Xa và Gần - Một ký ức chiến tranh

Nhà thơ Nguyễn Nho Khiêm - Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học - Nghệ thuật thành phố Đà Nẵng phát biểu tại buổi ra mắt tác phẩm "Xa và Gần".

1."Xa và Gần" – Một hành trình ký ức đầy rung động

Trong nền văn học Việt Nam, đề tài chiến tranh đã được khai thác qua nhiều góc nhìn khác nhau: có những tác phẩm đậm chất sử thi ca ngợi chiến công, có những trang viết phản ánh nỗi đau hậu chiến và có những câu chuyện lặng lẽ đi vào đời sống của những con người đã đi qua khói lửa. "Xa và Gần" thuộc về dòng chảy thứ ba ấy – một tác phẩm không ồn ào, không lên gân, nhưng lại có sức ám ảnh lâu dài bởi cách nó tái hiện quá khứ qua lăng kính của một người từng trải, một chứng nhân lịch sử đồng thời cũng là một người kể chuyện với tâm hồn trầm lắng, sâu sắc.

Ở "Xa và Gần", chiến tranh không chỉ là những trận đánh, những hy sinh, mà còn là những gì còn lại sau chiến tranh: những mảnh ký ức, những con người đã đi qua và cả những câu chuyện mà thời gian không thể xóa nhòa. Tác giả đã khéo léo đưa người đọc trở lại một thời kỳ đầy biến động nhưng không qua những câu từ bi tráng hay dữ dội, mà bằng những chi tiết đời thường, bằng những con người rất thật, những số phận không hề lớn lao nhưng lại đủ sức khiến ta day dứt.

Một trong những điểm đặc sắc nhất của "Xa và Gần" chính là văn phong giàu chất thơ. Nhà văn Phan Đức Nhạn không chỉ thuật lại câu chuyện, mà còn vẽ lên một bức tranh ký ức bằng ngôn ngữ tinh tế, đầy cảm xúc. Ông không chỉ miêu tả sự khốc liệt của chiến tranh, mà còn ghi lại những khoảnh khắc lặng lẽ nhưng chứa đựng bao ý nghĩa: một buổi chiều nắng tắt trên dòng sông, một ngôi làng khuất trong bóng núi, một ánh mắt nhìn xa xăm của người lính trở về… Những chi tiết ấy làm cho "Xa và Gần" không chỉ là một tác phẩm tư liệu lịch sử, mà còn là một tác phẩm mang giá trị nghệ thuật cao.

Không chỉ vậy, tác phẩm còn mở ra những suy ngẫm triết lý về con người và lịch sử. "Xa và Gần" đặt ra những câu hỏi mà không phải lúc nào cũng có câu trả lời: Sau chiến tranh, chúng ta còn lại gì? Những ký ức ấy nên giữ gìn hay nên quên đi? Và làm thế nào để con người có thể bước tiếp sau những mất mát? Những câu hỏi này không chỉ thuộc về những người đã đi qua chiến tranh, mà còn là câu hỏi của thế hệ hôm nay – những người đang sống trong hòa bình nhưng vẫn mang trong mình những gánh nặng ký ức của cha ông.

2. Giá trị và đóng góp của "Xa và Gần" đối với bạn đọc hôm nay

Trong thời đại mà thế hệ trẻ ngày càng ít có cơ hội tiếp xúc trực tiếp với những câu chuyện về chiến tranh, những tác phẩm như "Xa và Gần" có một vai trò vô cùng quan trọng. Nó giúp chúng ta hiểu rằng lịch sử không chỉ là những con số, những sự kiện được ghi lại trong sách giáo khoa, mà còn là những số phận con người, những cảm xúc, những ký ức còn mãi với thời gian.

Nhà thơ Nguyễn Nho Khiêm chụp ảnh lưu niệm cùng Giám đốc NXB Hội Nhà văn - Nguyễn Thu Hằng (giữa), tác giả Nguyễn Đức Nhạn (thứ 3 từ trái sang) và các văn nghệ sĩ.

Tác phẩm không chỉ dành cho những người từng trải qua chiến tranh, mà còn cho cả những người trẻ hôm nay – để họ hiểu hơn về những gì thế hệ trước đã đi qua, để trân trọng hơn những gì họ đang có, và để biết rằng lịch sử không bao giờ thực sự lùi xa, nó vẫn đang hiện diện trong chính cuộc sống này, trong từng con người, từng vùng đất.

Với "Xa và Gần", nhà văn Phan Đức Nhạn đã góp thêm một tiếng nói quan trọng vào dòng chảy văn học ký ức Việt Nam. Cuốn sách là một phần của ký ức chung mà cả dân tộc đã cùng chia sẻ. Đó chính là giá trị lớn lao nhất mà tác phẩm này mang lại.

Mỗi cuốn sách đều có một đời sống riêng, và tôi tin rằng "Xa và Gần" sẽ có một hành trình dài trong lòng độc giả. Tác phẩm như là một tấm gương phản chiếu quá khứ, là một lời nhắc nhở về sự trân quý đối với những gì ta đang có hôm nay.

N.N.K