Bóng đổ nơi chân sóng-Truyện ngắn Hoàng Việt Hằng

Rồi bất chợt tôi gặp một người đang trên đường đi lấy xạ đen về đun nước uống. Mừng rỡ, nhờ em đưa tôi ra tới vịnh Lan Hạ, thuê một chiếc thuyền vào một ngày biển lặng sóng, biển cũng vừa nhuộm thắm hoàng hôn. Dong hỏi lúc chia tay: “Chị tìm gì ở nơi chân sóng vào ngày biển lặng này?” Tôi nói, tôi cần đi biển, tôi tựa vào biển, lần duy nhất bị bạn tình bỏ rơi.
Nghe xong Dong cười:

- Sóng biển cũng biến đổi như trò ảo thuật, có khi chị phải cảm ơn cái tay yêu chị và bỏ chị đi.

- Cậu nghĩ thế à. Nếu đúng vậy thì chuyến đi này, có câu nói này, tôi sẽ vượt qua được nỗi buồn để sống tiếp.

Người trẻ khi ra biển thì nôn nóng ra đảo Cát số 3, sóng cũng duềnh lên lúc bình minh nhô lên biển đẹp nhất, sóng cũng tung trắng bờ đẹp nhất. Sóng luôn gây cho ta cảm giác bất ngờ, cả mất mát lẫn bất chợt gặp gỡ ai đó sau rất nhiều năm xa cách.

Lần này khi tìm gặp Dong, người đi lấy xạ đen năm nào. Em đen đúa, cứng cáp hơn, kể ra hồi đó, em mới ngoài hai mươi tuổi hay dẫn khách đi tua du lịch, mới đầu vác giúp đồ xuyên rừng cho khách, vẫn đi nhanh như gió. Sống với rừng, làm một ngư dân cũng học cách đi chậm hơn trên đường bộ. Đời Dong đã nếm trải quá tam ba bận thất bại trong kinh doanh nuôi cá nước mặn, thứ đến việc thu mua tôm mực ở bè đổ cho nhà hàng. Cái thời của năm 1993, thời thế xoay vần, nó thật khác với thực tại bây giờ. Dong bảo:

- Em đã hai lần vay ngân hàng để mua thuyền đi đánh cá, gặp một trận sóng lật, may còn về đến đảo nhìn mặt vợ con. Không thì nằm ngủ, không dậy mãi mãi dưới sóng.

Mất thuyền vì sóng, Dong lại tính, tìm cách kinh doanh nhỏ, cũng từ các loại đồ biển, các thứ rắn biển, hải sâm, bào ngư, con chân gấu, ngâm rượu bán, trả dần, vòng quanh mãi đến năm hai nghìn mười mới trả hết nợ cha và nợ con.

Chao ôi đời Dong chẳng còn thiếu những đợt sóng biển lật thuyền. Con sóng đời, cũng từng cố lật cả em và gia đình vào món nợ không trả nổi.

Rồi cũng tự phải đứng lên từ chân sóng thôi; nuôi con gái vào đại học cũng nhờ những món quà tặng của biển: ngọc trai nuôi, ốc phong thủy, túi hạt trai... Nghĩa là đem bán những sản phẩm lưu niệm, bán những thứ mà bọn trẻ con thích khi đi ra biển. Bọn tuổi tin ở Hà Nội, Hải Dương, Tam Đảo ra biển, chúng thích và khoái những thứ mà dân biển cho là bình thường, với chúng đó là báu vật. Hoán đổi mà chị.

Lại có thời Dong từng ra đảo Cát Ông hướng dẫn khách du lịch chèo thuyền kayak, rồi làm đủ thứ dịch vụ linh tinh, miễn là có tiền cho gia đình.

Dong phải tiêu mất chuỗi thời gian hơn mười năm làm ăn trả nợ, năm hai nghìn lẻ một, vợ Dong đi rừng mua mật ong, ngã từ trên vách núi trẹo khớp, teo cơ. Miếng đất mua chưa kịp xây nhà, bán đi mua lại miếng nhỏ, rồi xây nhà cho khách thuê, chịu cảnh “chó chui gầm chạn” ngậm miệng ở nhà vợ ba năm mới xàng xê có tiền chữa bệnh. Cũng những năm tháng ấy Dong còn nhận đi làm thêm cho tua du lịch, dẫn đường xuyên rừng, hướng dẫn viên nửa mùa cho một đoàn của công ty lâm nghiệp. Tình cờ, cái dây tơ hồng hình như định sẵn từ kiếp trước thế nào ấy, lại buộc Dong gặp lại em Xạ, mối tình si mê từ lúc còn tắm truồng trên biển khi cả hai cùng lên bẩy tuổi. Dong và Xạ cùng lớn lên ở hòn đảo này. Bố Xạ mê cây còn lấy cả tên cây xạ quý dành đặt cho con gái. Bố nàng còn có học vị, sau đó đã đưa cả hai mẹ con về thành phố Hải Phòng. Xạ học đại học xong thì lấy chồng và có con. Thuở xưa, tình yêu trẻ con, và khi người ta yêu một cô bé trẻ con, ngỡ quên, mà chưa quên. Thời gian cũng chôn vùi quá khứ, thuở xưa dù cô bé Xạ không xinh lắm nhưng rất hay cười, rất ưa nhìn. Bây giờ gặp lại, Xạ vẫn như hạt nam châm hút vào Dong, hút vào nhau. Giống như là khi ta về đất liền nhớ biển và nhớ chân sóng vẫn duềnh vào nhau vậy. Mê đắm.

Dong lại hỏi tôi:

- Bà chị sống ngần ấy năm đã đam mê tình ái bao giờ chưa? Bọn em mê nhau từ thuở còn cởi truồng và cùng nhau tắm biển. Cái dây tơ hồng đã đứt bao nhiêu năm lại nối, và lại đứt dài dài.

Nhớ lại, Dong đã hò hẹn với Xạ, ít ra cùng nhau đi núi, ít ra Xạ cũng cho Dong những ngày đẹp nhất trên biển. Thật đấy. Khi còn trẻ, Dong cũng điên lắm, dám nhờ chị gái đến chăm nom vợ, con gái, để đi tua. Thực ra, Dong đi với Xạ ra đảo Cát Dứa, hòn đảo chỉ là 1 trong số 367 hòn đảo ở đây mà thôi. Đảo này có một con đường lên núi chênh vênh, nhìn sóng cũng chênh vênh. Đi khám phá rừng, chìa tay ra cho nhau nắm kéo lên dốc đá là việc bình thường. Thế mà Dong cứ như bị hút vào cô bé ngày xưa. Có lần nàng kể cho Dong nghe, chắc lúc đó Xạ đang rối trí, khi đó Dong đang ngồi trên thuyền ở bến Cái Bèo, Dong phải tắt máy nổ, cho thuyền trôi tự do để nghe chuyện. Nàng khóc, kể rằng vị tiến sỹ chồng nàng là câu chuyện do mai mối của cha, sau này chung sống với nhau không hợp, ngay cả đến chuyện ăn nằm chàng cũng phải đợi đúng giờ, còn phải giữ gìn vệ sinh chung, đến giờ Hợi còn đem máy hút bụi ra hút, thế là làm sao, anh ấy giải thích, thì ngủ với vợ cũng phải có không gian sạch kiểu như không gian phòng nghiên cứu vắcxin viêm gan B. Rồi khi chồng lau chùi cơ thể lại giục giã vợ súc miệng đánh răng như trẻ con trước khi ngủ. Chồng Xạ sống kỹ càng đến nỗi làm cho vợ chẳng còn cảm giác mùi của vị tình yêu là mùi gì. Riêng chuyện tiền nong thì anh ấy không đến nỗi ki bo, nhưng chi tiêu thì phải chính xác, đích đáng, phải chi tiêu có nguyên tắc. May mà Xạ cũng kiếm ra tiền; mỗi khi gặp bạn bè thì có ăn uống tẹt ga cũng chỉ bát bún riêu, tách cà phê chẳng đáng là bao, nhưng chồng cằn nhằn, nói dai không chịu nổi. Nàng đeo tai nghe nhạc, chồng dứt ra không cho nghe. Nàng bỏ đi thì chồng nhốt nàng lại. Khóa cửa.

Dong bảo nghe chuyện của Xạ “nam châm” rất lạ, tưởng bịa, ai ngờ tính cách đàn ông có học vị tiến sỹ cũng buồn cười nhỉ, nó rất khác biệt với cánh đàn ông miệt biển ít sách vở như bọn em. Sống ào ào như sóng, vụng dại và chân thật. Chỉ thực tế mới dạy cho chúng em từng trải lên mà thôi. Ngay cả khi ăn nằm, thích thì nói rằng thích, và sướng thì nói rằng sướng, sao phải dối lòng với chính người mình yêu?

Bọn em được sống với nhau một đêm. Coi kỷ niệm của cả hai như một tài sản trong bảo tàng quả tim người. Cả hai đều không ngủ, chỉ trò chuyện, rồi quấn lấy nhau, rồi lại trò chuyện. Đêm khuya bọn em còn đứng nhìn nhau, hôn nhau. Ngay cả khi hôn, cô ấy cũng còn dạy em cả cách hôn nữa đấy. Người ấy toàn bảo em, chàng nghếch ạ. Em bế cô ấy xuống biển, và sóng đã hắt cả lên hai đứa, vậy mà cũng không dứt nổi hai đứa ra khi đang say đắm hôn nhau. Nếu lúc ấy mà có một cơn sóng dồi, thì thôi rồi. Khi đó, đám mây và ánh chớp đã kịp ghi lại cái bóng đổ của hai đứa bên chân sóng, vẻ đẹp của biển cũng như nam châm ấy chị ạ...

Sau này Dong đi học một cua ngắn về nhiếp ảnh, để cố ghi lại những khoảnh khắc của biển khi ngồi nhớ về cô ấy. Chính cô ấy đã khuyên em phải chăm sóc vợ chu đáo, khi ngã bệnh rồi thì không riêng gì phụ nữ cô đơn mà ai cũng rất cô đơn trên giường bệnh. Cô ấy cũng hứa sẽ chịu khó bằng lòng yên phận bên người chồng sạch sẽ tinh tươm và luôn cố chấp ấy, sống bên anh ấy, cô không phải lo lắng sẽ có con vi rút nào xâm nhập vào cơ thể, cô nói phải chờ con khôn lớn sẽ tính lại.

Tôi hỏi:

- Thế bây giờ hạt “nam châm” ấy còn không?

- Còn, nhưng nam châm ở xa, mãi tận Lâm Đồng. Nàng theo chồng vào trong đó để làm du lịch, hình như đầu tư vào nghề len thủ công xuất khẩu. Thế cũng tiện cho nàng, thời gian sẽ xóa mờ nhiều thứ, tình cảm, niềm si mê, và ngay cả dục vọng không phải lúc nào cũng sôi lên sùng sục mà được.

Vâng, Dong bảo, em đã tuổi năm mươi, hai lần vỡ nợ, một lần sóng dìm không chết. Một lần được yêu người tình từ thuở tắm truồng trên biển, khi ở tuổi trai có vợ gái có chồng, gặp lại nhau rồi ngỡ chấm dứt hẳn. Nhưng ở biển mùa đông dài lê thê lắm chị ơi. Xạ “nam châm” cũng có lần gọi điện kêu nhớ nhung, nhưng rồi Xạ nói với em những câu muối xát, chắc em quên anh thôi.

Dong còn kịp nói với Xạ, nếu sau này gặp chuyện rủi ro thì nhớ gọi cho anh, anh sẽ bay vào ngay.

Một mùa đông lạnh giá ở Cát Hải, Dong đã bay vào Đà Lạt. Xạ chờ Dong ở một ngôi nhà trong thung lũng gần hồ Tuyền Lâm, ven núi. Biệt thự ở nơi này làm sao nghe tiếng sóng biển? Và Dong bỗng thấy hạt nam châm như nguội lạnh, như băng giá. Dong lấy làm tiếc. Thiên nhiên ở Đà Lạt đầy màu sắc mà Dong chỉ nhớ chân sóng. Con sóng cứ lăn vào bờ, chân sóng tan ra và như tan vào hư vô. Rồi những con sóng khác cứ theo nhau xô vào rồi lại kéo nhau tan đi. Cứ thế mà làm nên cuộc đời người trai ven biển tên Dong. Bây giờ ở một xứ sở khác, miền đất khác Dong bỗng thấy anh không phải là anh.

Dong đã lúng túng kể cả khi hai cơ thể hòa nhau làm một, kể cả khi hôn nhau tiễn biệt, hai cái cây cuộc sống nhạy cảm đang nhận ra điều gì se sắt của cuộc sống, dẫu như vậy mà không phải vậy. Xạ thông báo tin vui. Tin vui, em đã ly dị. Đã tự do. Khi con tốt nghiệp đại học, cháu đã đi làm ở viện nghiên cứu hạt nhân.

Rồi Xạ cũng nói luôn, rằng em sẽ không chạm tới hạnh phúc của Dong, vì Dong cần cho gia đình. Dong hỏi lại:

- Thế em không cần gia đình sao?

Xạ im lặng. Cái im lặng làm Dong rất khó hiểu. Đàn bà cũng thật khó hiểu.

Trong chuyến bay đêm hàng không giá rẻ Dong nhìn trời qua cửa sổ máy bay lòng nặng trĩu nhớ biển, nhớ bát canh cá với dọc mùng, vị thìa là, trái dứa thơm thơm quen mũi. Thôi thì sinh ra ở chân sóng lại trở về với chân sóng thôi, đừng có mộng mơ như sóng vì Dong đâu còn trẻ nữa mà bay đi bay lại với mộng mơ.

Xạ nói rất phải:

- Em trả anh về với biển thôi.

Sáng sớm hôm sau Dong qua bến phà Gia Luận, không về nhà mà ra biển nhìn chân sóng. Một câu hỏi trước biển, con người có hạnh phúc không hở sóng? Có không? Thi thoảng. Lần nữa, Dong có gọi điện cho Xạ, nhưng điện thoại ngoài vùng phủ sóng.

Hơn một năm sau Dong hay tin: Xạ xuống tóc nhưng không đi tu ở chùa. Cô mua một ngôi nhà nhỏ trong thung lũng, tiêu thời gian cho kinh kệ, đèn nhang, tu tại gia ở một vùng cao nguyên mây trắng.