Đổi mới mạnh mẽ phương thức hoạt động nhằm phát huy vai trò Hội Kiến trúc sư trong thời kỳ mới

Vườn tượng Công viên APEC mở rộng

Hội Kiến trúc sư thành phố Đà Nẵng nhiệm kỳ (2019 - 2024) có hơn 560 hội viên, trong đó có 132 kiến trúc sư là hội viên Hội Kiến trúc sư Việt Nam. Đến nay, Hội Kiến trúc sư thành phố Đà Nẵng có 16 chi hội trực thuộc với hơn 560 kiến trúc sư thuộc lĩnh vực chuyên ngành Kiến trúc, Quy hoạch, Nội thất, Đồ họa đang công tác tại các cơ sở đào tạo, các sở, ban, ngành, quận, huyện, các đơn vị có liên quan và các doanh nghiệp trên địa bàn thành phố. Hội đã kiện toàn và thành lập mới nhiều câu lạc bộ trực thuộc như: câu lạc bộ Kiến trúc sư trẻ, câu lạc bộ Nhiếp ảnh kiến trúc sư, câu lạc bộ Golf Kiến trúc sư thành phố Đà Nẵng, câu lạc bộ Kiến trúc sư ứng dụng Trí tuệ nhân tạo (AI) trong thiết kế Kiến trúc và nội thất. Đây chính là sự cố gắng đầy trách nhiệm của Ban Chấp hành Hội nhằm củng cố lực lượng sáng tác, trẻ hóa đội ngũ hội viên của Hội. Với cơ cấu tổ chức này, Hội Kiến trúc sư thành phố đã có nhiều đổi mới mạnh mẽ về phương thức hoạt động để ngày càng đáp ứng yêu cầu phát triển chung của thành phố.

Nhìn lại những kết quả hoạt động đạt được

Trong những năm qua, hoạt động kiến trúc phát triển trong điều kiện tương đối thuận lợi, thể hiện ở sự đa dạng chưa từng có của các thể loại công trình. Bộ mặt kiến trúc thành phố đang bắt đầu xuất hiện những công trình có chất lượng tốt, tiếp cận với kiến trúc hiện đại khu vực và thế giới, đặc biệt trong ứng dụng các thành tựu, khoa học công nghệ, kỹ thuật và vật liệu mới. Hội Kiến trúc sư thành phố đã đóng góp nhiều công trình kiến trúc có giá trị, tiêu biểu như: Vườn tượng Công viên APEC mở rộng; Trụ sở Ban Quản lý khu công nghệ cao và các khu công nghiệp Đà Nẵng; Trụ sở làm việc Hội đồng nhân dân thành phố; “The Green Peace Village” tại địa chỉ số 121 đường Nguyễn Công Trứ, quận Sơn Trà; tòa Alpha Building nằm trong tổ hợp trường Đại học FPT Đà Nẵng; Trường Tiểu học Lý Tự Trọng, Trường THCS Trưng Vương Đà Nẵng… Những công trình này đã tạo ra hướng đi đúng và mới, tạo được niềm tin về hướng phát triển kiến trúc Đà Nẵng bền vững trong những năm đến.

Bên cạnh đó, Hội đã tích cực tham gia tư vấn phản biện và giám định xã hội, đóng góp vào lĩnh vực quy hoạch, đô thị, kiến trúc của thành phố; tham gia góp ý Dự án Điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung thành phố Đà Nẵng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 Khu vực Cảng Liên Chiểu và Dự án Làng Vân; Đề án điều chỉnh Quy hoạch quảng cáo ngoài trời trên địa bàn thành phố Đà Nẵng đến năm 2025 định hướng đến 2030; về nhiệm vụ quy hoạch chi tiết 1/500 Tổng thể sông Cổ Cò đoạn qua địa phận thành phố Đà Nẵng; Đề án Tổng thể mạng lưới tượng, tượng đài, tranh hoành tráng thành phố đến năm 2025 định hướng đến 2030; việc quy hoạch phân khu đô thị huyện lỵ Hòa Vang, Khu đô thị Hồ Hòa Trung và Khu đô thị công nghệ cao thuộc phân khu công nghệ cao Đà Nẵng; Quy hoạch kiến trúc cảnh quan dọc kênh Phần Lăng Đà Nẵng; Phương án thiết kế dự án công viên tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ quận Ngũ Hành Sơn; hồ sơ điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung thành phố Đà Nẵng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 (nội dung khu vực đỉnh và chân núi Bà Nà); việc điều chỉnh quy hoạch tổng thể dự án Golden Hills City; Dự án Vệt 50m đường Nguyễn Tất Thành nối dài; Khu Du lịch sinh thái Nam Ô; Cầu đi bộ băng đường Nguyễn Tất Thành trước dự án Mikazuki… cũng như nhiều dự án đầu tư quy mô trên địa bàn thành phố; tham gia Đoàn giám sát chuyên đề về “Công tác quy hoạch, đầu tư xây dựng, quản lý, vận hành các thiết chế văn hóa - thể thao trên địa bàn thành phố” do Hội đồng nhân dân thành phố chủ trì.

Hội Kiến trúc sư thành phố cũng đã tham gia các hoạt động của Hội Kiến trúc sư Việt Nam tổ chức. Tham gia Cuộc thi thiết kế kiến trúc“Chung tay Kiến tạo nhà ở nông thôn Việt Nam” do Tạp chí Kiến trúc Việt Nam - Hội Kiến trúc sư Việt Nam tổ chức. Tổ chức thành công chương trình kỷ niệm 75 năm thành lập Hội Kiến trúc sư Việt Nam (27/4/1948 - 27/4/2023). Phối hợp tổ chức thành công Lễ ra mắt Ban Điều hành Câu lạc bộ Kiến trúc sư trẻ vùng Nam Trung bộ và Tây nguyên tại thành phố Đà Nẵng vào ngày 17-18/9/2022. Tổ chức truyền thông, đăng tin trên fanpage của Hội Kiến trúc sư Đà Nẵng,  Câu  lạc bộ Kiến trúc sư trẻ Đà Nẵng về các chương trình, hoạt động (xã hội, nghề nghiệp, tuyển dụng, CPD, thi sát hạch chứng chỉ hành nghề…) của Hội Kiến trúc sư Việt Nam, Câu lạc bộ Kiến trúc sư trẻ Việt Nam, Câu lạc bộ Kiến trúc sư trẻ Vùng Nam Trung bộ và Tây Nguyên.

Hội Kiến trúc sư thành phố luôn chú trọng đến công tác đào tạo, nghiên cứu khoa học và tổ chức các hội thảo khoa học. Mối quan hệ giữa Hội Kiến trúc sư và các cơ sở đào tạo tại thành phố đã được xác lập và ngày một thêm chặt chẽ với nhiều hình thức phong phú, hiệu quả. Các Trường Đại học Kiến trúc Đà Nẵng, Trường Đại học Bách khoa Đà Nẵng, Trường Đại học Duy Tân, Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Đà Nẵng đã duy trì đều đặn từ 20 năm nay việc gửi đồ án xuất sắc của sinh viên tham gia xét tặng bằng“sáng tạo kiến trúc” thông qua giải thưởng “Loa Thành”, tham gia liên hoan Sinh viên kiến trúc toàn quốc. Công tác bồi dưỡng, nâng cao nghiệp vụ kiến trúc trong nhiệm kỳ qua cũng được Hội đặc biệt chú trọng, luôn được  hội  xác  định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm và lâu dài. Một số hoạt động nổi bật như tham gia Trại sáng tác Kiến trúc sư với tiêu đề “Sự cộng sinh giữa Kiến trúc đương đại và kiến trúc Di sản các Đô thị Việt Nam - Nghiên cứu trường hợp Đà Nẵng và Hội An, Quảng Nam”; tổ  chức cho 27 kiến  trúc  sư tham dự FESTIVAL Kiến trúc trẻ toàn quốc lần thứ 09 tổ chức tại Yên Bái; tổ chức cho sinh viên kiến trúc tham gia Liên hoan sinh viên kiến trúc toàn quốc lần thứ XII năm 2020 với chủ đề “Kiến trúc thời đại công nghệ số” do Hội kiến trúc sư Việt Nam phối hợp với Trường Đại học Duy Tân tổ chức tại thành phố Đà Nẵng. Ngoài ra, Hội Kiến trúc sư đã phối hợp với huyện Hòa Vang tổ chức các Hội thảo “Công tác quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di tích trên địa bàn huyện Hòa Vang”, Tọa đàm “Đặc trưng văn hóa Hòa Vang góp phần xây dựng huyện thành đô thị sinh thái giàu bản sắc”; Tọa đàm“Phục dựng và bảo tồn các giá trị kiến trúc truyền thống của thôn Phong Nam, xã Hòa Châu góp phần gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa huyện Hòa Vang”; Tham gia Hội thảo “Đô thị mới Hòa Vang - Tầm nhìn và Thách thức”; Tọa đàm về chủ đề “Chuyển đổi số ngành xây dựng thành phố Đà Nẵng”; Chương trình  AI-Architecture  Summit  2024, tọa đàm “Kiến trúc sư kết hợp trí tuệ nhân tạo: Kiến tạo tương lai”; tổ chức hội thảo chuyên đề: “Kiến trúc và đô thị trước các thách thức mới của phát triển bền vững”; “Những góc nhìn mới về Quy hoạch đô thị và Di sản đô thị”.

Trong thời gian qua, với tư cách là thành viên của Liên hiệp các Hội Văn học - Nghệ thuật, Liên hiệp các Hội Khoa học - Kỹ thuật thành phố, Hội Kiến trúc sư thành phố Đà Nẵng cũng đã khẳng định vai trò quan trọng trong các hoạt động xây dựng chính sách quản lý nhà nước về quy hoạch, kiến trúc đô thị và nông thôn...

Luôn hướng đến việc không ngừng đổi mới phương thức hoạt động

Hội Kiến trúc sư thành phố luôn xác định việc đổi mới phương thức hoạt động, tập hợp và phát huy vai trò của các câu lạc bộ trực thuộc và tiếp tục phát huy các hoạt động tiêu biểu, đặc trưng tạo nên tên tuổi của Hội Kiến trúc sư Đà Nẵng là công việc thường xuyên, lâu dài, mang tính chủ đạo trong quá trình triển khai hoạt động. Điều này nhằm tập hợp, đoàn kết, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp và động viên kiến trúc sư phát huy trí tuệ, tài năng để xây dựng và phát triển nền kiến trúc Việt Nam mang tính hiện đại, tính dân tộc. Đồng thời, góp phần xây dựng thành phố Đà Nẵng theo hướng đô thị sinh thái, giàu bản sắc, đóng góp thiết thực vào  công  cuộc  công  nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và sự nghiệp phát triển nền kiến trúc Việt Nam. Thiết nghĩ, việc đổi mới đó, bắt đầu từ một số giải pháp cụ thể như sau:

Trước hết, Hội Kiến trúc sư thành phố, các Chi hội Kiến trúc sư và các câu lạc bộ trực thuộc Hội cần chủ động, tích cực triển khai thực hiện các chương trình, kế hoạch đã được hoạch định, đặc biệt nhiệm vụ được giao tại Kế hoạch triển khai Luật Kiến trúc được ban hành theo Quyết định số 1037/QĐTTg ngày 16/08/2019 của Thủ tướng Chính phủ; Định hướng phát  triển  Kiến  trúc Việt  Nam  đến năm  2030  tầm  nhìn  2050  và  Nghị quyết số 06/NQ/TW của Bộ Chính trị về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến  năm  2030  tầm  nhìn  đến  năm 2045 và các chủ trương, chính sách, quy hoạch của thành phố liên quan đến  lĩnh  vực  quy  hoạch,  kiến  trúc, xây dựng. Cùng với đó, nâng cao chất lượng liên  kết,  phối  hợp  một  cách thực chất giữa các Chi hội, các thành viên, hội viên; đổi mới, sáng tạo, đa dạng hóa hơn nữa trong hoạt động để các hoạt động của Hội Kiến trúc sư Đà Nặng có sức lan tỏa rộng khắp.

Thứ hai là, Hội Kiến trúc sư thành phố duy trì các hoạt động phản biện, tư vấn chính sách, tăng cường phối hợp với cơ quan quản lý nhà nước xây dựng các cơ chế, chính sách, pháp luật liên quan đến hoạt động quản lý nhà nước về quy hoạch, kiến trúc. Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật tới các thành viên, hội viên. Quan tâm, đẩy mạnh hơn nữa công tác lý luận, phê bình, phản biện kiến trúc. Phải xác định đây không chỉ là nền tảng cốt yếu để định hướng, mở đường cho phát triển nền kiến trúc của Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Phản biện kiến trúc phải tập trung luận giải các các yêu cầu mới đặt ra cho kiến trúc thành phố trong bối cảnh hội nhập và phát triển như: Yếu tố bản sắc văn hóa, kế thừa, phát huy những giá trị kiến trúc truyền thống và cách thức hấp thụ, tiếp thu tinh hoa kiến trúc thế giới để bảo đảm sự thống nhất trong da dạng của sáng tác kiến trúc; Bồi đắp, làm rõ thêm và khẳng định những đặc trưng của kiến trúc vùng miền gắn với mục tiêu tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn, kiến trúc sinh khí hậu… hướng đến mục tiêu lâu dài là phát triển bền vững.

Thứ ba là, xác định đổi mới mạnh phương thức triển khai thực hiện cũng như vai trò của các thành viên, hội viên là rất quan trọng. Trong thời đại của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 công nghệ thông tin (CNTT) thực sự đã tạo ra những biến đổi mạnh mẽ trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Việc ứng dụng CNTT rộng rãi trong đào tạo nói chung và đào tạo Mỹ thuật ứng dụng nói riêng đã cho thấy vai trò quan trọng và những ứng dụng hiệu quả của CNTT trong các lĩnh vực của đời sống xã hội, đặc biệt trong hoạt động của Hội Kiến trúc sư Đà Nẵng. CNTT  mở ra nhiều triển vọng to lớn trong việc đổi mới các phương thức thực hiện các chương trình, triển khai công việc. Nếu như trước đây việc thực hiện một kế hoạch rất tốn kém thời gian, đặc biệt là các vấn đề kết nối và trao đổi thông tin gặp rất nhiều khó khăn, thì ngày nay với trong môi trường CNTT và truyền thông chúng ta có thể tự làm việc với máy tính, tìm hiểu tài liệu và chia sẻ tài liệu với Internet, họp nhóm theo hình thức các buổi họp phân tán qua mạng. Do có sự phát triển công nghệ thông tin mà việc thực hiện các hoạt động có quy mô lớn, lan tỏa rộng, thời gian gấp, điều kiện cơ sở vật chất khó khăn như trước đây không thể làm được thì ngày nay đã giải quyết được một cách dễ dàng.

Thứ tư là, luôn phát huy vai trò của các câu lạc bộ, chi hội trực thuộc để hoạt động hội đi vào thực chất, “len lỏi” đến từng ngóc ngách của cuộc sống và đáp ứng yêu cầu của thực tiễn của cuộc sống. Đối với Câu lạc bộ Kiến trúc sư trẻ, tiếp tục tổ chức nhiều sinh hoạt về văn hóa văn nghệ, thể thao, tập hợp kiến trúc sư trẻ, hỗ trợ các sinh viên kiến trúc; tham gia các hoạt động từ thiện, đóng góp tích cực các chương trình  an  sinh xã hội của địa phướng: gây quỹ ủng hộ các em vùng miền núi khó khăn; Thực hiện việc kêu gọi “thiết kế nhà ở vùng nông thôn Việt Nam”; hỗ trợ học bổng các sinh viên có hoàn cảnh gia đình khó khăn… Đối với Câu lạc bộ Golf Kiến trúc sư (AGD Club), tổ chức các giải đấu có quy mô lớn, là cơ hội để các kiến trúc sư thành phố và các doanh nghiệp, doanh nhân giao lưu, học hỏi, kết nối trong hoạt động nghề nghiệp và mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh, qua đó nhiều chương trình từ thiện, hoạt động xã hội được phát động mang lại hiệu quả thiết thực. Đối với Câu lạc bộ Kiến trúc sư ứng dụng Trí tuệ nhân tạo (AI), Câu lạc bộ “AI Là Kiến Trúc Sư” được thành lập nhằm xây dựng một tổ chức gắn kết, tập trung các năng lực chuyên môn mạnh mẽ trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo và kiến trúc, kết nối, tập hợp, và tạo điều kiện cho các thành viên trong ngành kiến trúc tham gia để trao đổi, học hỏi, chia sẻ về chuyên môn và kinh nghiệm trong hoạt động nghề nghiệp. Sự kiện AI-ARCHITECTURE SUMMIT 2024 là một bước tiến đột phá, nơi mà trí tuệ nhân tạo (AI) đang làm thay đổi cách chúng ta nhìn nhận về kiến trúc và xây dựng. Câu lạc bộ sẽ tiếp tục chủ trì tổ chức các hoạt động phát huy vai trò của trí tuệ nhân tạo trong kiến trúc xây dựng. Đối với Câu lạc bộ Nhiếp ảnh kiến trúc sư Đà Nẵng, tiếp tục phát triển Câu lạc bộ Nhiếp ảnh kiến trúc sư Đà Nẵng là nơi dành cho các kiến trúc sư rèn luyện, trải nghiệm và phát triển kỹ năng nhiếp ảnh (Photo), thiết kế (Design)… góp phần tôn vinh những công trình kiến trúc có giá trị, lưu lại những khoảnh khắc đẹp của thiên nhiên và con người Đà Nẵng. Đồng thời, tiếp tục tham gia Giải thưởng Kiến trúc Sao Biển, giải thưởng mang ý nghĩa nhằm tìm kiếm và tôn vinh những đồ án kiến trúc xuất sắc nhằm quảng bá những giá trị thẩm mỹ, kinh tế, thân thiện môi trường của các công trình mới đem lại cho con người, góp phần thúc đẩy xu hướng kiến trúc bền vững, tiên tiến, tích hợp các công nghệ đang trong giai đoạn phát triển tại Việt Nam.

Thời gian đến, Hội Kiến trúc sư tiếp tục triển khai định kỳ với quy mô rộng hơn, hình thức phong phú hơn. Triển khai hiệu quả Chươngtrình“Cà phê sáng cùng Kiến trúc sư”, đây là một trong nhiều hoạt động tiêu biểu và thiết thực của Hội Kiến trúc sư thành phố Đà Nẵng trong nhiệm kỳ qua, thu hút sự tham dự của các sở, ban, ngành của thành phố, sự tham gia của đông đảo kiến trúc sư và các em sinh viên đang theo học tại các cơ sở đào tạo kiến trúc sư của thành phố. Chương trình với nhiều chủ đề mở, được tổ chức định kỳ hằng quý gắn với những nhu cầu cụ thể của kiến trúc sư, doanh nghiệp trong lĩnh vực tư vấn thiết kế, đầu tư xây dựng hay  trang  bị  những kiến thức mới cho kiến trúc sư trẻ trong quá trình hành nghề. Thông qua các chương trình, đã cấp hơn 300 giấy chứng nhận tham gia hoạt động phát triển nghề nghiệp liên tục lĩnh vực kiến trúc (CPD) cho Kiến trúc sư.

Có thể nói, Hội Kiến trúc sư thành phố đã, đang và luôn hướng đến việc đổi mới phương thức hoạt động, thích ứng với thời đại số, bùng nổ trí tuệ nhân tạo, hướng đến mục tiêu xây dựng Đà Nẵng trở thành đô thị sinh thái và phát triển bền vững, hội nhập quốc tế sâu rộng. Cùng với đó là việc nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác, tăng cường hợp tác, liên kết, tạo ra môi trường và điều kiện thuận lợi cho hoạt động của Hội. Và hơn hết, Hội Kiến trúc sư thành phố  không ngừng nâng cao tinh thần trách nhiệm, phát huy được sức mạnh, trí tuệ tập thể của đội ngũ kiến trúc sư, của cá nhân từng hội viên kiến trúc sư, xây dựng tổ chức Hội ngày càng vững mạnh, góp phần tích cực vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của thành phố Đà Nẵng.

(Tạp chí Non Nước số 325)