Vĩnh biệt tác giả sống như anh

07.05.2024
Nguyễn Quang Thiều

Vĩnh biệt tác giả sống như anh

“Sống như anh” là tác phẩm viết về người anh hùng Nguyễn Văn Trỗi. Đấy là một cuốn sách mà tôi tin hầu hết những độc giả phía Bắc trong thời gian chiến tranh đều đọc. Tác giả của cuốn sách có lượng bạn đọc đặc biệt ấy là nhà văn Trần Đình Vân vừa giã từ cuộc sống khi ở tuổi 99.

Tôi đã đọc tác phẩm đó nhiều lần khi còn trẻ. Một trong những chi tiết ám ảnh tôi mãi là cảnh người anh trai của anh Trỗi chạy trên bến tàu gọi em khi anh Trỗi bỏ nhà vào Sài Gòn: “Ở nhà no đói có anh có em, đi thì bỏ xác Trỗi ơi”.

Thông tin cho biết: ông viết tác phẩm “Sống như Anh” năm 1965 về Anh hùng Nguyễn Văn Trỗi. Bản thảo được ông viết ngay tại chiến trường miền Nam. Được một phóng viên Liên Xô mang ngay ra miền Bắc, qua đường hàng không từ Phnôm Pênh, tới Bác Hồ, được Bác khen ngợi, chỉ đạo in thành sách.

Với thành công của “Sống như anh” nhưng ông không tiếp tục nghiệp văn chương của mình. Nhà thơ Hữu Việt viết: “Ông là người từ chối làm nhà văn, nguyện suốt đời làm báo để đấu tranh cho công bằng và lẽ phải bởi, như lời ông nói: Nếu tôi trở thành nhà văn thì tôi lo nông dân sẽ chịu khổ. Tác phẩm tâm đắc nhất của ông là “Khoán chui hay là chết!”. Cả cuộc đời ông viết bênh vực người nông dân. Ông là người đằng sau sự nho nhã, lịch thiệp, là sự chính trực, công minh, khôn ngoan và không sợ hãi trước bất cứ thế lực nào.

Xin cúi đầu vĩnh biệt ông.

N.Q.T