Lãng du theo một đường trăng - Tản văn Nguyễn Nhã Tiên

Bây giờ thì vẫn cái thế giới tưởng như nghe được đâu đây “tiếng còn tịch liêu” ấy nhưng lại là “Gió theo lối gió mây đường mây”!

Cũng như bao lần khác, sau khi lên Ghềnh Ráng viếng mộ thi sĩ Hàn Mặc Tử, tôi xuống núi quay lại Bệnh viện phong Quy Hòa. Vẫn cái lối đường mòn lên xuống đến những hàng trăm bậc đá, vẫn là tiếng gió biển thổi lao xao, rì rào khơi gợi một thứ vọng ảnh chập chùng: “Họ đã xa rồi khôn níu lại. Lòng thương chưa đã, mến chưa bưa. Người đi một nửa hồn tôi mất, một nửa hồn tôi bỗng dại khờ”. Hình như đó là sự mách bảo mơ hồ từ thế giới thơ Hàn Mặc Tử chứ chẳng phải là một vọng tưởng khôn nguôi nào cả.

Chợt nhớ lại Chế Lan Viên đã quả quyết về thơ Hàn Mặc Tử trong “Thi nhân Việt Nam”: “Tôi xin hứa hẹn với các người rằng mai sau, những cái tầm thường, mực thước kia sẽ biến tan đi và còn lại của cái thời kỳ này chút gì đáng kể đó là Hàn Mặc Tử”.

Cũng chẳng rõ cái sự “quả quyết” kia nó hiệu quả đến nhường nào. Có điều đi trên lối này, chẳng riêng gì tôi thầm đọc thơ Hàn Mặc Tử như thấm phải một thứ men say, mà trước và sau tôi, lẫn trong tiếng rì rào của gió, ai đó “khách đường xa” cũng ngân nga tiếng hát. “Đường lên dốc đá nửa đêm trăng tà nhớ câu chuyện xưa. Lầu Ông Hoàng đó thuở nao chân Hàn Mặc Tử đã qua. Ánh trăng treo nghiêng nghiêng bờ cát dài thêm hoang vắng...”.

Thế đấy, bằng nhiều cách nhớ khác nhau, người ta tạc lại chân dung Hàn thi sĩ trong lòng mỗi người. Thi ca - hội họa - âm nhạc, tất cả biểu thị một sức sống trường cửu, hay nói như Chế Lan Viên: “Và còn lại của thời kỳ này chút gì đáng kể đó là Hàn Mặc Tử”.

Con đường nhựa cũ càng như len lỏi theo sườn núi nhấp nhô trong lau cỏ. Từ đây nhìn về hướng biển, Bệnh viện phong Quy Hòa lúc thì nhạt nhòa trong sương chiều, lúc lại ửng lên mong manh trong nắng vàng. Không giống với tất cả những bệnh viện khác, nơi đây còn là một chấm son trong bản đồ du lịch Quy Nhơn. Vâng, vì ở đấy có căn phòng lưu niệm thi sĩ Hàn Mặc Tử, nơi nhà thơ nằm điều trị bệnh phong và đã qua đời tại đây. Căn phòng cũng bình thường, đơn sơ chiếc giường nằm, chiếc ghế ngồi và dăm ba vật dụng sơ sài, thế thôi. Chỉ cần đứng ở cửa phòng nhìn vào quan sát một nhoáng là xong. Vậy mà cái lối vô tận của nhà thi sĩ tài hoa mệnh bạc mở ra cho chúng ta quả là... vô tận! Ngày kia tháng nọ, lũ lượt bao người đã bước vào tham quan cái bệnh viện này cốt chỉ để nhìn cho được căn phòng Hàn Mặc Tử đã từng ở, được chạm tay vào chiếc giường mà thi sĩ đã từng nằm để cảm giác được chạm tay vào một hiện thực tình yêu, nơi mà lòng ngưỡng mộ từ bấy lâu từng tâm tưởng tới.

Tôi cũng vậy, bước vào phòng lưu niệm thi sĩ, lần nào cũng như lần nào, dường như không gian ấy không khuôn lại chật hẹp trong bốn bức tường mà mênh mang, bát ngát... Đến nỗi, rời căn phòng ấy, bước ra ngoài công viên, đi dưới hàng phi lao, rồi lạc vào cái vườn tượng của bệnh viện mà hãy còn như mộng mị. “Tôi nhập hồn tôi trong khúc hát. Để nhờ không khí đẩy lên trăng. Để nghe tiếng nhạc Nghê Thường trỗi. Để hớp tinh anh của nguyệt cầu”.

Ôi chao là những giấc mơ, dường như thi sĩ sinh nở ra đấy những mùa trăng không bao giờ lặn!

N.N.T