt áo, khi thì tôi chạm đôi môi, khi thì tôi giữ cạnh mình trên bãi cỏ.

Nhưng trong sự tĩnh lặng của buổi tối trang trọng, tôi sẽ hái hoa, tô điểm vành hoa, tôi sẽ rót đầy nó mùi hương; tôi sẽ tôn thờ nó với ngọn đèn thắp sáng.

Rồi lúc đêm về, tôi sẽ đến và tặng lại cho bạn ống sáo.

Bạn sẽ thổi nó bằng âm nhạc của đêm khuya, khi vầng trăng lưỡi liềm cô đơn lang thang giữa những vì tinh tú.

XXV

Con chim của sớm mai cất tiếng hót.

Từ đâu chim biết buổi sáng trước khi ban mai đến, và khi con rồng của bóng đêm lặng thinh canh giữ bầu trời trong những chiếc vuốt đen lạnh lùng của nó ? 

Hãy cho ta biết, con chim của sớm mai, làm thế nào, xuyên qua hai phần đêm của bầu trời và lá cây, ngươi tìm được con đường đến với giấc mơ, hỡi sứ giả của phương đông? 

Thế giới không tin lời chim khi chim khóc, 
“Mặt trời đang lên, đêm sắp tàn.” 

Hỡi người ngủ mê, hãy thức dậy! 

Hãy để đầu trần, chờ đợi phước lành đầu tiên của ánh sáng, và hãy hát với con chim của sớm mai trong niềm tin tưởng hân hoan.

XXXVIII

Người yêu ơi, điều này không chỉ là sự đùa giỡn của tình yêu giữa đôi ta.  

Đã bao lần cơn bão đêm gào thét đổ sập xuống, thổi tắt ngọn đèn: ngờ vực tối tăm kéo đến, che khuất tất cả những vì sao trên bầu trời.

Đã bao lần những bờ bãi bị phá vỡ, để cho lũ lụt càn quét giũ sạch mùa màng, và khóc than và tuyệt vọng đã xé toạc bầu trời từ đầu đến cuối.

Này đây là điều tôi đã học được, rằng ở đó có ngọn gió đớn đau trong tình yêu của người, không bao giờ là sự thờ ơ lạnh lẽo của cái chết.

XLIII

Trong thánh tích của Đức Phật, Hoàng đế Bimbixa xây dựng một ngôi đền, một lời chào mời bằng đá cẩm thạch trắng.

Vào những buổi tối, tất cả các nàng dâu và con gái trong cung Vua đến để dâng hoa và thắp sáng những ngọn đèn.

Khi người con trai lên làm vua, trong thời gian trị vì của mình, ông ta đã tắm tín ngưỡng của cha mình trong biển máu, và thắp sáng ngọn lửa cúng thần linh cùng với các kinh thư sùng tín của ông ta. 

Một ngày tàn thu. Giờ khắc dâng lễ Đức Phật đến gần.

Xơrimati, người hầu gái của hoàng hậu, tâm thành với Đức Phật, tắm trong nước thánh, sắp xếp trên khay vàng những ngọn đèn và những bông hoa trắng tươi nguyên, im lặng trước đôi mắt đen huyền trên gương mặt của hoàng hậu.

Hoàng hậu rùng mình sợ hãi và nói, "Cô bé dại dột kia ơi, ngươi không biết đấy ư,  rằng cái chết là hình phạt cho bất cứ ai mang lễ vật đến dâng cúng ở đền thờ Đức Phật?

“Đó là mệnh lệnh của đức vua. "

Xơrimati cúi chào hoàng hậu, rồi đi từ cửa nhà người đến đứng trước Amita, cô dâu mới, vợ của con trai nhà vua.

Một chiếc gương vàng sáng loáng bên vạt áo, cô  dâu mới đang bện mớ tóc đen dài và điểm dấu son may mắn giữa đường rẽ ngôi của mái tóc.

Hai tay nàng run lên khi nhìn thấy người hầu gái trẻ, và nàng đã khóc, "Ngươi mang điều nguy hiểm đến cho ta! Xéo khỏi đây tức khắc."

Công chúa Xukala đang ngồi bên ô cửa sổ đọc cuốn sách lãng mạn dưới ánh sáng của mặt trời sắp lặn.

Nàng giật mình khi nhìn thấy ở trước cửa nhà mình người hầu gái với các nghi lễ thiêng liêng.

Cuốn sách rơi xuống vạt áo của nàng, và nàng thì thầm vào tai Xơrimati, "Trốn đi không thì chết mất, cô gái táo tợn ơi!"

Xơrimati đi từ cửa nhà này đến cửa nhà khác. Cô ngẩng đầu lên và khóc, "Ôi những phụ nữ trong cung cấm, hãy nhanh lên !

"Thời khắc dâng lễ Đức Phật đã đến!"

Một  số người sập cửa trước mặt của cô và một số thì chửi rủa.

Tia sáng cuối cùng của ngày mờ dần trên mái vòm bằng đồng của tòa tháp tráng lệ.

Bóng tối dày đặc bao trùm góc phố;  sự nhộn nhịp của kinh thành mất hẳn; chiêng trống nơi đền thờ thần Siva báo hiệu thời gian cầu kinh buổi tối.

Trong cái u ám của buổi tối mùa thu, những hồ nước trong trẻo chìm khuất, những vì sao lấp lánh ánh sáng, các vệ sĩ canh gác vườn thượng uyển giật mình nhìn qua lùm cây thấy rõ hàng đèn thắp sáng tại ngôi đền thờ Đức Phật.

Họ lao tới với kiếm sắc tuốt trần,  khóc, "Nàng là ai, sao mà ngốc nghếch, liều lĩnh chết người?”

Một giọng nói ngọt ngào trả lời, "Tôi là Xơrimati, đệ tử  của Đức Phật."

Liền đó, máu từ trái tim cô nhuộm đỏ đá cẩm thạch lạnh lẽo.

Và trong giờ phút lặng thinh, các vì sao đã tắt cùng  ánh đèn thờ phụng cuối cùng ở dưới chân đền.

.
                                                                     Bùi Xuân dịch

                                               (Rút từ tập Mùa hái quả - Fruit Gathering)