Bảo tồn và phát triển nghệ thuật múa Thiên cẩu bằng triển lãm ảnh nghệ thuật

Tác phẩm thể hiện cảnh ăn lá cầu an trong nghệ thuật múa Thiên cẩu của NSNA Quảng Hải.

Triển lãm hướng tới chào mừng sự kiện Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch Việt Nam đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia về Lễ hội truyền thống, tập quán xã hội và tín ngưỡng Tết Trung thu.

Từ ý niệm yêu thích loại hình trình diễn dân gian đặc trưng múa Thiên cẩu, mong muốn góp phần khôi phục hoạt động múa Thiên cẩu, Nghệ sĩ nhiếp ảnh Quảng Hải đã tập trung tâm huyết, đầu tư nghiêm túc, thực hiện công trình nhiếp ảnh “Nghệ thuật múa Thiên cẩu” trong thời gian dài tại 9 di tích có giá trị lịch sử, kiến trúc nghệ thuật ở trung Khu phố cổ và 1 địa điểm là cơ sở chế tác đầu Thiên cẩu của nghệ nhân ở thành phố Hội An.

Triển lãm sẽ giới thiệu 18 tác phẩm ảnh nghệ thuật tái hiện những giá trị đặc trưng nhất trong nghệ thuật biểu diễn, nghi lễ tín ngưỡng của múa Thiên cẩu của NSNA Quảng Hải lựa chọn trao tặng cho Trung tâm Quản lý Bảo tồn Di sản Văn hóa trưng bày. Qua đó, gửi gắm thông điệp về giá trị văn hóa đặc sắc cũng như mong muốn bảo tồn và phát triển Nghệ thuật múa Thiên cẩu - một loại hình trình diễn dân gian riêng có, duy nhất và có sức sống mạnh mẽ hơn, trong đời sống lễ hội truyền thống, tập quán xã hội và tín ngưỡng Tết Trung thu ở thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam.

Tác phẩm thể hiện cảnh liếm cổng diệt tà trong nghệ thuật múa Thiên cẩu.

Ban Tổ chức triển lãm cho biết, Múa Thiên cẩu đã có từ lâu đời và phát triển mạnh từ đầu thế kỷ XX ở Hội An, đây là hoạt động không thể thiếu trong các nghi thức trừ tà, cầu lộc và góp phần tạo không khí rộn ràng, náo nhiệt ở phố cổ tại các đêm hội Tết Trung thu, các dịp lễ hội hàng năm, các dịp khai trương hàng quán, cửa tiệm, khánh thành công trình. Từ đó, múa Thiên cẩu để lại những dấu ấn văn hóa sâu sắc trong lòng nhiều người dân phố Hội nói riêng và tỉnh Quảng Nam nói chung.

Tác phẩm thể hiện cảnh ngậm trẻ trừ phong trong múa Thiên cẩu của NSNA Quảng Hải.

Múa Thiên cẩu lấy hình tượng chó nhà trời, tái hiện hình ảnh linh vật nhả ra mặt trăng báo hiệu cho mùa vụ nông nghiệp tốt tươi, cuộc sống an lành. Do đó, gắn liền với múa Thiên cẩu là nghệ thuật trang trí, biểu diễn cùng nhiều nghi thức, ý nghĩa liên quan đến trừ tà khí, trừ hỏa hoạn, chúc phúc, cầu tài lộc... Về hình dáng, Thiên cẩu có chiếc đầu to được tạo bằng mây, tre, giấy, tô phết nhiều màu rực rỡ theo 5 năm màu cơ bản trong ngũ hành với màu đỏ là chủ đạo, các bộ phận của đầu Thiên cẩu đều to, có ngấn, gân trông rất hung dữ, phù hợp với việc trừ tà khí. Đuôi của Thiên cẩu khá dài, được may từ vải đỏ có bờm nhiều màu sặc sỡ, có 2 - 4 người múa đuôi như đuôi rồng. 

Về kỹ thuật biểu diễn, người múa Thiên cẩu di chuyển theo thế bộ tấn chữ đinh trông rất vững chãi, nhịp trống múa Thiên cẩu chậm, trầm hùng thể hiện uy linh của linh vật trong các nghi thức tín ngưỡng là liếm cổng trừ tà, đăng thiên phun lửa, đớp trẻ trừ phong, vái lạy,…

Những tác phẩm ảnh nghệ thuật của NSNA Quảng Hải hứa hẹn sẽ đem đến cho công chúng những hình ảnh tiêu biểu đặc sắc trong loại hình múa Thiên cẩu.