Thơ Nguyễn Văn Tám

Chiều ba mươi Tết bên sông Hàn

Từng mảng nắng còn vương trên những bức tường phía bên kia sông

Những con thuyền thở nhẹ nép sát vào nhau thẳng tắp

Tôi ngồi nhìn dòng người xuôi ngược

Mặt người nào cũng vội vã đăm chiêu...

Chiều Ba mươi, ngày cuối cùng của năm

Thời gian cạn dần, đất trời giao mùa sang năm mới

Một vệt nắng hanh hao mà cũng vội

Trên vỉa hè, mặt trời bỏ quên?

Tôi nhìn ra phía dòng sông

Sông Hàn chảy vào trong tôi chầm chậm

Hình như có tiếng cựa mình của đất trời nghe xa lắm

Chiều Ba mươi, tôi đứng lặng bên sông Hàn

Đà Nẵng của tôi

Thành phố của tôi vừa nghe đủ tiếng còi tàu

Đám mây ngang qua, bên này mưa bên kia nắng

Ngũ Hành Sơn như bàn tay vươn xa ra phía biển

Tím biếc Hải Vân mây núi chập chùng

Thành phố của tôi gom nắng giữa miền Trung

Mùa Xuân thoảng qua, mùa Hạ ở lại

Có gì vui mà sông Hàn hát mãi

Giấu tận lòng sông bao nỗi vui buồn!  

Ơi con sông Hàn

Trời thả lụa giăng ngang thành phố

Biển thở nhẹ, vầng trăng lên hôn ngọn sóng

Ngày mỗi ngày vừa lạ, vừa quen

Những con tàu thiêm thiếp ven sông

Chiếc cầu mới mang tên dòng sông cũ

Những con đường thênh thang lượn vòng ven biển

Những con đường chưa kịp đặt tên

Thành phố của tôi hối hả suốt ngày đêm

Từ lòng đất xục xịch ngoi dần lên những công trình mới

Người xa thân yêu ơi, mỗi lần trở lại

Ngỡ ngàng nhìn phố lạ, phố quen!

Tôi đã đi qua khắp trăm miền

Chỉ có sông Hàn nồng nàn thơm gió biển

Khi mặt trời lăn qua phía bên kia núi

Ngân Hà rơi, vỡ vụn trắng sông Hàn!

Ký ức dòng sông

Lâu lắm rồi trong tôi vẫn nguyên dòng sông Đáy

Trong vắt những kỷ niệm xưa khi bạn bè gặp lại

Sông Đáy chảy ngang qua số phận bạn bè tôi

Tuổi thơ trôi

Sông Đáy chen vào giữa giấc ngủ

Sông Đáy chảy từ đâu tôi không rõ

Giờ địa lý của thầy tôi hiểu lơ mơ ...

Sông qua khu trường tôi nước chảy vật vờ

Khúc cạn, khúc sâu như lòng người có tuổi

Đoạn chảy vòng vèo qua vườn cam, vườn vải

Chiều về, mây tụ đặc cả mặt sông

Mùa Đông chui trong quả nhót, quả hồng

Mùa Thu thả những vầng trăng lên ngọn cây bưởi

Mùa Hạ đi ngang qua vườn ổi

Thơm đến tận bây giờ...

Mai Lĩnh, nằm lơ mơ

Dăm ba quán nghèo treo đầu dốc

Mái đình lên rêu bên sân phơi Hợp tác

Con đê làng, đàn chim sẻ mặc áo màu cỏ may

Chúng tôi lớn lên ở nơi đây

Để lại người thân tận chân trời xa lắc

Nhớ quê Nam không sao ngủ được

Sông Đáy cứ vỗ về trằn trọc đêm đêm

Ơi cái thuở mặc quần đùi áo cổ vuông

Lấy chín bỏ làm mười thiếu bàn tay mẹ vá

Không biết đốt nén hương lên bàn thờ tổ

Đêm giao thừa cứ gõ đũa hát vang

Bây giờ ở đâu, thằng Đốc “móm”, thằng Thanh “khàn”

Thằng Ba “mèo”, Châu “xương”, Thạnh “đồ”, Phụng “nhọt”...

Những cái tên theo suốt một đời trong vắt

Mỗi lần gặp nhau khi hỏi về nhau

Bây giờ ở đâu, ở đâu?

Trong giọng nói mang âm hưởng dòng sông Đáy

Đứa đi chiến trường nửa đường nằm lại

Đứa thành anh hùng, đứa liệt sĩ, tôi làm thơ...

Và chẳng ai có thể ngờ

Con trai sông Đáy lớn lên không đứa nào chịu bỏ cuộc

Với Tổ quốc, muôn đời là Tổ quốc

Đối thoại với Người, chúng tôi nghĩ từng phút, từng giờ

Cám ơn tuổi thơ

Cám ơn rễ cây âm thầm chẳng bao giờ kể công với quả

Những lời thầy cô ngày xưa trên bục giảng

Có ai ngờ Trường Sơn bị vẹt mòn khi chúng tôi ở tuổi hai mươi

Tuổi ba mươi, thành phố treo lưng trời

Tuổi bốn mươi, cả hành tinh nằm trong lòng bàn tay chúng tôi như viên bi lăn bên bờ sông Đáy

Cứ thế, cứ thế chúng tôi thành kẻ mang nợ suốt cuộc đời

Với thầy cô, với Tổ quốc

Buồn

Vui...

Mỗi mùa Hạ lại đẩy ta đi xa hơn

Cái vòm trời thon thon xa ngái

Tại sao, tại sao tất cả những đoàn tàu trên thế giới có đi, có lại

Mà đoàn tàu năm tháng một đi không trở lại bao giờ

Một trời tuổi thơ

Một trời kỷ niệm

Mỗi sáng, tôi nhìn những dấu chân con trẻ ngang qua

Giật mình, thấy mình già trước tuổi

Ơi bài hát ngày xưa bên vườn cam, vườn ổi

Chẳng bao giờ có một thế hệ sông Đáy thứ hai!

Nhớ

Cuối cùng là nỗi nhớ

Nỗi nhớ không sợ thời gian

Đừng nhắc lại chuyện ngày xưa với cái đói cồn cào

Rau tàu bay thay cơm nồng như thuốc bắc

Cơn sốt rừng nhai hết lá cây không đỡ khát

Mạng nhện giăng đầy lòng suối cạn tôi qua

Văng vẳng tiếng mang đang tác phía rừng già

Những thân cây xác xơ vì pháo bầy, pháo chụp

Vầng trăng cháy giữa trời làm ta thao thức

Hành quân xa mắc võng ngủ tràn!

Giật mình dậy thấy bên mình đỏ loét những hố bom

Giật mình dậy thấy mình nằm giữa rừng trơ trụi lá!

Chiến tranh, muôn vàn gian khổ

Nhưng không thể nào quên được nỗi nhớ

Nỗi nhớ cứ theo ta như những chiếc lá rừng

N.V.T

(Nguồn: Các tác phẩm đoạt giải 2001-2021, NXB Đà Nẵng, 2023)